۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
در بسیاری از مواقع، ما زمان خود را با مرور گذشته و یا خیالبافی آینده تلف می کنیم. در این میان ممکن است از برخی کارهای گذشته پشیمان شده و یا نگران برخی از رویدادها در آینده شویم.
در برخی از مواقع حتی ممکن است از شاد بودن خود نیز بترسیم و احساس کنیم که این شاد بودن دوامی نخواهد داشت. در این مواقع ممکن است دچار استرس و اضطراب شویم؛ اما ذهن آگاهی می تواند به ما کمک کند تا استرس خود را مدیریت کنیم.
ما در این مقاله سعی داریم که در مورد ذهن آگاهی و تمرینات آن برای مدیریت استرس صحبت کنیم؛ بنابراین توصیه می کنیم که در ادامه این مقاله با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.
ذهن آگاهی (Mindfulness) چیست؟
ذهن آگاهی یعنی آگاهی که از طریق تمرکز خودخواسته به زمان حال ایجاد می شود و معمولا با کنجکاوی دلسوزانه و بی غل و غش همراه است.
در واقع ما با پرورش ذهن آگاهی می توانیم یاد بگیریم که چگونه در زمان حال زندگی کنیم و با فکر کردن به گذشته و آینده، خود را دچار استرس و نگرانی نکنیم.
در زندگی امروز که حجم رسانه های اجتماعی، حجم کار، روابط و نیازهای ما رو به افزایش است؛ بیشتر از هر وقتی دچار حواس پرتی می شویم. ذهن آگاهی در اینجا به کمک ما می آید تا با توانایی حضور کامل در زندگی شلوغ و پرمشغله خود، از لحظه لذت ببریم.
مزایای ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی مزایای متعددی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به فرد کمک می کند که در لحظه زندگی کند. بدین ترتیب در لحظه و به چیزهایی که در اطراف شما هستند فکر کرده و دیگر به گذشته ای که توان تغییر آن را ندارید، و آینده ای که پیش بینی آن برای شما دشوار است، فکر نخواهید کرد.
- ذهن آگاهی با تقویت هوش هیجانی همراه بوده و زمانی که از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستید، از افکار، احساسات، کلمات و اعمال خود آگاه خواهید بود. بنابراین تاثیر آن ها را بر دیگران درک می کنید. بدین ترتیب دیگر حرف های ناخواسته که سبب رنجش دیگران شوند، نمی زنید و قادر خواهید بود که در لحظه قدردان وقایع مثبت زندگی خود باشید.
- مزیت دیگر ذهن آگاهی، این است که بیشتر احساس رفاه خواهید کرد. یعنی اینکه افزایش ذهن آگاهی به مرور زمان باعث کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس شده و به پروراندن حس همدلی کمک خواهد کرد؛ بنابراین رفتارهای نوع دوستانه افزایش می یابد.
- ذهن آگاهی تاثیر مستقیمی بر مغز دارد و باعث تراکم بالای ماده خاکستری مغز در نواحی مرتبط با یادگیری، کنترل احساسات و حافظه خواهد شد.
- ذهن آگاهی بر روی بدن نیز بسیار مفید است. تحقیقات نشان داده است که افرادی که هشت هفته، مدیتیشن ذهن آگاهی را تمرین کرده بودند، با افزایش پادتن و ایمنی بهتر سیستم ایمنی بدن روبرو شدند.
- ذهن آگاهی روابط حرفه ای و شخصی شما را بهبود خواهد داد. بنابراین زمانی که شما در یک موقعیت، حضور کامل دارید می توانید با همدلی زیاد، صداقت، هوش و دلسوزی با افراد برخورد کنید. بدین ترتیب اعتماد دیگران را جلب کرده و واقع بین تر خواهید شد.
راه های تمرین و تقویت ذهن آگاهی
برای تقویت ذهن آگاهی، می توان به روش هایی که در ادامه توضیح خواهیم داد، عمل کرد.
1- تمرین ذهن آگاهی
بسیاری از ما زمان زیادی را در روز صرف فکر کردن به گذشته و آینده می کنیم و اغلب در انجام کارهای روزمره تمرکز کافی نداریم.
مغز ما می تواند جریان های فکری بی پایانی را در خود جای دهد. بنابراین به جای این که اجازه دهیم تا این افکار حواس ما را پرت کنند، بهتر است که حوصله به خرج داده و افراد، اشیا و موقعیت های اطرافمان را مشاهده کنیم.
در واقع به جای تمرکز بر روی افکاری که به گذشته و آینده مربوط هستند، به اطرافمان و زمان حال توجه داشته باشیم.
2- درنگ کردن
ذهن آگاهی یعنی حضور در لحظه؛ بنابراین برای درنگ کردن و توجه کردن باید تلاش کنیم. سعی کنیم به چیزهایی که احساس می کنیم، می شنویم، می بوییم و می بینیم، فکر کنیم.
باید سعی کنیم که کارهایمان را به نوبت تمام کنیم. زمانی که به صورت همزمان چندین کار را انجام می دهیم، احساس نابسامانی و آشفتگی خواهیم داشت. بنابراین کیفیت کار نیز به شدن پایین خواهد آمد؛ بهتر است که کارها همواره به نوبت انجام شوند.
در صورتی که دچار حواس پرتی شوید، اعمال خود را قضاوت نکنید و احساس بد هم نداشته باشید. توجه خود را با آرامش به مسیر درست هدایت کنید و با انگیزه کافی بر روی کار خود تمرکز داشته باشید.
3- توجه به کارهای روزمره
یک راه دیگر برای تقویت ذهن آگاهی این است که در مورد کارهای روزمره ای که انجام می دهید، به شیوه دیگری فکر کنید. سعی کنید به جای اینکه حواستان به چیزهای دیگر پرت شود، بر روی همان کار تمرکز کنید.
سعی کنید که حداقل 5 دقیقه بر روی فعالیت روزمره خود تمرکز داشته باشید. با این کار لذت بیشتری از کار خود خواهید برد و بعد از اتمام کار، نسبت به قبل احساس بهتری خواهید داشت.
4- پذیرش احساسات
ذهن آگاهی به این معناست که افکار و احساسات خود را به صورت درست یا غلط قضاوت نکنید؛ بلکه سعی کنید این افکار و احساسات را بپذیرید و بی طرف بمانید.
5- تمرین مدیتیشن
یکی از بهترین راه های پرورش ذهن آگاهی، تمرین روزانه مدیتیشن به مدت چند دقیقه در روز است. البته در مدیتیشن نیز سعی نکنید که به محض نشستن، به حالت خاصی برسید؛ احتمالا ذهن درگیر خیالبافی و خاطرات خواهد شد. بنابراین حواستان را دوباره به زمان حال متمرکز کنید.
به تنفس خود فکر کنید. به احساسی فکر کنید که بدن شما در حال تجربه آن است. بر روی چیزهایی که می توانید ببینید یا بشنوید، تمرکز کنید. هدف از انجام مدیتیشن این نیست که دست از فکر کردن بردارید؛ بلکه هدف این است که در لحظه حضور داشته باشید.
به مرور زمان، آگاهی ذهن شما در طول تمرین مدیتیشن بالا خواهد رفت.
سخن آخر
معمولا یکی از عواملی که باعث شکست افراد یا پایین آمدن کیفیت کار آن ها می شود، این است که افراد مدام در گذشته و یا آینده سیر می کنند. مرور خاطرات گذشته و ابراز پشیمانی نه تنها دردی را دوا نمی کند، باعث می شود که فرد از حال و شرایط فعلی لذتی نبرد.
فکر کردن به آینده و رویدادهایی که قابل پیش بینی نیستند نیز چیزی جز اضطراب و استرس به دنبال نخواهد داشت. بنابراین افراد باید سعی کنند از فکر کردن به گذشته و آینده خودداری کرده و از حال لذت ببرند. برای این کار باید ذهن آگاهی را تمرین کنند.
ما در این مقاله سعی کردیم تا ذهن آگاهی و راه های تقویت آن را به شما توضیح دهیم. در صورتیکه در این زمینه به مشاوره نیاز داشته باشید، حتما با کارشناسان ما در مجموعه هم اندیشان تماس بگیرید.
سوالات متداول
چگونه ذهن آگاهی، استرس فرد را مدیریت می کند؟
افرادی که ذهن آگاهی بالایی دارند، توجه و تمرکز بیشتری بر روی کار خود خواهند داشت و این توجه و تمرکز نیز بر سه اصل بودن در حال، هدفمندی و قضاوت نکردن استوار است. بنابراین افراد کار خود را در حال حاضر به بهترین نحو انجام می دهند و با فکر کردن به گذشته و آینده دچار استرس نخواهند شد.
آیا تمرین تنفس در تقویت ذهن آگاهی تاثیری دارد؟
بله، تنفس عمیق باعث می شود که ذهن آگاهی فرد تقویت شود.
نظرات کاربران