اختلال شخصیت پارانوئید، از جمله اختلالاتی است که امروزه در جوامع بسیاری از افراد با آن درگیر هستند و سبب بروز مشکلات خانوادگی برای خود شده اند.
ما در این مقاله شما را کامل با این بیماری آشنا می کنیم، تا اگر خودتان یا اطرافیانتان درگیر این اختلال هستید، به سرعت آن را شناسایی کرده و به روانشناس مراجعه کنید. اصلا نگران نباشید؛ این اختلال هم مانند سایر بیماری ها قابل درمان و کنترل خواهد بود. پس با ما همراه باشید.
اختلال شخصیتی پارانوئید چیست؟
در این اختلال فرد بیمار، با شک و ظن رفتارهای دیگران را برای خود تفسیر می کند و همیشه فکر می کند دیگران می خواهند به آسیب بزنند یا او را تهدید و تحقیر می کنند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، توان اعتراف و پذیرش این موضوع را ندارند که خودشان و احساسشان به دیگران منفی است؛ آن ها همیشه ترس این را دارند که سایرین می خواهند از آن ها سو استفاده و به او خیانت کنند.
این حس بسیار قوی است و حتی اگر دیگران بتوانند اعتماد خود را جلب کنند، باز هم فرد به آن ها بی اعتماد است.
علائم اختلال شخصیتی پارانوئید
اگر بخواهیم از اولین نشانه های این بیماری بگوییم، معمولا در اوایل بزرگسالی خود را با نشانه هایی همچون بدگمانی و سوءظن که اصلا هم قابل اثبات کردن نیست همراه می باشد؛ مدام از رفتار و اعمال بقیه افراد سوء تعبیر می کند و فکر می کند همه این افراد، بدجنس و بدخواه او هستند و این بی اعتمادی در پی همین رفتارها برای فرد به وجود می آید.
علایم بیماری پارانوئید را در ادامه ذکر می کنیم؛ اگر در خود یا اطرافیانتان این علائم را مشاهده کردید، برای این که از وخامت آن جلوگیری کنید، حتما به یک روان درمان گر مراجعه کنید.
علائم بیماری پارانوئید عبارتند از:
- تصورشان بر این است که دیگران قصد سوءاستفاده و یا فریب دادن او را دارند.
- به این که دیگران نسبت به او تعهد و وفاداری داشته باشند، مشکوک است.
- هیچگاه مسائل شخصی خود را با دیگران در میان نمی گذارد؛ چرا که ترس این را دارد دیگران از این اطلاعات علیه او سوءاستفاده کنند.
- به هیچ کس اعتماد ندارد.
- اگر اطرافیان مرتکب اشتباهی شوند، آن ها را نمی بخشد.
- کینه ای هستند.
- بسیار حساس اند و انتقادی را نمی پذیرند.
- واکنش های خود را با خشم و عصبانیت نشان می دهد.
- اگر بدی ای ببیند، سریعا تلافی می کند.
- تصورشان این است که دیگران قصد حمله کردن به شخصیت او را دارند.
- بدون این که دلیل قانع کننده ای وجود داشته باشد، به همسرشان شک می کنند و فکر می کنند خیانت کار است.
- یکی دیگر از علائم بیماری پارانوئید، این است که رفتار آن ها با دیگران سرد است و فاصله خود را با دیگران حفظ می کند.
- همیشه حق را به خودشان می دهند و خود را مسئول کاری نمی دانند.
- با دیگران برخورد خصمانه ای دارند.
- همیشه حالت دعوایی دارند.
- ممکن است شخصیتی کنترل کننده و حسود داشته باشند.
- زیاد نمی توانند آرام باشند.
- اگر کسی تصادفی به آن ها نگاه کند، فکر می کند نیت بدی دارد.
اصلی ترین نشانه اختلال شخصیت پارانوئید
فردی مبتلا به این اختلال، دچار یک بی اعتمادی و بدگمانی بی اساس و غیر منطقی در مورد دیگران است و همواره فکر می کند دیگران نقشه ای برای توطئه می کشند و می خواهند به او آسیب برسانند.
او حتی نسبت به نزدیکترین بستگانش نیز دچار بدبینی و بدگمانی است و همواره فکر می کند همسرش در حال خیانت به او است؛ یا در محیط کار همکارانش نقشه ای برای اخراج او می کشند.
این افراد از ترس آسیب با دیگران ارتباطی برقرار نمی کنند؛ کسی را قابل اعتماد نمی دانند و قبل از آن که کسی آسیبی به او برساند، در اثر اضطراب شدید دست به خودکشی می زنند.
شیوع اختلال شخصیتی پارانوئید
شیوع اختلال شخصیت پارانوئید از کل جمعیت چیزی حدود 0.5 تا 2.5 درصد را در بر می گیرد.
این بیماری معمولا در بین مردان شایع تر است و بعضی از محققان می گویند در گروه های اقلیت، مهاجران و سالمندان هم این بیماری بیشتر دیده می شود.
نکته ی دیگر در مورد شیوع این اختلال، این است که کسانی که در خانواده یا فامیل خود بیمار اسکیزوفرنی دارند، این اختلال بیشتر دیده می شود.
بیماری پارانوئید چه عوارضی را به همراه دارد؟
در اختلال شخصیت پارانوئید، به دلیل تفکر و رفتاری که افراد مبتلا دارند، به تدریج ارتباط اجتماعی آن ها کاهش می یابد؛ چرا که توانایی حفظ آن را ندارند و نمی توانند در یک محیط شغلی، خانوادگی، تحصیلی و اجتماعی به خوبی رفتار کنند و همیشه در حال درگیری با دیگران به خاطر مسائل حقوقی می شوند و فکر می کنند باید برای مجازات دیگران، دائم شکایت کنند.
در همین راستا ممکن است خانواده ها از هم بپاشند و شغل یا مسکن خود را از دست دهند.
علت بروز اختلال شخصیتی پارانوئید چیست؟
هنوز دلیل و علت محکمی برای بروز این اختلال مشخص نشده است؛ اما با این حال روانشناسان و محققان تصور می کنند با ترکیب عوامل ژنتیکی و روانشناختی، همچین عارضه ای ممکن است در بعضی از افراد به وجود آید.
با توجه به این موضوع که افرادی که در فامیل خود بیمار اسکیزوفرنی دارند، این اختلال شخصیت پارانوئید شیوع بیشتری داشته؛ روانشناسان می گویند می توان نتیجه گرفت رابطه ژنتیکی بین این دو بیماری وجود دارد.
تجربه ها و خاطرات بد و دردناک در دوران کودکی هم می تواند یکی دیگر از علل بروز این بیماری در بزرگسالی باشد. حمایت بی حد و مرز والدین و یا عصبانیت های بی دلیل هم می تواند باعث ایجاد ناامنی شدید و عمیق در کودک شود که در بزرگسالی خود را با این بیماری بروز دهد.
چگونه پارانوئید تشخیص داده می شود؟
وقتی شما به یک مشاور مراجعه می کنید، او تاریخ بروز و علائم بیماری پارانوئید را بررسی می کند.
ممکن است از نظر فیزیکی هم بیمار را معاینه کنند تا شرایط جسمی فرد بررسی شود و در نهایت او را به یک روانشناس یا روانپزشک ارجاع می دهد، که آن ها کاملا برای تشخیص و درمان بیماری های روانی و ذهنی ماهر و آموزش دیده هستند و می توانند به فرد کمک و درمان کنند.
این درمان به صورت گفت و گو و گرفتن تست های روانشناسی برای تشخیص اختلال شروع می شود، که می توانند از این راه نوع اختلال و سطح و شدت آن را تشخیص دهند.
تست تشخیص بیماری پارانوئید
هر بی اعتمادی را نمی توان ناشی از پارانوئید دانست. تشخیص پارانوئید، امری تخصصی است و نیازمند ساعت ها مشاوره طولانی است. روانشناس با شیوه های درمانی به خصوصی این اختلال را تشخیص می دهد.
بهترین راه حل برا ی تشخیص و درمان پارانوئید مراجعه به روانشناس و مشاور است. این متخصص با همکاری روانپزشک می تواند قدم های بزرگی برا ی درمان این بیماری بردارد.
درمان اختلال شخصیت پارانوئید
از آن جایی که گاهی امکان دارد عوارض این بیماری فاجعه آفرین باشد، پس درمان آن بسیار ضروری است. البته برنامه هایی مانند حمایت و کمک خانواده و خود یاری فرد هم تاثیر زیادی، در روند بهبود بیمار دارد.
دارو درمانی اختلال شخصیت پارانوئید
دارو در مواردی ممکن است سوء ظن و بدگمانی را در فرد بیشتر کند و همچنین احتمال ترک دارو توسط بیمار وجود دارد، پس خیلی به تجویز دارو توصیه نمی شود. اما اگر شرایط خیلی خاص باشد، مثلا فرد بیمار دچار عوارضی مانند اضطراب شدید و یا توهم باشد و زندگی عادی او را مختل کند، نیاز به دارو درمانی است.
روان درمانی اختلال شخصیت پارانوئید
یکی از بهترین و موفق ترین راه های روش درمان این اختلال، روان درمانی است؛ چون این افراد در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند، پس حتما باید درمان آن ها جدی گرفته شود.
معالجه و درمان این اختلال کمک بزرگی به کنترل و بهبود شک و سوءظن و بدگمانی بیمار می کند. البته همین کار هم برای روانشناس بسیار سخت است چرا که بیمار پارانوئیدی حتی به روان درمانگر خود هم اعتماد ندارد. اما این بیماری اگر بدون درمان یا نیمه کاره رها شود، مزمن خواهد شد.
به وجود آوردن اعتماد بین بیمار اختلال شخصیت پارانوئید و روانشناس کار پیچیده ای است که نیاز به صبر و تحمل و دقت زیادی دارد. گاهی پیش می آید که مقدار کمی از بیماری در فرد باقی می ماند، به همین دلیل باید تا پایان زندگی خود نزد روانشناس برود و کنترل شود.
چگونه با فرد پارانوئید رفتار کنیم؟
زندگی با فردی که مبتلا به پارانوئید است بسیار آسیب زا است؛ او دست به کارهایی می زند که برای اطرافیان و خودش آسیب زا است. پارانوئید در مردان شایع تر است. طلاق به خاطر پارانوئید از اتفاق های تلخ و رایجی است که بسیار رخ می دهد؛ چرا که همسر این فرد نمی تواند با این رفتارها کنار بیاید.
اگر با چنین فردی زندگی می کنید، به موارد زیر دقت کنید:
- او را هرگز قضاوت نکنید؛. قضاوت آسیب بیشتری به آن ها می زند.
- اجازه ندهید بیمار از دیگران فاصله بگیرد. انزوا و گوشه گیری این بیماری را تشدید می کند.
- او را تشویق به حضور در جمع ها به خصوص جمع های صمیمی و خانوادگی کنید.
- برای او حیوان خانگی بگیرید تا استرس او را کم کرده و به سلامت جسمانی او کمک کند.
- اگر با چنین بیماری زندگی می کنید، می توانید در گروه های حمایتی عضو شوید.
- با روانشناس در این مورد مشورت کنید تا راهکارهای لازم را به شما آموزش دهد.
در پایان
در این مقاله با با اختلال شخصیت پارانوئید آشنا شدیم و علائم و عوارض و علت های آن را برای شما توضیح دادیم. اگر یکی از اطرافیان شما به این اختلال دچار است، بهترین راه حل مراجعه به روانشناس و مشاور است. او به شما نحوه رفتار با این فرد را خواهد آموخت و کمک خواهد کرد بیمار به مسیر درمان هدایت شود.
برای استفاده از خدمات مشاوره تلفنی هم اندیشان با شماره 9099071985 تماس بگیرید.
در آخر فقط می گوییم درمان این اختلال نیازمند صبر و حوصله و تحمل زیاد خانواده و خود فرد است. پس این نکته را فراموش نکنید.
سوالات متداول
آیا بیماری پارانوئید ژنتیکی است؟
بله ممکن است ارثی باشد که ما در مقاله بیشتر توضیح دادیم.
آیا اختلال پارانوئید درمان قطعی دارد؟
درمان قطعی ممکن است در برخی افراد با توجه به وخامت آن وجود نداشته باشد اما با حمایت خانواده و خودیاری قابل کنترل است.
زن شوهرها بجای اینکه درست حرف زدن با هم رو بلد باشند ودنبال ریشه مشکلات بگردن ، دچار شک میشن که همسر من شاید می خواد خیانت کنه ، اولا اینکه کسی بخواد خیانت کنه می کنه حتی اگر در خانه زندانی باشه راه روپیدا می کنه ، دوم اینکه باید بدونی ریشه ناراحتی از کجا میاد زن وشوهرها حرف های بهم میزنند وگیرهای میدون که مرور این اختلافات روی هم جمع میشه وتبدیل به طلاق میشه ، گاهی وقتها خوبه ما بجای نگاه کردن به دیگران به خودمون هم نگاهی بیندازیم که کجای کارما اشکال داره ، وسوال کنیم چرا از من دلخوری ودنبال رفعش باشیم نه اینکه دست وپای یک نفر رو با زنجیر ببندیم