۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
یکی از بیماری هایی که می‌تواند تأثیرات زیادی بر توانایی فرد در انجام خدمت نظامی داشته باشد، کم‌خونی است. در خصوص معافیت کم خونی، مشمولینی که به انواع مختلف این بیماری مبتلا هستند، بسته به شدت و نوع کم‌خونی، ممکن است معافیت های مختلفی دریافت کنند. به عنوان مثال، افرادی که به کم خونی‌های مزمن مادرزادی مبتلا هستند، به‌ویژه در مواردی که هموگلوبین آنها کمتر از حد مجاز باشد، ممکن است معافیت دائم از خدمت سربازی دریافت کنند. همچنین، افرادی که کم‌خونی های خفیف‌تری دارند، می‌توانند معافیت موقت یا معافیت از خدمات رزمی را دریافت کنند.
در این مقاله به بررسی انواع مختلف معافیت کم خونی و شرایط لازم برای دریافت هر کدام از این معافیت‌ها پرداخته‌ایم.
بند و تبصره های معافیت کم خونی
در اینجا 17 بند مربوط به معافیت های پزشکی بیماری های خونی و انکولوژی (بدخیمی‌ها) را به طور کامل توضیح می‌دهیم. این توضیحات بر اساس اطلاعات پزشکی و شرایط معافیت‌ها ارائه شده است.
بند 1: کم خونی مگالوبلاستیک
مقام به درمان: معاف دائم
کم‌خونی مگالوبلاستیک نوعی اختلال خون‌سازی است که به دلیل کمبود ویتامین B12 یا اسید فولیک ایجاد می‌شود. در این شرایط، گلبول‌های قرمز به طور غیرطبیعی و بزرگ تر از اندازه معمول تولید می‌شوند و نمی توانند به درستی اکسیژن را حمل کنند. این وضعیت در صورتی که درمان مؤثری نداشته باشد، فرد را از خدمت نظامی معاف دائم می‌کند.
موارد قابل درمان دارویی: معاف از خدمات رزمی
اگر فرد مبتلا به کم‌خونی مگالوبلاستیک باشد و درمان دارویی (ویتامین B12 یا اسید فولیک) مؤثر واقع شود، ممکن است از خدمات رزمی معاف شود ولی همچنان قادر به انجام سایر فعالیت‌های غیررزمی باشد.
بند 2: اختلالات ساختاری ارثی گلبول قرمز
اوولوسیتوز بیش از 40 درصد: معاف دائم
اوولوسیتوزیس اختلالی است که در آن گلبول‌های قرمز شکل غیرطبیعی پیدا می‌کنند و به‌صورت بیضی‌شکل یا مستطیلی درمی‌آیند. این وضعیت باعث می‌شود که گلبول‌ها نتوانند به‌طور مؤثر اکسیژن را در بدن حمل کنند. اگر بیش از 40 درصد از گلبول‌های قرمز به این حالت تغییر شکل دهند، فرد معاف دائم خواهد شد.
اوولوسیتوز بین 15 تا 40 درصد: معاف از خدمات رزمی
در صورتی که اوولوسیتوزیس کمتر از 40 درصد باشد، فرد از خدمات رزمی معاف می‌شود ولی می‌تواند در سایر بخش‌های غیررزمی خدمت کند.
بند 3: کم‌خونی های مزمن مادرزادی
در موارد هموگلوبین زیر 9: معاف دائم
در کم‌خونی های مزمن مادرزادی که معمولاً به علت اختلالات ژنتیکی در تولید هموگلوبین رخ می‌دهند، اگر سطح هموگلوبین فرد کمتر از 9 باشد، فرد به طور دائم معاف می‌شود. این وضعیت منجر به کاهش شدید توانایی حمل اکسیژن در خون و ضعف عمومی می‌شود.
برای دارندگان مدارک کارشناسی و بالاتر هموگلوبین زیر 8: معاف دائم
اگر فرد دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر باشد و سطح هموگلوبین او کمتر از 8 باشد، به‌طور دائم معاف خواهد شد.
هموگلوبین بین 9 تا 12: معاف از خدمات رزمی
افرادی که هموگلوبین آنها بین 9 تا 12 باشد، از خدمات رزمی معاف می‌شوند و نمی‌توانند در فعالیت‌های سنگین نظامی شرکت کنند.
بند 4: کم‌خونی های اکتسابی
با هموگلوبین زیر 10: شش ماه معاف موقت
در صورت کم خونی اکتسابی (که به طور معمول به دلایل مختلف پزشکی و بیماری‌های دیگر ایجاد می‌شود)، اگر سطح هموگلوبین فرد کمتر از 10 باشد، معافیت موقت شش ماهه داده می‌شود تا وضعیت فرد مورد ارزیابی بیشتر قرار گیرد.
بند 5: پلی‌گلبولی اولیه و ترومبوسیتوز اولیه
معاف دائم
پلی‌گلبولی اولیه و ترومبوسیتوز اولیه شرایطی هستند که در آنها تعداد گلبول های قرمز یا پلاکت‌ها به‌طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. این وضعیت ها می‌توانند خطرات جدی برای سلامت فرد ایجاد کنند و فرد را از خدمت نظامی به‌طور دائم معاف می‌کنند.
بند 6: اختلالات پلاکتی
اختلالات پلاکتی با تعداد کمتر از 75,000 همراه با علائم: معاف دائم
کاهش شدید پلاکت های خون می‌تواند باعث خونریزی غیرقابل کنترل و مشکلات جدی در بدن شود. اگر تعداد پلاکت‌ها کمتر از 75,000 باشد و علائم بالینی نظیر خونریزی پوستی یا مخاطی بروز کند، فرد به‌طور دائم معاف خواهد شد.
اختلالات کیفی پلاکتی با بروز علائم بالینی: معاف دائم
اختلالات کیفی پلاکتی که منجر به خونریزی های مکرر یا شدید شوند، نیز می‌توانند فرد را به طور دائم از خدمت معاف کنند.
اختلالات کم و کیفی پلاکتی در موارد خفیف‌تر: معاف از رزم
اگر اختلالات پلاکتی فرد خفیف باشد و علائم بالینی آن به اندازه‌ای شدید نباشد که نیاز به معافیت دائم داشته باشد، فرد از خدمات رزمی معاف می‌شود.
بند 7: بدخیمی های خون و دستگاه لنفاوی
معاف دائم
در صورت وجود هر نوع بدخیمی خونی مانند لوسمی یا لنفوم، که باعث اختلال در تولید سلول‌های خونی و سیستم ایمنی می‌شود، فرد به‌طور دائم معاف می‌شود.
بند 8: اختلالات خونی ارثی و اکتسابی با منشأ ایمنولوژیک
معاف دائم
در صورت وجود اختلالات خونی که منشأ ایمنولوژیک دارند (یعنی ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن)، اگر این اختلالات با علائم بالینی تایید شده از مراکز تخصصی نظامی یا دانشگاهی معتبر همراه باشد، فرد به‌طور دائم معاف می‌شود.
بند 9: آگرانولوسیتوز
آگرانولوسیتوز: معاف دائم
آگرانولوسیتوز به کاهش شدید گلبول های سفید خون (که وظیفه مبارزه با عفونت‌ها را دارند) اشاره دارد. این وضعیت باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود و فرد از خدمت نظامی به‌طور دائم معاف خواهد شد.
آگرانولوسیتوز ناشی از مصرف دارو: شش ماه معاف موقت
اگر آگرانولوسیتوز به دلیل مصرف دارو ایجاد شده باشد، فرد شش ماه معاف موقت دریافت می‌کند تا وضعیت درمانی خود را بررسی کند.
بند 10: تالاسمی ماژور و اینترمدیت
معاف دائم
تالاسمی نوعی اختلال ژنتیکی است که باعث تولید گلبول های قرمز غیرطبیعی می‌شود. افرادی که مبتلا به تالاسمی ماژور یا اینترمدیت هستند و دچار مشکلات جدی در انتقال اکسیژن می‌شوند، به طور دائم معاف خواهند شد.
بند 11: هیپراسیلینیمیا
معاف دائم
هیپراسیلینیمیا به معنای سطح بالای انسولین در خون است که می‌تواند به مشکلات متابولیکی جدی منجر شود. در صورت وجود این بیماری، فرد از خدمت نظامی به طور دائم معاف خواهد شد.
بند 12: بیماری فاوبسم و اختلالات آنزیمی گلبول قرمز
معاف از خدمات رزمی
افراد مبتلا به بیماری فاوبسم یا اختلالات آنزیمی گلبول قرمز، که ممکن است در اثر فشارهای جسمانی و استرس‌های شدید در فعالیت های رزمی دچار مشکلات شوند، از خدمات رزمی معاف می‌شوند.
بند 13: آپلازی و هیپوپلازی مغز استخوان
معاف دائم
در صورتی که فرد دچار آپلازی (عدم تولید گلبول‌های قرمز) یا هیپوپلازی (کاهش شدید تولید گلبول‌های قرمز) باشد و هموگلوبین آنها کمتر از 10 یا پلاکت زیر 100 هزار باشد، این فرد به‌طور دائم معاف می‌شود.
بند 14: تومورهای بدخیم از هر نوع و در هر عضو
معاف دائم
تومور های بدخیم (سرطانی) که در هر عضو از بدن فرد بروز کنند، حتی اگر درمان شده باشند، فرد را از خدمت نظامی به‌طور دائم معاف خواهند کرد.
بند 15: تومورهای خوش‌خیم که باعث اختلال مشهود در کار عضو یا عودکننده باشند
معاف دائم
تومور های خوش‌خیم (غیرسرطانی) که در بدن فرد ایجاد اختلالات جدی در عملکرد اعضای بدن می‌کنند یا به طور مکرر عود می‌کنند، فرد را به‌طور دائم از خدمت معاف می‌کنند.
بند 16: مشمولین پزشک که به دلیل بیماری قادر به طبابت نباشند
معاف از رزم
پزشکانی که به دلیل بیماری های ذکرشده در بندهای فوق توانایی انجام خدمات سنگین در نیروهای مسلح را ندارند، از انجام این نوع خدمات معاف خواهند شد.
بند 17: سایر بیماری‌ها
بیماری هایی که با دسته دوم ماده 2 آیین‌نامه مطابقت دارند:
معاف از رزم
اگر بیماری فرد در دسته دوم آیین‌نامه قرار گیرد، او از خدمات رزمی معاف می‌شود.
بیماری هایی که با دسته سوم ماده 2 آیین‌نامه مطابقت دارند:
شش ماه معاف موقت
بیماری‌هایی که در دسته سوم آیین نامه قرار دارند، به طور موقت و برای شش ماه فرد را از خدمت معاف می‌کنند.
بیماری هایی که با دسته چهارم ماده 2 آیین‌نامه مطابقت دارند:
معاف دائم
بیماری هایی که در دسته چهارم آیین نامه قرار دارند، فرد را از خدمت به‌طور دائم معاف می‌کنند.
مراحل دریافت معافیت کم‌خونی
اگر شما هم به دلیل کم خونی قصد دریافت معافیت پزشکی دارید، لازم است مراحل مشخصی را طی کنید تا بتوانید معافیت کم خونی بگیرید. در اینجا به عنوان مشاور نظام وظیفه، شما را گام به گام راهنمایی می‌کنم تا بدون سردرگمی مسیر درستی را طی کنید.
۱. دریافت و تکمیل دفترچه خدمت سربازی
اولین قدم، تهیه دفترچه راهنمای خدمت وظیفه از مراکز پلیس +10 است. این دفترچه شامل اطلاعات کاملی درباره شرایط مشمولان و فرم‌های مربوط به درخواست معافیت پزشکی می‌باشد. حتماً این دفترچه را با دقت مطالعه کنید و فرم‌های لازم را تکمیل نمایید.
۲. تکمیل برگه خود اظهاری وضعیت سلامت جسمی و روانی
یکی از مهم‌ترین مدارکی که باید ارائه دهید، برگه خوداظهاری سلامت است. در این فرم، شما وضعیت جسمی و پزشکی خود را شرح می‌دهید. در صورتی که سابقه بیماری کم خونی دارید، باید به‌طور شفاف آن را در این فرم قید کنید. این برگه در معاینات پزشکی اولیه بررسی می‌شود.
۳. انجام واکسیناسیون مخصوص سربازی
قبل از ادامه روند معافیت، باید واکسیناسیون های لازم را انجام دهید. این مرحله برای تمامی مشمولان الزامی است، حتی اگر قصد دریافت معافیت پزشکی کم خونی داشته باشید.
۴. مراجعه به پزشک معتمد نظام وظیفه
در این مرحله باید به پزشک معتمد سازمان نظام وظیفه مراجعه کنید تا وضعیت سلامت شما را بررسی کند. پزشک در صورتی که تشخیص دهد مشکل پزشکی شما نیاز به بررسی تخصصی دارد، شما را به مراحل بعدی ارجاع خواهد داد.
۵. تکمیل پرونده و ثبت درخواست معافیت پزشکی
بعد از تأیید پزشک معتمد، باید از طریق مراکز پلیس +10 درخواست خود را به ثبت برسانید. پس از ثبت درخواست، کلیه مدارک خود را دریافت کرده و برای ارائه به کمیسیون پزشکی نظام وظیفه آماده باشید.
۶. دریافت پیامک معرفی به بیمارستان
پس از ثبت درخواست، پیامکی دریافت خواهید کرد که شما را به یک بیمارستان نظامی یا مراکز درمانی مورد تأیید معرفی می‌کند. شما موظف هستید حداکثر ظرف مدت یک ماه به این بیمارستان مراجعه کنید و آزمایش های لازم را انجام دهید.
۷. انجام آزمایشات و دریافت نظریه تخصصی بیمارستان
در بیمارستان، آزمایش های خون و بررسی های تخصصی انجام می‌شود تا سطح هموگلوبین، وضعیت گلبول‌های قرمز و نوع کم‌خونی شما مشخص گردد.
نتیجه این آزمایشات به‌صورت گزارش پزشکی به سازمان نظام وظیفه ارسال می‌شود.
۸. برگزاری کمیسیون پزشکی و تعیین نوع معافیت
پس از بررسی های بیمارستان، پرونده شما در کمیسیون تخصصی پزشکی نظام وظیفه بررسی می‌شود. این کمیسیون بر اساس نتایج آزمایشات و مدارک پزشکی شما تصمیم نهایی را درباره نوع معافیت (دائم، موقت یا معاف از رزم) صادر می‌کند.
پس از طی این مراحل، در صورتی که واجد شرایط معافیت باشید، کارت معافیت پزشکی شما صادر خواهد شد. توصیه می‌کنم که در تمامی مراحل، مدارک پزشکی خود را به‌طور کامل و دقیق ارائه دهید تا مشکلی در روند معافیت شما ایجاد نشود.
سخنی با هم اندیشان
معافیت پزشکی کم خونی، یک روند قانونی و تخصصی دارد که نیازمند بررسی دقیق وضعیت جسمانی مشمولان است. بسته به شدت بیماری، میزان هموگلوبین و تأثیر آن بر توانایی فرد، نوع معافیت مشخص می‌شود. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان دچار کم‌خونی هستید و قصد دریافت معافیت دارید، حتماً مراحل قانونی را با دقت طی کنید و مدارک پزشکی معتبر ارائه دهید.
برای جلوگیری از هرگونه مشکل در روند معافیت، بهتر است از راهنمایی یک مشاور حرفه‌ای استفاده کنید. مرکز مشاوره هم اندیشان با تجربه و دانش کافی در این زمینه می‌تواند شما را در تمامی مراحل دریافت معافیت پزشکی کم خونی همراهی کند.
سوالات متداول
۱. آیا فاویسم باعث معافیت سربازی می‌شود؟
فاویسم یک بیماری ژنتیکی مرتبط با کمبود آنزیم G6PD است که می‌تواند باعث تخریب گلبول‌های قرمز و کم‌خونی همولیتیک شود. بر اساس آیین‌نامه معافیت پزشکی، اگر فاویسم با علائم شدید مانند کم‌خونی مداوم و بحران‌های همولیتیک همراه باشد، فرد ممکن است معاف از خدمات رزمی شود. در موارد خفیف‌تر، معافیت صادر نمی‌شود.
۲. آیا کم خونی باعث معافیت سربازی می‌شود؟
کم‌خونی بسته به شدت و نوع آن می‌تواند منجر به معافیت دائم یا معافیت از خدمات رزمی شود. برای مثال، اگر میزان هموگلوبین فرد زیر ۹ باشد، معافیت دائم تعلق می‌گیرد. همچنین، در مواردی که کم‌خونی مزمن و مقاوم به درمان باشد، فرد می‌تواند برای معافیت دائم اقدام کند.
۳. معافیت تالاسمی مینور چگونه است؟
تالاسمی مینور معمولاً باعث معافیت سربازی نمی‌شود، زیرا در اغلب موارد بدون علائم بالینی جدی است. اما اگر فرد دچار عوارض شدید ناشی از این بیماری مانند کم‌خونی شدید، خستگی مفرط یا نیاز به درمان مداوم باشد، ممکن است معاف از خدمات رزمی شود. تنها تالاسمی ماژور و اینترمدیا باعث معافیت دائم می‌شود.
نظرات کاربران