جدیدترین قوانین معافیت پزشکی سربازی(شرایط + مدارک موردنیاز)

به‌ عنوان یک متخصص نظام وظیفه، همواره با مشمولانی مواجه می‌شوم که به دنبال راهکارهای قانونی برای دریافت معافیت سربازی هستند. یکی از رایج‌ ترین و مهم‌ترین انواع معافیت‌ها، معافیت پزشکی است. این نوع معافیت برای افرادی در نظر گرفته شده که به دلیل مشکلات جسمی یا روانی قادر به انجام خدمت وظیفه عمومی نیستند یا انجام آن برایشان دشوار است.

بر اساس مقررات سازمان نظام وظیفه، وضعیت پزشکی هر مشمول توسط کمیسیون پزشکی بررسی می‌شود و بسته به شدت بیماری، فرد ممکن است به‌ طور دائم از سربازی معاف شود، تنها معاف از رزم شود یا در برخی موارد از معافیت موقت بهره‌مند شود. ازاین‌ رو، آگاهی از لیست بیماری‌ های معافیت پزشکی و روند اداری آن برای مشمولان بسیار ضروری است.

در این مقاله هم اندیشان، قصد دارم به‌طور کامل مراحل دریافت معافیت پزشکی، شرایط لازم و بیماری‌هایی که شامل این نوع معافیت می‌شوند را توضیح دهم تا شما بتوانید با اطلاعات کافی مسیر درستی را در پیش بگیرید. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان مشمول خدمت سربازی هستید و به دنبال آگاهی از شرایط معافیت پزشکی می‌باشید، این مطلب می‌تواند راهگشای شما باشد.

انواع معافیت پزشکی سربازی

یکی از پرسش‌ های پر تکرار مشمولان خدمت سربازی، شرایط و انواع معافیت پزشکی است. به‌ عنوان یک مشاور نظام وظیفه، بارها با افرادی مواجه شده‌ام که به دلیل بیماری‌های مختلف، نگران وضعیت خدمت خود هستند. خوشبختانه، قانون سه نوع معافیت پزشکی را برای مشمولان در نظر گرفته است که هرکدام شرایط و ضوابط خاص خود را دارند. در ادامه، این انواع را بررسی می‌کنیم:

معافیت از خدمات رزمی

این نوع معافیت برای افرادی است که بیماری‌های خفیف یا قابل‌ کنترل دارند و همچنان توانایی انجام خدمت عمومی را دارند اما نمی‌توانند در فعالیت‌ های سنگین و رزمی شرکت کنند.

• 🔹 افراد دارای این معافیت، همانند سایر سربازان باید دوره ۲۱ ماهه خدمت را طی کنند.
• 🔹 این افراد از رژه‌ های نظامی، حمل اسلحه و فعالیت‌های سنگین معاف هستند.
• 🔹 در برخی موارد، اگر وضعیت جسمی مشمول وخیم‌ تر باشد، با تأیید کمیسیون پزشکی و فرمانده یگان خدمتی، می‌تواند از نگهبانی نیز معاف شود.

معافیت موقت

گاهی اوقات مشمولان به دلیل یک بیماری خاص، به‌ صورت موقت قادر به انجام خدمت سربازی نیستند. در چنین شرایطی، نظام وظیفه امکان معافیت پزشکی ۶ ماهه را فراهم کرده است تا مشمول فرصت درمان، استراحت یا انجام جراحی داشته باشد.

• 🔹 این معافیت مخصوص بیماری‌ هایی است که قابل درمان باشند.
• 🔹 پس از پایان دوره ۶ ماهه، مشمول باید مجدداً در کمیسیون پزشکی شرکت کند تا وضعیت او بررسی شود.
• 🔹 اگر بیماری فرد برطرف شود، باید به خدمت اعزام شود، اما در صورت تشدید بیماری، ممکن است معافیت دائم دریافت کند.

معافیت دائم

این نوع معافیت برای افرادی صادر می‌شود که به هیچ وجه توان انجام خدمت سربازی را ندارند و بیماری آن‌ها شدید، غیرقابل درمان یا مزمن است.

• 🔹 این معافیت به افرادی تعلق می‌گیرد که شرایط جسمی یا روانی آن‌ها به‌گونه‌ ای است که امکان حضور در پادگان‌ها و انجام وظایف نظامی را ندارند.
• 🔹 مشمولانی که این نوع معافیت را دریافت کنند، به‌ طور کامل از انجام خدمت سربازی معاف شده و کارت معافیت دائم دریافت می‌کنند.

بیماری های معافیت پزشکی سربازی

سازمان نظام وظیفه لیست دقیقی از بیماری‌ هایی را اعلام کرده که بسته به شدت و نوع آن‌ها، می‌توانند منجر به معافیت دائم، معافیت موقت یا معافیت از رزم شوند. در اینجا دسته‌بندی کامل این بیماری‌ها را بررسی می‌کنیم:

۱. بیماری‌ های عمومی

این دسته شامل کمبود وزن شدید، مشکلات متابولیک و ضعف‌ های عمومی بدن می‌شود. اگر بیماری فرد به‌ حدی باشد که توانایی انجام فعالیت‌های عادی را از او بگیرد، ممکن است به معافیت دائم منجر شود.

۲. بیماری‌های غدد مترشحه داخلی

مشکلات مرتبط با دیابت، اختلالات تیروئید، بیماری‌ های هورمونی و رشد غیرطبیعی اندام‌ها در این دسته قرار می‌گیرند. شدت و نوع بیماری تعیین‌کننده نوع معافیت است.

۳. بیماری‌های پوستی و بافت‌های زیرپوستی

بیماری‌هایی مانند پسوریازیس شدید، سوختگی‌های گسترده، ویتیلیگو (برص) شدید و زخم‌های مزمن در این دسته قرار می‌گیرند. برخی از این بیماری‌ ها در صورت پیشرفته بودن، منجر به معافیت دائم خواهند شد.

۴. بیماری‌های مغز و اعصاب

این گروه شامل صرع، میگرن شدید، فلج‌های مغزی، ام‌اس و بیماری‌های عصبی عضلانی است. این بیماری‌ها به دلیل تأثیر مستقیم بر عملکرد فرد، اغلب منجر به معافیت دائم می‌شوند.

۵. بیماری‌های جراحی مغز و اعصاب

افرادی که تحت عمل‌های جراحی مغز و اعصاب قرار گرفته‌اند، بسته به نتیجه عمل و وضعیت جسمانی‌شان، ممکن است معافیت دائم یا موقت دریافت کنند.

۶. بیماری‌ های اعصاب و روان

مشمولانی که مبتلا به افسردگی شدید، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، وسواس فکری شدید یا دیگر بیماری‌های روانی مزمن هستند، مشمول معافیت دائم خواهند شد، زیرا این بیماری‌ها قابلیت کنترل کامل در محیط نظامی را ندارند.

۷. بیماری‌ های قفسه سینه و ریه

بیماری‌ هایی مانند آسم شدید، فیبروز ریوی، نارسایی مزمن ریه و مشکلات تنفسی حاد در این گروه قرار دارند. شدت بیماری در صدور معافیت تعیین‌کننده است.

۸. بیماری‌ های استخوان و اسکلت

این دسته شامل اسکولیوز (انحراف ستون فقرات)، مشکلات مفاصل، آرتروز شدید و شکستگی‌های غیرقابل ترمیم است. اگر بیماری موجب ناتوانی شدید حرکتی شود، معافیت دائم صادر خواهد شد.

۹. بیماری‌ های گوارش و جراحی عمومی

مشکلاتی مانند زخم‌های گوارشی مزمن، بیماری‌های التهابی روده، مشکلات کبدی و سنگ‌های کلیوی شدید در این دسته قرار می‌گیرند. در صورت شدید بودن، ممکن است منجر به معافیت دائم شوند.

۱۰. بیماری‌های خونی و آنکولوژی

بیماری‌های خونی مانند کم‌خونی شدید، تالاسمی ماژور، لوسمی (سرطان خون) و هموفیلی از جمله بیماری‌هایی هستند که می‌توانند به معافیت دائم منجر شوند.

۱۱. بیماری‌ های دستگاه ادراری و تناسلی

افرادی که دارای نارسایی کلیه، سنگ‌های کلیوی مزمن، بی‌اختیاری ادراری یا مشکلات شدید دستگاه تناسلی هستند، ممکن است معافیت دائم دریافت کنند.

۱۲. بیماری‌ های دهان، فک و دندان

این دسته شامل نقص‌های مادرزادی فک، مشکلات شدید دندانی و عفونت‌های دهانی غیرقابل درمان است که در صورت پیشرفته بودن، می‌توانند موجب معافیت دائم شوند.

۱۳. بیماری‌ های چشمی

مشکلاتی مانند کوررنگی شدید، نزدیک‌بینی یا دوربینی حاد، نابینایی یک یا دو چشم، و مشکلات شبکیه از جمله بیماری‌های این دسته هستند. اگر فرد دچار نابینایی یا مشکل شدید بینایی باشد، مشمول معافیت دائم خواهد شد.

۱۴. بیماری‌ های گوش، حلق و بینی

مشمولانی که دچار ناشنوایی، مشکلات حاد شنوایی، انسدادهای مزمن بینی یا مشکلات حاد گلو و حنجره هستند، بسته به میزان تأثیر بیماری، ممکن است معافیت دائم بگیرند.

۱۵. بیماری‌ های قلبی و عروقی

بیماری‌ هایی مانند نارسایی قلبی، مشکلات مادرزادی قلب، فشار خون بسیار بالا و بیماری‌های عروق خونی در این گروه قرار دارند. بسیاری از این بیماری‌ها به دلیل ماهیت خطرناکشان، منجر به معافیت دائم می‌شوند.

۱۶. بیماری‌ های روماتولوژی و بافت همبند

مشمولانی که مبتلا به آرتریت روماتوئید، لوپوس، سندرم بهجت یا دیگر بیماری‌های خودایمنی شدید هستند، در صورت تأثیرگذاری بر توانایی جسمی، ممکن است معافیت دائم دریافت کنند.

۱۷. بیماری‌ های عفونی

این گروه شامل هپاتیت B و C، ایدز، سل و دیگر بیماری‌های عفونی مزمن است که معمولاً منجر به معافیت دائم می‌شوند.

یکی از بیماری های گفته شده در بالا اگر در شما تشخیص داده شوند غیر قابل درمان باشند معافیت دائم و اگر قابل درمان زیر نظر پزشک باشند، معافیت موقت برای تان رد می شود.

شرایط دریافت معافیت پزشکی دائم و موقت

پس از مطالعه مطالب بالا اگر مشکلات و بیماری های گفته شده را داشته باشید می توانید برای دریافت معافیت پزشکی سربازی ابتدا به یکی از مراکز پلیس + 10 مراجعه کرده و فرم خود اظهاری را پر کنید.

پس از آن فرم معاینه اولیه را طبق فرم خود اظهاری پر کنید. پس از پر کردن فرم های خود اظهاری و معاینه اولیه، باید مدارک مورد نیاز را نیز تهیه کنید و به مراکز پلیس + 10 تحویل دهید که در سیستم این مرکز ثبت می شود.

پس از تکمیل این مراحل باید منتظر برگه معرفی نامه به بیمارستان باشید که پس از یک الی دو هفته بعد از ثبت اطلاعات تان در سیستم پلیس  10+ دریافت خواهید کرد که در این زمان باید به بیمارستان گفته شده مراجعه کنید تا معاینات لازم را انجام دهید. (اگر شخصی دارای نقص عضو یا بیماری هایی که قابل مشاهده هستند باشند، نیاز به مراجعه به بیمارستان را ندارند.)

جواب آزمایشات و معاینات شما به سازمان نظام وظیفه ارسال می شود و شما باید منتظر نامه ای از طرف این سازمان باشید.

سازمان بررسی نظام وظیفه جوابی که طرف بیمارستان ارسال می شود را مورد بررسی قرار می دهد و سپس نامه ای برای مراجعه به شورای پزشکی را دریافت می کنید.

این مرحله برای دریافت پزشکی سربازی خیلی مهم بوده و باید به شورای پزشکی برای انجام آزمایشات مجدد مراجعه کنید.

در شورای پزشکی تیم کمیسیون پزشکی می توانند در صورت وجود شرایط معافیت سربازی در شما، یکی از معافیت های موقت، معافیت دائم یا معافیت از رزم را برای شما تایید کنند.

مدارک مورد نیاز برای دریافت معافیت پزشکی سربازی

برای دریافت معافیت پزشکی سربازی مدارکی که مورد نیاز است را در پایین قرار داده ایم که باید این مدارک را آماده کنید و در زمان مناسب تمامی مدارک را ارائه دهید:

1. کامل کردن برگه وضعیت (برگه تکمیل شده اولیه).
2. کامل کردن برگه معاینه اولیه توسط پزشک اولیه (برگه تکمیل شده دوم).
3. تکمیل برگ واکسیناسیون (برگه تکمیل شده پنجم).
4. کارت ملی (اصل و کپی کارت ملی).
5. شناسنامه (اصل و کپی از تمام صفحات شناسنامه، شناسنامه باید جدید و از نوع عکس دار باشد).
6. آخرین مدرک تحصیلی و یا گواهی فراغت از تحصیل (اصل و کپی مدرک تحصیلی و یا گواهی فراغت از تحصیل) .
7. باز کردن یک حساب در بانک سپه (شماره حساب بانک سپه را باید در برگ شماره یک).
8. عکس (یک قطعه 4 * 3 و رنگی).

نکات مهم دریافت معافیت پزشکی

• در زمان مراجعه به شورای پزشکی باید اصل شناسنامه و اصل کارت ملی خود را به همراه داشته باشید.
• اگر شما هر مشکل پزشکی (جسمی و روانی) داشته باشید و در معاینه اولیه اشاره ای به این مشکلات خود نکنید و بعد اعزام به خدمت شما تایید شود، هر مشکلی در دوران آموزشی یا خدمت به وجود بیاید تمام مسئولیت آن به عهده خودتان است.
• اگر پس از جلسات شورای پزشکی، شما را از خدمت معاف نکنند می توانید اعتراض کنید و اعتراضتان را به شورای پزشکی اعلام کنید تا پرونده شما در شورا عالی بررسی مجدد شود و دوباره منتظر جواب نهایی معافیت باشید؛ اگر از نظر شورای عالی نیز شما معاف نشوید، دیگر نمی توانید برای معافیت سربازی خود اقدام کنید.
• اگر بدون داشتن غیبت سربازی، اقدام به معافیت پزشکی کنید، اما در زمان رسیدگی به درخواست معافیت پزشکی­تان به صورت عمدی باعث به طول انجامیدن مراحل معاینه مانند: مراجعه به بیمارستان، جلسات شورا پزشکی و… شوید، شما باعث شروع غیبت سربازی خود شده اید.
• در صورت داشتن غیبت سربازی اگر اقدام به دریافت معافیت پزشکی کنید و پس از شرکت در جلسات شورای پزشکی شناسایی شوید، با دریافت اضافه خدمت سربازی، به سربازی اعزام می شوید.
• اگر در حال تحصیل هستید و درخواست رسیدگی به معافیت پزشکی کرده اید، به جز در موارد معدود (مانند نقص عضو یا وجود بیماری های خاص) باید ابتدا تحصیل خود را به پایان برسانید (پایان رساندن تحصیل مانند فارغ التحصیلی، انصراف از تحصیل یا اخراج شدن) و سپس اقدام به دریافت معافیت پزشکی کنید.
• اگر دارای دو بیماری هستید که می توانید از طریق آن ها معافیت پزشکی دریافت کنید، پس از آن که از طرف شورای پزشکی، برای یکی از بیماری های خود معافیت پزشکی دریافت کردید، می توانید برای بیماری دیگر خود نیز معافیت دوم را دریافت کنید.

به یاد داشته باشید در زمانی که پرونده شما در دست شورای پزشکی برای بررسی است نباید برای انصراف اقدامی انجام دهید.

معایب معافیت پزشکی سربازی

با این که از طریق مشکلات جسمی یا روانی می توانید معافیت پزشکی سربازی دریافت کنید و از رفتن به خدمت سربازی به مدت دو سال معاف شوید، اما باید این نکته را نیز گوشزد کنیم که این نوع معافیت معایب خاص خودش را دارد که در این قسمت از مقاله به معایب معافیت پزشکی سربازی پرداخته ایم.

کارت معافیت پزشکی سربازی به معنی این است که فرد دارای مشکلی در جسم یا روان خود دارد، به همین دلیل ممکن است یک موقعیت شغلی بسیار خوب را به خاطر داشتن کارت معافیت پزشکی سربازی از دست بدهید.

زیرا خیلی از افراد نمی خواهند با شخصی که دارای مشکلاتی خصوصا مشکلاتی در روان او است همکاری کنند؛ پس توصیه می کنیم قبل از اقدام به دریافت این نوع معافیت باید تمامی نکات را بدانید و پس از آن تصمیم بگیرید.

سخن با هم اندیشان

همه افراد دوست دارند معافیت سربازی بگیرند، برای گرفتن معافیت سربازی راه های بسیاری وجود دارد که یکی از این راه ها معافیت پزشکی است که در این مقاله تمامی ابعاد و مراحل دریافت معافیت پزشکی سربازی را بیان کرده ایم.

 می توانید برای آشنایی با معافیت پزشکی سربازی و شرایط آن، مقاله بالا را مطالعه کرده و در صورت داشتن هر گونه مشکل یا سوال مرتبط با معافیت پزشکی سربازی با مشاوران تلفتی متخصص در مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید.

سوالات متداول

با چه بیماری هایی می توان معافیت پزشکی سربازی را دریافت کرد؟

بیماری هایی که در سال 1403 اعلام شد که می توان از طریق آن ها معافیت پزشکی دریافت کرد را در این مقاله برایتان آورده ایم.

معافیت پزشکی دائم و موقت به چه کسانی تعلق می گیرد؟

معافیت پزشکی سربازی به دو صورت دائم و موقت است که بر اساس قابل درمان بودن یا نبودن بیماری شما، معافیت دائم یا موقت برای­تان اخذ می شود.

آیا داشتن معافیت برای دارندگان معافیت، مشکلی ایجاد می کند؟

کارت معافیت پزشکی سربازی به معنی این است که فرد مشکلی در جسم یا روان خود دارد، به همین دلیل ممکن است یک موقعیت شغلی بسیار خوب را به خاطر داشتن کارت معافیت پزشکی سربازی از دست بدهید؛ زیرا خیلی از افراد نمی خواهند با شخصی که دارای مشکلاتی مانند مشکلات روانی، همکاری کنند؛ پس توصیه می کنیم قبل از اقدام به دریافت این نوع معافیت باید تمامی نکات را بدانید و پس از آن تصمیم بگیرید. برای اطلاعات کامل در این مورد می توانید مقاله معافیت پزشکی سربازی را مطالعه کنید.