اهمیت و نقش خانواده در سلامت روان فرزندان

سلامت روان به چه معناست؟ آیا تنها نبود اختلالات روانی معنای سلامتی را می دهد؟ سلامت روان یکی از مهمترین عواملی است که در سلامت عمومی فرد نقش مهمی دارد. در بسیاری از موارد، به خطر افتادن سلامت جسمی، به نبود سلامت روانی اشاره دارد.

سازمان بهداشت جهانی، سلامتی را این گونه تعریف می کند:

“سلامتی به معنای سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی است، نه صرفا نداشتن بیماری یا ناتوانی”

سلامت روان برای تک تک افراد جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است این امر به ویژه برای کودکان حساسیت بالایی دارد چرا که هویت آن ها در حال شکل گیری است و سلامت روان برای آن ها پلی به سمت رشد، خلاقیت و شکوفایی است.

سلامت روان فرزند چه معنایی دارد؟

کودکان با توجه به این که در حال رشد شخصیت هستند داشتن سلامت روانی برای آن ها بسیار حیاتی است. با ارتقاء سطح سلامت کودک عملکرد او بهبود می یابد و بهتر می تواند با مسائل کنار بیاید. کیفیت زندگی او بالا می رود و در مسیر رشد و شکوفایی قرار می گیرد.

در مورد کودکان مواردی مانند سلامت جسمانی کودک خواب کافی، تغذیه مناسب، بازی و تحرک در سلامت روان کودک بسیار موثر است و نقش پایه ای را ایفا می کند.

نقش خانواده در سلامت روان کودکان

خانواده نقش کلیدی در حفظ سلامت فرزندان دارد. یک خانواده خوب با روش های حساب شده می تواند سلامت روان فرزندان را ارتقا دهد و آن ها را به رشد و شکوفایی برساند.

روش های افزایش سلامت روان در کودکان توسط خانواده عبارتند از:

• ایجاد احساس امنیت

یک خانواده سالم احساس امنیت را در میان فرزند خود ایجاد می کند. فرزند باید احساس کند که مورد حمایت والدین خود است و نیازهایش به خوبی برآورده می شود.

• ایجاد رابطه خوب با فرزند

والدین با ایجاد رابطه ای خوب میان خود و فرزندانشان به آن ها در جلب اعتماد کمک می کنند. گذشته از آن برای ایجاد امنیت روانی در کودک، والدین باید به وعده های خود پایبند باشند؛ از تهدید بپرهیزند و مراقب آن ها باشند.

• تقویت روابط سالم با اطرافیان

یک خانواده سالم به کودک امکان ایجاد ارتباط صحیح با اطرافیان را می دهد. داشتن روابط خوب با سایر اعضای خانواده و اقوام برای رشد کودک ضروری است.

در خانواده سالم کودک علاوه بر رابطه خوب با اعضای خانواده با بستگان و دوستان و همسایگان نیز هم ارتباط برقرار می کند. این امر موجب افزایش سلامت روان کودک می شود.

والدین آگاه به کودک این امکان می دهند که با هم سن و سالان خود بازی کند تا علاوه بر رشد شخصیتی و اجتماعی، سلامت روان کودک نیز ارتقا یابد.

• آموزش روش های مدیریت استرس به فرزندان

استرس بخش جدایی ناپذیر زندگی است و والدین نمی توانند به طور کامل آن را از فرزندانشان دور کنند اما می توانند با آموزش مدیریت استرس، فرزند خود را از بسیاری آسیب ها مصون بدارند.

آموزش این روش ها در حفظ سلامت کودک نقش دارد چرا که ناتوانی در مدیریت استرس می تواند باعث اختلالات روانی در کودک شود.

• شکل گیری و ترویج عادت های سالم

خواب مناسب، رژیم غذایی و تحرک کافی نه تنها باعث سلامت جسمی کودک می شود بلکه حافظ سلامت روان او نیز هست. والدین آگاه عادات سالم را در کودک خود پرورش می دهند تا سلامت جسمی و روحی او را تقویت کنند.

• رشد عزت نفس

والدین مطلع در خانواده نسبت به رشد عزت نفس فرزندان خود حساس هستند. عزت نفس یک عامل کلیدی در آرامش روان برای تمام سنین است. این والدین همیشه با راهکار های مناسب به دنبال تقویت عزت نفس فرزند خویش هستند.

روش های ارتقاء عزت نفس در کودکان

روش های زیر عزت نفس را در کودکان ارتقا داده و به سلامت روانی آن ها کمک می کند:

• تشویق

تشویق می تواند باعث افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس کودک شود. تشویق باید اصولی انجام شود و بر اعمالی تمرکز کند که کودک کنترلی بر آن ها دارد مانند تلاش و کوشش هایی که کودک برای یادگرفتن کاری یا درست کردن وسیله ای انجام می دهد.

جملاتی مانند “تو باهوشترین کودک مدرسه ای” به ارتقاء عزت نفس او کمکی نمی کند. البته که همیشه باید حد اعتدال رعایت شود.

• مستقل بودن

کودک باید فرصتی برای مستقل بودن در خانه را داشته باشد. او باید بتواند وظایف خود را انجام دهد.

برای مثال والدین به کودک یاد می دهند چگونه لباس خود را بپوشد یا ضمن اعتماد به او کمک می کنند یک ساندویچ خانگی درست کند. این کار باعث می شود در کودک حس شایستگی به وجود بیاید.

• همراهی کودک در حل مسائل مربوط به او

ممکن است کودک مشکلات زیادی در رابطه با مدرسه یا همسالان خود داشته باشد. والدین موفق به خوبی کودک را راهنمایی می کنند تا خودش بتواند مسائل خود را حل کند و با این کار احساس شایستگی کند.

• کشف استعداد و علاقه

والدین با کمک به کودک در کشف استعدادها و علایق خود می توانند عزت نفس او را افزایش دهند. کشف استعداد های او می تواند در روند رشد وی تاثیر بسزایی داشته باشد.

• بازی با والدین

کودکان برای سلامتی روان نیاز به بازی دارند. بازی علاوه بر رشد باعث شکل گیری رابطه خوب می شود و مهارت های زیادی را در کودک شکل می دهد.

بهتر است والدین روزانه برای بازی با کودک وقت بگذارند و روی رشد او تمرکز کنند. گذشته از آن بودن در کنار والدین باعث آرامش کودک می شود.

سخن آخر

برای تامین سلامت روان کودکان باید ابتدا مولفه های پایه ای از قبیل رفاه، وضعیت تغذیه، خواب کافی و بازی کودک را فراهم کرد سپس به مسائلی مانند مسائل روانی کودک از قبیل شیوه های مثبت فرزند پروری، برخورد صحیح، حفظ و پرورش عزت نفس کودک پرداخت.

این را بدانید که هر وقتی که با کودک خود سپری می کنید و  هر کاری که در جهت ارتقای فرزند پروری انجام می دهید و هر آموزشی که برای حفظ امنیت روان کودکتان می کنید هزینه نیست بلکه یک سرمایه گذاری بلندمدت است و در آینده ثمرات بسیار زیبایی دارد.

کودکانی که از سلامت روانی بالایی بهره مند نیستند در آینده با مشکلات و مسائل زیادی روبه رو می شوند و رنج زیادی را تحمل کرده و برای درمان آن ها باید وقت و هزینه زیادی صرف کنند.

اگر کودکی دارید که می خواهید سلامت روانی او را ارتقا داده و او را با عزت نفس و اعتماد به نفس بالا پرورش دهید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید.

این مرکز با داشتن مشاوران کودک باتجربه، شیوه های به روز و مثبت فرزند پروری را به شما آموزش داده شما را در رسیدن به این هدف بزرگ یاری می رسانند.

شما می توانید برای مشاوره تلفنی از سراسر کشور بدون پیش شماره با 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

عوامل موثر در سلامت روان فرزند چیست؟

سلامت جسمانی، تغذیه سالم، وجود بازی و تحرک بالا از عوامل پایه ای در سلامت روان کودک است.

عوامل موثر در افزایش عزت نفس در فرزندان کدامند؟

تشویق کودک – کمک به کشف استعدادهای او – همراهی او در حل مسائل – بازی با والدین – کمک به داشتن حس استقلال