سنوات ارفاقی دانشگاه چیست؟ شرایط، قوانین و نحوه دریافت

سنوات ارفاقی دانشگاه یکی از تسهیلاتی است که به دانشجویانی که نیاز به تمدید دوره تحصیل دارند، ارائه می‌شود. این فرصت به دانشجویانی که بنا به دلایل مختلف مانند مشکلات تحصیلی، بیماری یا دیگر شرایط خاص موفق به اتمام دوره تحصیلی خود در بازه زمانی معمول نشده‌اند، داده می‌شود.

در این مقاله از هم اندیشان به بررسی قوانین، شرایط دریافت و نکات مهم مرتبط با سنوات ارفاقی دانشگاه می‌پردازیم.

سنوات ارفاقی و سنوات تحصیلی مجاز چیست؟

سنوات ارفاقی به مدت زمانی اضافه بر سنوات مجاز تحصیلی گفته می‌شود که دانشگاه‌ها و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای برخی از دانشجویان در شرایط خاص در نظر می‌گیرند. معمولاً این سنوات برای جلوگیری از اخراج دانشجو از دانشگاه یا لغو معافیت تحصیلی وی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سنوات تحصیلی مجاز نیز به مدت زمانی اطلاق می شود که سازمان نظام وظیفه به دانشجو معافیت از سربازی می دهد تا در هر مقطع درس خود را به اتمام برساند، در آیین نامه سازمان نظام وظیفه عمومی مقاطع تحصیلی مختلف به همراه مدت زمان سنوات مجاز آنها به شرح زیر آمده است که با هم مشاهده می کنیم:

قوانین سنوات تحصیلی در مقاطع مختلف

1. سنوات مجاز و ارفاقی در مقطع کارشناسی

• مدت زمان مجاز تحصیل در مقطع کارشناسی ۸ نیمسال (۴ سال) است.
• دانشجویانی که نتوانند در این بازه زمانی فارغ‌التحصیل شوند، می‌توانند تا ۲ نیمسال (۱ سال) سنوات ارفاقی دریافت کنند.
• در شرایط خاص و با تأیید کمیسیون موارد خاص دانشگاه، امکان افزایش یک نیمسال دیگر وجود دارد.

2. سنوات ارفاقی کارشناسی ارشد

• مدت مجاز تحصیل در مقطع ارشد ۴ نیمسال (۲ سال) است.
• دانشجویان می‌توانند حداکثر ۲ نیمسال ارفاقی کارشناسی ارشد یعنی (۱ سال) دریافت کنند.
• در صورت نیاز به سنوات بیشتر، تصمیم‌گیری بر عهده کمیسیون موارد خاص دانشگاه خواهد بود.

3. سنوات مجاز و ارفاقی در مقطع دکتری

• مدت زمان مجاز برای تحصیل در مقطع دکتری ۸ نیمسال (۴ سال) است.
• سنوات ارفاقی قابل دریافت در این مقطع معمولاً ۲ نیمسال (۱ سال) است که در شرایط خاص به ۳ نیمسال نیز افزایش می‌یابد.

در جدول زیر سنوات ارفاقی مقاطع تحصیلی مختلف را با هم مشاهده می کنیم:

شرایط دریافت سنوات ارفاقی

برای دریافت سنوات ارفاقی، دانشجو باید واجد شرایط خاصی باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

1. عدم امکان فارغ‌التحصیلی در بازه مجاز: دانشجو باید دلایل موجهی برای عدم اتمام دروس در مدت تعیین‌شده ارائه کند.
2. موافقت دانشگاه: درخواست سنوات باید به تأیید دانشگاه و کمیسیون موارد خاص برسد.
3. عدم داشتن مشروطی مداوم: معمولاً دانشجویانی که به‌صورت مکرر مشروط شده‌اند، شانس کمتری برای دریافت سنوات دارند.
4. نداشتن مشکلات انضباطی: دانشجویانی که سابقه تخلفات انضباطی دارند، ممکن است از دریافت این تسهیلات محروم شوند.

نحوه درخواست سنوات ارفاقی

برای دریافت سنوات ارفاقی، دانشجویان باید مراحل زیر را طی کنند:

1. مراجعه به واحد آموزش دانشگاه و دریافت فرم درخواست سنوات ارفاقی.
2. تکمیل فرم و ارائه مدارک لازم (مانند کارنامه تحصیلی، دلایل عدم اتمام دوره، توصیه‌نامه استاد راهنما و…).
3. ارسال درخواست به کمیسیون موارد خاص دانشگاه و بررسی شرایط توسط این کمیسیون.
4. اعلام نتیجه توسط دانشگاه (در صورت موافقت، مدت سنوات ارفاقی مشخص خواهد شد).

مشمولانی که در بازه سنوات مجاز موفق به فارغ‌التحصیلی نشده‌اند، می‌توانند از دو روش برای دریافت سنوات ارفاقی اقدام کنند:

1. دریافت تأییدیه سنوات ارفاقی از دانشگاه و مراجعه حضوری به مراکز خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +10).
2. ثبت درخواست به‌صورت اینترنتی از طریق سامانه مربوطه.

مشمولان می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری، با ورود به سامانه درخواست سنوات ارفاقی و ارائه مدارک موردنیاز، فرایند ثبت درخواست خود را انجام دهند.

جهت ثبت درخواست، به سامانه **epolice.ir** مراجعه نمایید.

سنوات ارفاقی و معافیت تحصیلی

یکی از چالش‌های اصلی دانشجویان پسر، ارتباط سنوات ارفاقی با معافیت تحصیلی نظام وظیفه است. طبق قوانین نظام وظیفه عمومی:

• دانشجویان در طول سنوات مجاز تحصیلی از معافیت تحصیلی برخوردارند.
• در صورت نیاز به سنوات ارفاقی، باید مجوز سازمان وظیفه عمومی دریافت شود.
• در برخی موارد، سنوات ارفاقی نظام وظیفه ممکن است تنها برای یک نیمسال مورد قبول باشد و دانشجویان باید برای نیمسال‌های بعدی، درخواست تمدید ارائه دهند.

کمیسیون سنوات ارفاقی دانشگاه

کمیسیون بررسی سنوات ارفاقی در دانشگاه‌ها به منظور بررسی درخواست‌های دانشجویانی که موفق به فارغ‌التحصیلی در مدت زمان مجاز نشده‌اند، تشکیل می‌شود. هدف اصلی این کمیسیون، ارزیابی وضعیت تحصیلی دانشجویان و تعیین امکان ادامه تحصیل آن‌ها با استفاده از سنوات ارفاقی است.

ترکیب کمیسیون: این کمیسیون معمولاً متشکل از اعضای هیئت علمی، مدیر آموزش و سایر مسئولان مرتبط دانشگاه است. حضور نماینده نظام وظیفه نیز در برخی دانشگاه‌ها مشاهده می‌شود.

فرآیند بررسی و تصمیم‌گیری: در جلسه کمیسیون، تعداد واحدهای باقی‌مانده و دلایل عدم فارغ‌التحصیلی به دقت بررسی می‌شود. پس از ارزیابی، تصمیم‌گیری در مورد امکان ادامه تحصیل با استفاده از سنوات ارفاقی صورت می‌گیرد.

اقدامات پس از تصمیم کمیسیون: پس از تصویب کمیسیون، نتایج به سازمان وظیفه عمومی ارسال می‌شود تا وضعیت خدمتی دانشجو مشخص گردد. در صورت عدم موافقت کمیسیون، دانشجو موظف به تعیین تکلیف وضعیت سربازی خود خواهد بود.

اهمیت تشکیل به‌موقع کمیسیون: توصیه می‌شود دانشگاه‌ها جلسات کمیسیون را در موعد مقرر برگزار کنند تا از ایجاد خلأ تحصیلی برای مشمولان جلوگیری شود.

لطفاً توجه داشته باشید که فرآیندها و ترکیب کمیسیون ممکن است در دانشگاه‌های مختلف متفاوت باشد. برای اطلاعات دقیق‌تر می توانید با کارشناسان گروه هم اندیشان در تماس باشید.

مهلت معرفی بعد از سنوات ارفاقی

پس از پایان سنوات ارفاقی، دانشجویان باید حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ پایان این مدت، خود را برای انجام خدمت سربازی معرفی کنند. این مهلت یک‌ساله به دانشجویان این فرصت را می‌دهد تا اقدامات لازم برای اعزام به خدمت را انجام دهند و وضعیت سربازی خود را روشن کنند.

در صورتی که دانشجو در این مدت خود را معرفی نکند، با توجه به مقررات، ممکن است مشمول جریمه‌های مربوط به غیبت و یا اقدامات قانونی دیگری شود.

بنابراین، دانشجویان باید توجه داشته باشند که پس از اتمام سنوات ارفاقی، فرصت یک ساله برای ثبت‌نام در سازمان وظیفه عمومی و تعیین تکلیف وضعیت سربازی وجود دارد. در این مدت، آن‌ها باید به سازمان وظیفه عمومی مراجعه کرده و درخواست خود را برای اعزام به خدمت ثبت کنند تا از مشکلات قانونی در آینده جلوگیری شود.

عدم معرفی خود در این زمان فرد مشمول را وارد غیبت سربازی نموده و به ازای هر روز به میزان غیبت وی اضافه می گردد.

دلایل دریافت سنوات ارفاقی

تجربه های واقعی دانشجویان پسر نشان می دهد که معمولا دریافت سنوات ارفاقی آنها به چند دلیل اتفاق می افتد که در ادامه، چند موردی که مسئولان نظام وظیفه برای ما تعریف کرده اند را با شما در میان می گذاریم:

1. دانشجویی که در سال آخر تحصیل مشغول به کار شد

مسئولان نظام وظیفه در یکی از دانشگاه‌ها با دانشجویی مواجه شدند که در سال آخر تحصیل خود به‌دلایل مختلف (از جمله مسائل مالی) نتواست تمام واحدهای درسی خود را در زمان مقرر بگذراند. این دانشجو درخواست سنوات ارفاقی کرد و به دلیل وضعیت خاص، کمیسیون دانشگاه تصمیم گرفت سنوات ارفاقی تا پایان ترم بعدی را برای او تایید کند.

پس از تایید، دانشجو وارد سامانه نظام وظیفه شد و درخواست معافیت تحصیلی برای مدت زمانی که با استفاده از سنوات ارفاقی به اتمام تحصیلاتش می‌پرداخت، ارسال کرد. در نهایت، این دانشجو توانست بدون مشکل خدمت سربازی خود را به‌تعویق بیندازد و با موفقیت فارغ‌التحصیل شد.

2. مشکلات دانشجویان انصرافی

در مواردی، مسئولان نظام وظیفه با دانشجویانی روبه‌رو می‌شوند که قبل از پایان تحصیلات در دانشگاه داخل، انصراف داده و سپس در دانشگاه خارج از کشور پذیرفته شده‌اند. یکی از تجربیات مهم در این زمینه، مواجهه با دانشجویی بود که بدون اخذ معافیت تحصیلی، از دانشگاه داخلی انصراف داد و در دانشگاهی در خارج از کشور مشغول به تحصیل شد.

پس از مدتی، این دانشجو درخواست معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور را به سامانه سخا ارسال کرد. این درخواست ابتدا رد شد زیرا او از قوانین معافیت تحصیلی پیروی نکرده بود. در نهایت، این دانشجو با انجام مراحل قانونی و سپردن وثیقه نقدی، توانست معافیت تحصیلی خود را دریافت کرده و ادامه تحصیل دهد.

3. فارغ‌التحصیلان خارج از کشور

مسئولان نظام وظیفه با دانشجویانی مواجه بودند که پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه‌های خارج از کشور، بدون داشتن معافیت تحصیلی به ایران بازگشتند. در این موارد، این دانشجویان با مشکلات مربوط به ارزشیابی مدارک خود در ایران روبه‌رو بودند.

یکی از این دانشجویان، پس از بازگشت به ایران و ثبت‌نام برای ارزشیابی مدرک، با موضوع غیبت سنواتی مواجه شد. او باید مراحل خاصی را طی می‌کرد، از جمله شرکت در آزمون ارزشیابی و تکمیل دوره تکمیلی برای تطبیق مدرک تحصیلی. این تجربه نشان داد که فارغ‌التحصیلان باید به دقت قوانین و مراحل معافیت تحصیلی و ارزشیابی مدرک را رعایت کنند تا با مشکلات احتمالی مواجه نشوند.

4. مشمولان مقطع دکتری

مسئولان نظام وظیفه همچنین با دانشجویانی در مقطع دکتری مواجه شده‌اند که به‌دلایل علمی یا تحقیقاتی نتواسته‌اند در زمان مجاز فارغ‌التحصیل شوند. این دانشجویان درخواست سنوات ارفاقی کرده‌اند، اما پس از بررسی وضعیت علمی و پژوهشی آن‌ها، کمیسیون دانشگاه تصمیم گرفت به آنها سنوات اضافی برای انجام تحقیقات علمی و پروژه‌های تحقیقاتی بدهد. این تصمیم نشان داد که در برخی موارد، تخصص و تحقیق علمی می‌تواند دلیلی برای دریافت سنوات ارفاقی باشد.

5. دانشجویانی که با تأخیر در امتحانات غیبت داشتند

در یکی از موارد، دانشجویی که به دلایل پزشکی یا شرایط ویژه نتواسته بود در موعد مقرر امتحانات خود را بدهد، به نظام وظیفه مراجعه کرد و درخواست معافیت تحصیلی به‌طور ویژه برای سال اضافی را داشت. پس از بررسی و تایید مدارک پزشکی، مسئولان نظام وظیفه تصمیم گرفتند که برای این دانشجو سنوات ارفاقی نظام وظیفه به مدت یک ترم صادر شود، مشروط بر اینکه وی در مدت تعیین‌شده تحصیلات خود را به پایان برساند.

این تجارب واقعی از جمله مواردی است که کارشناسان نظام وظیفه طی دوران فعالیت خود در سازمان با آنها مواجه بوده اند.

سخنی از هم اندیشان

سنوات ارفاقی دانشگاه یک فرصت برای دانشجویانی است که به دلایل مختلف قادر به اتمام دوره تحصیل خود در بازه زمانی مجاز نیستند. با توجه به شرایط و قوانین متفاوت در هر دانشگاه و مقطع تحصیلی، دانشجویان باید اطلاعات کاملی در مورد نحوه درخواست و دریافت این سنوات داشته باشند.

همچنین دانشجویان مشمول خدمت سربازی باید توجه ویژه‌ای به مقررات مربوط به معافیت تحصیلی داشته باشند تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنند.

در این مقاله به کمک مشاوران هم اندیشان با هم سنوات را بررسی کردیم و موارد زیر را به عنوان نکات نهایی به شما عرض خواهیم نمود.

• سنوات ارفاقی به‌صورت خودکار اعطا نمی‌شود و دانشجویان باید برای آن درخواست دهند.
• دانشجویان بورسیه و شهریه‌پرداز ممکن است شرایط متفاوتی برای دریافت سنوات داشته باشند.
• شرایط دانشگاه‌ها ممکن است متفاوت باشد، بنابراین بهتر است دانشجویان قبل از درخواست، آیین‌نامه‌های مربوطه را مطالعه کنند.
• درخواست سنوات باید در زمان مناسب انجام شود تا فرصت برای بررسی و تصمیم‌گیری وجود داشته باشد.

سوالات متداول

سنوات ارفاقی چیست؟
دانشجویانی که در مدت مجاز فارغ‌التحصیل نشوند، می‌توانند با سنوات ارفاقی بدون غیبت سربازی تحصیل خود را تکمیل کنند.

سنوات ارفاقی تا چه مدت قابل دریافت است؟
بسته به مقطع تحصیلی، حداکثر یک سال سنوات ارفاقی قابل اعطا است.

چه زمانی می‌توان برای سنوات درخواست داد؟
دانشجویان تا ۶ ماه پس از پایان سنوات تحصیلی مجاز فرصت درخواست دارند.