گاهی اوقات وقتی افراد شاد را می بینیم، از خودمان می پرسیم که شادی به چه معنا است؟ چرا دسته ای از افراد همیشه پر انرژی هستند؟ در تعریف واقعی این کلمه می توانیم بگوییم حفظ حالات مثبت روحی و یا کنار آمدن با روحیه غمگین، می تواند شخص را از ناراحتی دور کند.
پس تا اینجا فهمیدیم شادی، یک حالت درونی در فرد است.
در ادامه سعی بر این است که این احساس را به طور مفصل توضیح دهیم، پس از شما دعوت می کنیم با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.
تعریف شادی از دیدگاه روانشناسی
وقتی افراد معمولی شادی را تعریف می کنند، ایده آل ترین حالت ممکن را تصور می کنند. یعنی فرد از لحاظ مالی، روحی، اجتماعی و اقتصادی و… در بالاترین سطح قرار بگیرد.
از دیدگاه روانشناسی، ترکیب تمام موقعیت های مثبت، جهت شاد بودن امکان پذیر نیست؛ به همین دلیل فرضیه شاد بودن از نظر روانشناسان با عموم مردم جامعه متفاوت است.
یک فیلسوف معروف انگلیسی به نام جان لاک، شادی را این گونه تعریف می کند:
«هر چقدر که لذت های زندگی بیشتر باشد، شخص شادتر است.»
و همچنین مک گیل، یک دانشمند در عصر معاصر، شادی را به تمایلات ارضا شده شخص ربط داده است.
به علاوه نظریه تکامل فروید بر این اعتقاد بود که در درون هر شخصی، کودکی نابالغ وجود دارد که به دنبال ساختن و ابراز احساس شادی در فرد است.
از نظر فروید شاد بودن ربطی به سن شخص ندارد و هر فردی که کودک درونش فعال تر باشد، احساس شادی را بیشتر تجربه می کند.
فروید معتقد بود که اگر کودک درون نتواند بر دیگر حالات درونی غالب شود و احساسات را در دست بگیرد، ما بیشتر از همیشه غمگین خواهیم ماند و هیچگاه احساس سرخوشی را تجربه نخواهیم کرد.
لذت های واقعی چه چیزهایی هستند؟
اگر بخواهیم نظریه جان لاک را دنبال کنیم، باید با لذت های واقعی آشنا شویم؛ تا بتوانیم یک فرد شاد در زندگی باشیم و شادی واقعی را تجربه کنیم. لذت های واقعی شرایط خاص و انواع متفاوتی دارد.
نکته مهمی که درباره لذت ها وجود دارد، این است که نباید به گونه ای باشد که موجب زوال عقل گردد.
به عبارتی دیگر می بایست تمام چهار اصلی که در ادامه بیان می شود، در تعریف لذت رعایت شود. اگر تمامی این موارد در هنگام لذت بردن و ایجاد شادی رعایت شود، فرد به یک شادی واقعی می رسد.
این چهار اصل عبارتند از:
- لذت نباید لحظه ای باشد. (استعمال دخانیات و مواد مخدر لحظه ای هستند.)
- درد و رنج را به دنبال نداشته باشد.
- مشکلات جسمی را برای شخص درست نکند.
- صرفاً لذت جسمانی نباشد.
معرفی شش هورمون شادی آور
لبخند ها بر اساس نوع هورمونی که از غده هیپوتالاموس ترشح می شود، متغیر است؛ یعنی اگر این هورمون ها در مقادیر کافی به بدن برسند، دیگر فرد از حال غم و اندوه دور می شود.
شش هورمون زیر، از هورمون های شادی آور می باشند:
1- سروتونین (Serotonin)
سروتونین، یک نوروترنسمیتر (Neurotransmitter) یا انتقال دهنده عصبی است که به تنظیم خواب باکیفیت و آرام نمودن بدن کمک می کند؛ همچنین سروتونین می تواند خلق و خوی افراد را بهبود بخشد و از ایجاد افسردگی جلوگیری نماید. به علاوه چون در تنظیم فشار خون نقش دارد، وجود آن در بدن برای یک زندگی با کیفیت روزمره لازم و ضروری است.
تنظیم اشتها و تقویت قدرت یادگیری نیز از دیگر کارکردهای سروتونین است.
بانوان اگر این هورمون را به مقدار کافی در خون خود داشته باشند، یک دوره قاعدگی مطلوب را سپری خواهند کرد.
همان طور که اطلاع پیدا کردید، وجود این هورمون برای یک زندگی شاد و با کیفیت ضروری است؛ چرا که اگر این هورمون وجود نداشته باشد، تمام عملکردهای آن مختل می شود؛ یعنی فرد به بی خوابی، پرخاشگری، فشار خون نامناسب و… مبتلا می شود.
2- دوپامین (Dopamine)
سلول های مغز و نخاع، مشغول به ترشح هورمون دوپامین هستند. وجود این هورمون در خون یک شخص، وی را هوشیار می نماید. در ضمن می تواند تمرکز، خوش خوابی، فعالیت در طول روز و خوش خلقی را برای شخص به ارمغان بیاورد.
افرادی که در طول روز این هورمون را در مقدار پایین دریافت می کنند، دچار بد خلقی و رخوت در طول روز هستند و شب ها به سختی به خواب می روند.
از این رو توصیه می شود که اگر علائم کمبود دوپامین را در خود احساس می کنید، از مصرف موادی که دارای کافئین و نیکوتین هستند خودداری نمایید. به علاوه سعی کنید رژیم غذایی مناسب، حمام آفتاب و قرار گرفتن در محیط های نشاط آور را در برنامه خود قرار دهید.
3- ملاتونین (Melatonin)
نام دیگر این هورمون، ضد پیری است. افرادی که در مقادیر بالا از این هورمون در بدن خود دارند، روند پیری را با سرعت پایینی طی می کنند.
از کارایی های این هورمون، تنظیم خواب بدن می باشد. سعی کنید برای زندگی خود یک برنامه ریزی منظم داشته باشید، تا این هورمون به درستی در بدن تولید شود.
افرادی که در ساعات خواب از تکنولوژی استفاده می کنند، ساعت بدنشان و تولید هورمون های آن ها با اختلال مواجه می شود؛. به همین دلیل سعی کنید در رژیم غذایی خود از تمام مواد آلی و معدنی قرار دهید.
4- اندورفین (Endorphin)
این هورمون، ضد درد، ضد اضطراب و آرام بخش است. وجود این هورمون برای بدن، به قدری مهم است که تمام طب ها بر آن تاکید کرده اند. برای تولید آن کافی است تنها روزانه بیشتر از نیم ساعت به پیاده روی بپردازید.
اگر جزو افرادی هستید که قادر به پیاده روی کردن نمی باشید، جالب است بدانید که عرق کردن نیز در تولید هورمون اندورفین مؤثر است و می توانید از سونا و جکوزی نیز بهره ببرید.
همچنین مصرف برخی خوراکی ها به غده هیپوتالاموس کمک می کند تا مقدار بیشتری از این هورمون را در طول روز تولید کند.
5- اکسیتوسین (Oxytocin)
این هورمون با نام هورمون عشق، میان مردم معروف شده است. هنگامی که دو فرد به همدیگر علاقمند شده اند، یعنی در بدن آن ها مقدار فراوانی هورمون اکسی توسین ترشح شده است.
به همین دلیل روانشناسان تاکید دارند که قبل از جدی شدن رابطه ها اطمینان خاطر داشته باشید که تولید این مواد بیوشیمیایی گذرا نبوده و به طور مداوم در شخص نسبت به طرف مقابل ادامه دار باشد.
این هورمون با احساس رضایت فرد در ارتباط است. در فیزیولوژی زنان، این هورمون بیشتر از مردان موثر است و در مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند، وجود این هورمون موجب ترشح شیر می شود.
همچنین این هورمون استرس و اضطراب فرد را کاهش می دهد و همین دلیلی برای رفتارهای پر خطر یک فرد عاشق است.
6- استروژن (Estrogen)
استروژن، برخلاف دیگر هورمون های معرفی شده، از غدد جنسی خانم ها ترشح می شود. اگر این غدد بتواند به اندازه کافی استروژن تولید کنند، دیگر خبری از استرس های بی جا در بدن نخواهد بود.
به همین دلیل متخصص زنان، همواره بر تنظیم چرخه قاعدگی و تنظیم ترشحات غدد جنسی تاکید دارد. افرادی که از اختلال این غدد رنج می برند استرس های مخرب بسیاری را تجربه می کنند.
استروژن به ایجاد سروتونین کمک می کند و باعث حفظ شما از اضطراب و تحریک پذیری شده و باعث پایداری خلق و خوی فرد می شود.
چگونه با ترفند های روانشناسی فرد شادتری شویم؟
اکنون که با انواع هورمون های موثر در خلق و خوی فرد آشنا شدیم، می بایست سعی کنیم که با ترفند های روانشناسی ترشح این هورمون ها را افزایش دهیم.
از مهم ترین کارهایی که یک شخص می تواند برای ایجاد یک زندگی شاد رعایت نماید، عبارتند از:
- مثبت بیندیشید.
- اتفاقات بد روز را نشخوار فکری نکنید.
- با همه اطرافیان اعم از انسان و حیوانات مهربان باشید.
- مقایسه ممنوع!
- از افراد منفی باف با افکار منفی دوری کنید.
- مدیریت مالی داشته باشید.
- برنامه ریزی کنید.
- ورزش کنید.
- تغذیه مناسب داشته باشید.
- از داروهای شیمیایی به صورت سر خود استفاده نکنید.
- به اطرافیانتان گوش دهید.
- در کمک کردن به دیگران خسیس نباشید.
- خودتان را قبول داشته باشید.
سوالات متداول
آیا وجود تمام هورمون های نام برده شده برای شاد بودن لازم است؟
بله؛ به عنوان مثال اگر هورمون ضد درد به مقدار کافی ترشح نشود، فرد دائماً در حال درد کشیدن از اتفاقات روزمره است و دیگر توانی برای شاد بودن نخواهد داشت.
شاد بودن یک امر انتخابی است؟
تا حدود زیادی بله، چرا که موارد نام برده شده به عهده شخص است که رعایت شود و یک زندگی شاد را برای خود به ارمغان بیاورد.
هورمون اکسیتوسین (Oxytocin) همواره در خون وجود دارد؟
بله این هورمون موجب علاقه ما به زندگی و اطرافیان میشود و صرفاً مختص علاقه به یار و همراه نیست.
نظرات کاربران