علت خواب آلودگی هنگام مطالعه چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

شاید شما هم تجربه کرده اید که امتحان دارید و با باز کردن جزوه احساس خواب آلودگی به شما دست می دهد و دوست دارید بخوابید؟ این خواب آلودگی دلایل علمی دارد.

با ما همراه شوید تا علت خواب آلودگی هنگام مطالعه را بررسی کنیم و راهکارهای مقابله با آن را بیان کنیم.

علت خواب آلودگی هنگام مطالعه

خواب آلودگی هنگام مطالعه به دلایل زیر اتفاق می افتد:

• در وضعیت راحتی درس می خوانید.

وقتی به جای حالت نشسته و یا پشت میز، وضعیت راحتی مانند دراز کشیدن در رختخواب را انتخاب می کنید مغز فکر می کند که بدن در حالت استراحت است و با ترشح اسیدلاکتیک و ورود آن به خون و مایع میان سلولی باعث احساس خستگی و خواب آلودگی می شود.

اسیدلاکتیک با جذب اکسیژن خون باعث  کاهش اکسیژن در مغز و رفع خستگی می شود.

• در زمان نامناسبی درس می خوانید.

مطالعه پس از یک کار خسته کننده و طولانی باعث ایجاد احساس خستگی و خواب آلودگی می کند. علاوه بر آن پس از خوردن غذا نیز این احساس را در فرد ایجاد می کند و مانع یک مطالعه با کیفیت می شود

• چرخه خواب و بیداری رادر نظر نمی گیرید.

در طول روز بدن در دو بازه زمانی پایان شب تا 7 صبح و 1 الی 4 بعدازظهر نیاز به خواب دارد احتمالا اگر در این ساعات مطالعه کنید دچار خواب آلودگی خواهید شد.

• شرایط محیطی مناسب برای مطالعه فراهم نیست.

برای یک مطالعه خوب شرایط محیطی مناسب باید فراهم باشد. یکی از این موارد نور کافی است. مطالعه در محیط های نیمه تاریک نیز باعث حس خواب آلودگی می شود.

علاوه بر آن محیط مطالعه در محیط های پر سروصدا باعث از بین رفتن تمرکز فرد می شود.

• چه کتابی می خوانید؟

نوع کتابی که می خوانید مهم است. برای مثال کتاب هایی با موضوعات نامانوس و دروسی که در آن ها پایه ضعیفی دارید می تواند باعث بی حوصلگی و خستگی شما شود.

• به ذهن خود فشار زیادی وارد می کنید.

اگر در حین مطالعه استراحت نمی کنید و بی وقفه ساعات زیادی را به مطالعه اختصاص می دهید  با این کار مغز گلوتن خود را مصرف کرده و باعث خستگی ذهن و از دست دادن تمرکز شما می شود.

• به خوبی غذا نمی خورید.

مطالعه باعث کم شدن انرژی در بدن می شود. افرادی که برای امتحان درس می خوانند ممکن است در اثر کمبود وقت، وعده های غذایی خود را حذف کنند. این باعث می شود بدن با کمبود مواد غذایی مواجه شود.

حتی در بسیاری از مواردی که حذف وعده صورت نگرفته این کمبود انرژی دیده می شود. بنابراین حین درس خواندن و زمانی که به طور مداوم نیاز به مطالعه دارید باید انرژی بدنی را از طریق وعده های غذایی مناسب تامین کنید تا بدن با کمبود انرژی و مواد مغذی مواجه نشود.

• استرس

استرس انرژی روحی و جسمی شما را هدر می دهد و بدن شما را به سرعت با کمبود انرژی مواجه می کند. تجربه استرس طولانی عملکرد شما را مختل می کند در نتیجه بهتر است راه های درمان استرس را بدانید و استرس دوری کنید.

• عوامل جسمانی

برای مطالعه، عوامل فیزیکی در کنار آرامش ذهن نیز موثر است. کمبود برخی ویتامین ها مانند ویتامین D باعث کم شدن انرژی بدن و در نتیجه احساس خواب آلودگی می شود.

علاوه بر آن وجود برخی ناراحتی های جسمانی نیز باعث عدم تمرکز در هنگام مطالعه می شود.

راهکارهای جلوگیری از خواب آلودگی هنگام مطالعه

برای جلوگیری از خواب آلودگی هنگام مطالعه و داشتن ساعات مطالعه با کیفیت موارد زیر را به شما پیشنهاد می کنیم:

• برنامه ریزی مشخصی داشته باشید.

برای مطالعه خود برنامه داشته باشید. حتما قبل از شروع مطالعه باید این برنامه را تدوین کنید (برای مثال یک فصل از درس شیمی) و از مطالعه پراکنده و نامنظم اجتناب کنید.

• درجه حرارت اتاق را مناسب نگه دارید.

به درجه حرارت اتاق دقت کنید اگر اتاق زیاده از حد گرم باشد ممکن است حس خواب آلودگی در فرد ایجاد شود. سعی کنید دمای اتاق حداکثر 25 درجه باشد.

درجه حرارت بیشتر از این به خصوص در فصل زمستان لذت خواب را چند برابر کرده و فرد را به خوابیدن ترغیب می کند.

• صحیح بنشینید

مشاوران همیشه توصیه می کنند هنگام مطالعه دراز نکشید چرا که مغز نمی تواند تشخیص دهد که شما می خواهید مطالعه کنید یا بخوابید؛ و به سرعت خواب آلودگی به سراغتان می آید.

بهتر است در پشت میز مطالعه کنید. با این کار تمرکز مغز افزایش یافته و بهتر می توانید مطالعه کنید.

• پس از خوردن غذا مطالعه نکنید.

• • بهتر است مطالعه را از زمان صبح شروع کنید. مطالعه بعد از وعده هایی مانند نهار باعث خواب آلودگی می شود.
  • بهتر است وعده های سنگین نخورید. غذاهای سنگین تمرکز شما را در هنگام مطالعه مختل می کنند.
  • پرخوری نیز بر روی تمرکز تاثیر منفی دارد.
  • بهتر است هنگام مطالعه به جای مواد غذایی مضر، میان وعده سالم مانند میوه مصرف کنید.
  • وعده های غذایی را حذف نکنید.
  • هرگز با شکم خالی شروع به مطالعه نکنید.

• خواب کافی داشته باشید.

بسیاری از افرادی که برای امتحان مطالعه می کنند شب را برای مطالعه انتخاب می کنند؛ به اصطلاح شب امتحانی هستند. شب بیداری و نداشتن خواب کافی بر حافظه اثر منفی دارد و باعث می شود فرد موقع به یادآوری مطالب دچار مشکل شود.

برای رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه بهتر است فرد خواب کافی داشته باشد. حداقل 6 و حداکثر 9 ساعت در شبانه روز بخوابد تا هنگام مطالعه خواب آلوده نشده و بازدهی بالایی در مطالعه نیز داشته باشد.

• فعالیت بدنی داشته باشید.

ممکن است در حین مطالعه بی حوصله شوید؛ در این موارد بهتر است سالن مطالعه را ترک کنید و در هوای آزاد قدم بزنید. قدم زدن و هواخوری به خصوص در فضای سبز و زیر نور خورشید باعث شادابی و رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه می شود.

• تغییر وضعیت بدن

هنگام مطالعه همیشه در یک وضعیت نمانید و هر از چندگاهی تغییر وضعیت بدهید. در فواصل مطالعه بهتر است فعالیت بدنی مختصری داشته باشید.

• آب بنوشید.

آب بنوشید؛ نوشیدن آب باعث بهبود عملکرد مغز و بدن می شود و از حس خواب آلودگی جلوگیری می کند.

سخن آخر

خواب آلودگی هنگام مطالعه بسیار اتفاق می افتد؛ که موضوعی رایج است ولی باید برای پیشگیری از آن تعدادی نکات را رعایت نمود.

برای افرادی که خود را برای امتحاناتی مانند پایان ترم یا کنکور آماده می کنند این امر حیاتی است؛ چرا که با خواب آلودگی زمان زیادی را از دست داده و یادگیری با کیفیتی نخواهند داشت.

در این مقاله به علل ایجاد خواب آلودگی هنگام مطالعه پرداختیم و برای پیشگیری از این خواب آلودگی به مواردی اشاره کردیم. اگر در مورد مطالعه و شیوه های صحیح انجام آن، سوالاتی دارید؛ با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید.

مشاوران باتجربه این مرکز به سوالات شما در این زمینه پاسخ می دهند. برای اسفاده از مشاوره تلفنی می توانید با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

دلایل عمده خواب آلودی هنگام مطالعه چیست؟

خواب آلودگی به دلیل نشستن ناصحیح، مطالعه در زمان خستگی، دمای نامناسب محیط و… بروز پیدا می کند.

چگونه می توان از خواب آلودگی هنگام مطالعه جلوگیری کرد؟

با برنامه ریزی صحیح، مطالعه در ساعات مناسب، تغییر وضعیت هنگام مطالعه، استراحت ذهنی و وقفه در حین مطالعه، دوش آب ولرم، تنظیم درجه حرارت اتاق، خواب کافی و دوری از استرس و افکار منفی

چرا هنگام مطالعه خمیازه می کشید؟

خمیازه پاسخ بدن به استرس و خستگی است. بدن با خمیازه، اکسیژن زیادی به مغز و بدن می رساند و ذهن را برای مطالعه آماده می کند.

استفاده از گوشی چه نقشی در خواب آلودگی هنگام مطالعه دارد؟

قبل خواب از گوشی استفاده نکنید؛ تا خواب با کیفیتی داشته باشید و هنگام مطالعه دچار خواب آلودگی نشوید.