اوفیدیوفوبیا یا ترس از مار چیست + علائم و نحوه درمان

ترس از مار به نوعی ترس شدید، مداوم و غیر منطقی از هر نوع مار گفته می‌شود؛ فرد مبتلا به فوبیای مار در مواجهه با منبع ترس خود، واکنش‌های شدید نشان می‌دهد. در این نوع فوبیا، فرد حتی با دیدن عکس و نقاشی مار و یا تصور کردن آن در ذهن خود دچار اضطراب و استرس می‌شود. در ادامه به بررسی بیشتر فوبیای مار، علائم، و نحوه درمان آن خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.

فوبیای مار چیست

اوفیدیوفوبیا یا ترس از مار به ترس‌ مداوم و غیر منطقی نسبت مار گفته میشود، و اغلب دیگران این ترس را غیر منطقی و بیهوده تلقی می‌کنند. کسانی که نسبت فوبیای مار دارند، حتی از مواجهه با مکان‌هایی که احتمال می‌دهند در آن جا مار وجود داشته باشند، اجتناب می‌کنند.

ترس از مار در طبقه بندی علمی اختلالات روانی، زیر مجموعۀ فوبیای حیوانات قرار می‌گیرد و در طبقه اختلالات اضطرابی جای دارد، در صورتی که این محرک ترس‌آور در زندگی فرد نقش پر رنگی داشته‌باشد، می‌تواند دردسر ساز و آزارنده شود و در چنین شرایطی اقدام برای درمان الزامی است.

ممکن است فکر کنید ترسیدن از مارها آنچنان مسئله‌ی مهمی نیست و به درمان نیاز ندارد؛ اما این ترس در بسیاری موارد می‌تواند به شدت آزارنده و اضطراب‌آور باشد چرا که فکر و ذهن فرد مبتلا را مدام به خود مشغول میکند.

علل اوفیدیوفوبیا-ترس از مار

به طور کلی یکی از اصلی‌ترین علت‌ فوبیا های خاص مانند فوبیای مار، تجربه ناگوار در گذشته است. اما در موارد زیادی افرادی که مبتلا به اوفیدیوفوبیا هستند، قبلا هیچ گونه تجربه تلخ و ناراحت کننده‌ای در برخورد با مار نداشته‌اند، پس چرا اوفیدیوفوبیا در آن‌ها به وجود آمده است!؟

جواب این سوال ریشه در تکامل انسان دارد. محققان نوزادان را در معرض عکس‌هایی از ماهی، گل و مار قرار دادند. بعد از بررسی واکنش نوزادان به این عکس‌ها دریافتند که مردمک چشم نوزادان در مواجهه با عکس موش، گشاد‌تر از حالت‌های دیگر است. بزرگ شدن مردمک چشم نشانگر واکنش در مقابل استرس است.

هر چقدر مردمک چشم بزرگ تر شود، واکنش در مقابل استرس نیز بیشتر است. در نهایت محققان به این نتیجه رسیدند که نوزادان بدون اینکه یادگیری اکتسابی خاصی داشته باشند واکنش استرسی بیشتری به موش دارند، پس ریشه ترس از مار مربوط به سرشت انسان است؛ در واقع میتوان گفت که انسان به صورت ذاتی از هر چیزی که برای او با احتمال خطر و زیان همراه باشد، میترسد.

این ترس از سال های دور در او نهادینه شده و در بعضی از افراد به شکل شدیدتر خود را نشان میدهد.

علائم و نشانه‌های فوبیای مار

افرادی که فوبیای ترس از مار دارند علائم یکسانی ندارند، در بعضی از افراد این علائم خفیف و در بعضی دیگر این علائم شدید است.

اصلی‌ترین علائم ترس از مار عبارتند از:

• اضطراب و انزجار در هنگام مواجهه با مار.
• بروز علائم جسمانی و روانی ترس ( مانند بالا رفتن ضربان قلب، لرزش بدن، تعریق، احساس دلهره شدید و…) بلافاصله بعد از مواجه شدن با محرک فوبیا.
• تلاش بسیار قرار نگرفتن در موقعیت‌هایی که احتمال وجود مار در آن‌ها هست، مانند: جنگل، مزرعه یا پارک ها.
• پرهیز از تماشای مستند های طبیعت
• ترس شدید حتی هنگام مشاهده مار حتی از رسانه ها

درمان اوفیدیوفوبیا-ترس از مار

درمان اوفیدیوفوبیا با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد اما در موارد شدید و غیر قابل کنترل مراجعه به مشاور با تجربه جهت کنترل استرس و دریافت راهنمایی های تخصصی از او بهترین گزینه میباشد.

در ادامه به شرح برخی از روش‌های درمان اوفیدیوفوبیا میپردازیم:

1. شناخت درمانی

شناخت درمانی یکی از مؤثرترین تکنیک درمانی برای فوبیا های خاص میباشد، افرادی که اوفیدیوفوبیا دارند، مار را بسیار خطرناک‌تر از آنچه که هست، می‌پندارند. این درمان طرز فکر افراد مبتلا را نسبت به این مار تغییر میدهد.

2. حساسیت زدایی منظم

حساسیت زدایی منظم یک تکنیک مناسب برای درمان فوبیاهای خاص میباشد. این روش درمانی سه مرحله دارد:

• یادگیری روش‌های آرمیدگی و ریلکسیشن
• تهیه کردن لیستی از حالت‌ها و موقعیت‌هایی که در فرد اضطراب و استرس ایجاد می‌کند؛ این لیست به ترتیب از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می‌کند تا اضطراب آور‌ترین آن اولویت بندی میشود.
• سپس، فرد با تصور کردن سلسله مراتب لیست که کمترین تا اضطراب آور‌ترین محرک است، در حالیکه فرد کاملا ریلکس است.

3. مواجهه درمانی

این تکنیک درمانی شباهت زیادی با روش حساسیت زدایی منظم دارد، فرد در معرض سلسله مراتب ترس قرار می‌گیرد با این تفاوت که فرد احساس استرس و ترس را در هر مرحله حفظ می‌کند تا به تدریج این ترس برای فرد عادی شود.

برای آن که روش‌های درمانی مؤثر واقع شود، فرد مبتلا باید نسبت به مسئله خود و عامل ایجاد کننده آن آگاهی پیدا کند. شرکت در جلسات درمانی با روان شناس و اجرای صحیح برنامه درمانی، باعث می‌شود فوبیای مار به آسانی درمان شود.

4. دارو درمانی

در مواردی که فوبیا بسیار شدید‌ است، متخصص مربوطه ابتدا از یک دوره دارو درمانی  شامل داروهای ضد اضطراب ئ استرس و دارو های ضد افسردگی استفاده میکند و سپس بعد از کاهش علائم، روان درمانی را آغاز میکند.

در پایان

اوفیدیوفوبیا یکی از رایج ترین انواع فوبیاهای خاص میباشد، فرد مبتلا به اوفیدیوفوبیا هنگام حضور در جنگل، پارک و به طور کلی هر مکانی که احتما وجود مار باشد به شدت دچار اضطراب و انزجار میشود.مرکز مشاوره هم اندیشان با بهره‌مندی از مشاوران متخصص و مجرب در زمینه روانشناسی، به شما کمک می‌کند تا مرحله به مرحله با ترس‌های خود روبرو شوید و از راهنمایی‌های آنان بهره‌مند شوید.

سوالات متداول

اوفیدیوفوبیا چیست؟

اوفیدیوفوبیا یا ترس شدید از مار یکی از فوبیای های نسبتا رایج میباشد، که در آن فرد از دیدن، شنیدن صدا، یا حتی تصور کردن یک مار دچار استرس و انزجار شدید میشود.

چگونه میتوان فوبیای مار را درمان کرد؟

روش ها و تکنیک های مختلفی برای درمان فوبیای مار وجود دارد که در این مقاله به شرح کامل آن پرداخته ایم.