تفاوت استرس و اضطراب و ترس چیست؟

ترس، استرس و اضطراب، از مفاهیمی هستند که هر روزه با آنها سروکار داریم؛ اما شاید معنی دقیق هر کدام از آنها را ندانیم.

این سه مفهوم علیرغم شباهت‌هایی که با هم دارند، تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند و همین امر باعث شده است که ما در هر موقعیت برای تعریف حالات روحی‌مان، از یکی از این مفاهیم استفاده کنیم.

ما در این مقاله سعی داریم تا شما را با تفاوت ترس، استرس و اضطراب آشنا کنیم. برای آشنایی با تعاریف این مفاهیم، تا انتهای این مطلب با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.

ترس چیست؟

ترس درک یک خطر واقعی و فوری است؛ یعنی ما با دیدن یک حیوان وحشی که به ما نزدیک می شود، می ترسیم. این حس ما به خاطر وجود یک خطر واقعی است؛ در واقع همه موجودات زنده ترس را تجربه می کنند.

در صورتی که موجود زنده در برابر خطر ترسی نداشته باشد، بقای خود را به خطر انداخته است؛ این مساله برای تکامل خوشایند نیست. بنابراین تمام موجودات زنده برای تکامل و بقا به ترس نیاز دارند.

ترس‌ها واکنش طبیعی بدن به عوامل خطر آفرین هستند. در این حالت ترس‌ها مفید بوده و باعث نجات جان فرد می شود. اما زمانی که این ترس‌ها آن قدر شدید و غیرواقعی می شوند که زندگی فرد را مختل می کنند و به این نوع ترس‌ها فوبیا گفته می شود.

فوبیا انواع مختلفی دارد، از جمله فوبیای حیوانات، فوبیای ارتفاع، فوبیای فضای بسته، فوبیای بیمار شدن و… که به کمک درمانگر قابل درمان هستند.

بیم، متمرکزترین نوع از ترس است. بیم، ترسی است که کاملا به یک مرکز دقیق و محور متمرکز است. مفهوم بیمه نیز به همین امر اشاره دارد. زمانی که فردی خانه خود را در برابر آتش سوزی بیمه می کند، در واقع راهکاری برای مقابله با یک ترس کاملا متمرکز پیدا کرده است.

اضطراب چیست؟

اضطراب، درک یک خطر غیرواقعی و غیر فوری است. یعنی اینکه ممکن است شما با تصویر خیالی یا یک خواب دچار اضطراب شوید. همچنین ممکن است با فکر کردن به آینده و امتحانی که در آینده دارید، دچار اضطراب شوید.

در واقع اضطراب پاسخ به محرک تنش زا، با منشا نامعلوم است که به صورت دلشوره و نگرانی بروز پیدا می کند. در اضطراب فرد به طور دقیق نمی داند چه چیزی باعث نگرانی او شده است.

استرس چیست؟

استرس، یک واکنش فیزیولوژیک در مقابل یک عامل واقعی و حقیقی بیرونی است. به عنوان مثال استرس امتحان یا ازدواج، در بین اغلب مردم شایع است.

استرس می تواند باعث ایجاد اضطراب شود. به بیان ساده تر، استرس پاسخی است به فشارهای بیرونی که تحت کنترل ما نیستند. استرس هیجانی با منشا مشخص است.

استرس و اضطراب بالا نیز می تواند باعث ایجاد مشکلات فیزیولوژیک و روانی برای فرد باشد. این در حالی است که ترس برای بقای سیستم موجود زنده بسیار موثر است.

تفاوت ترس و استرس در چیست؟

ترس در مقابل یک خطر واقعی اتفاق می افتد و استرس در مقابل یک خطر حقیقی! تفاوت این دو در واقعی و حقیقی بودن عامل محرک است.

مثلا زمانی که دزد به خانه فرد آمده است؛ فرد دچار ترس می شود. دزد به صورت واقعی وجود دارد و فرد می تواند به او حمله کند یا خود را در گوشه ای پنهان کرده و با پلیس تماس بگیرد.

اما زمانی که فرد تصمیم به ازدواج می گیرد، دچار استرس می شود؛ چون خطری به صورت واقعی وجود ندارد و فرد استرس دارد که تصمیمی که گرفته است تا چه حد می تواند موفقیت آمیز باشد یا نباشد؟

تفاوت ترس و اضطراب در چیست؟

ترس، درک یک خطر واقعی است و اضطراب، درک خطر غیرواقعی!

از دیگر تفاوت های این دو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عواملی که موجب اضطراب می شوند، مشخص نیستند؛ اما عواملی که ترس را ایجاد می کنند، کاملا معلوم و آشکار هستند.
• ترس، محرک شناخته شده ای دارد؛ اما اضطراب محرک ناشناخته ای دارد.
• ترس، واکنش مشخصی دارد (در صورت مواجه با خطر، فرد یا حمله می کند یا عقب نشینی)؛ اما در اضطراب فرد نمی داند که چه باید بکند.
• میزان ترس به وضعیت محیط و عامل محرک بستگی دارد؛ اما میزان اضطراب مبهم است.
• ترس، موقعیتی معلوم است که به زمان حال متکی است؛ اما اضطراب به گذشته یا آینده توجه دارد.
• ترس، ناامنی بیرونی و اضطراب ناامنی درونی است.
• در زمان ترس، فرد می داند که چه اتفاقی می افتد؛ اما در زمان اضطراب فرد نمی داند که چه اتفاقی خواهد افتاد. در نتیجه فرد دچار لرزش، سردرد، تپش قلب و… خواهد شد.

تفاوت استرس و اضطراب در چیست؟

در استرس و اضطراب، تغییرات فیزیولوژیکی یکسانی مانند ضربان قلب، نفس های تند و کوتاه و تنش عضلانی وجود دارد. اما این دو تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند.

ازجمله این تفاوت‌ها می توان به این موارد اشاره کرد:

• استرس به وضعیت فعلی مربوط است، ولی اضطراب به آینده تمرکز دارد. یعنی اضطراب برای شرایطی است که هنوز اتفاق نیفتاده و ریشه آن نیز هنوز مشخص نیست.
• استرس اگر به صورت مزمن نباشد و به صورت عادی باشد، با گذشت زمان، با مهارت مدیریت استرس و یا تکنیک های ساده ای مانند مدیتیشن کم شده و مدیریت می شود. این در حالی است که اضطراب اگر در طولانی مدت باقی بماند، کار را به مداخله پزشکی و روان درمانی می رساند.
• در استرس، فرد از چیزی که نگرانش کرده مطلع است، ولی در اضطراب، فرد در آن لحظه از عامل نگرانی اطلاعی ندارد.
• افراد معمولا خود را در برابر استرس ناتوان نمی بینند و راه های غلبه بر آن را پیدا می کنند؛ اما در برابر اضطراب معمولا خود را ناتوان دیده و احساس می کنند که توانی برای مدیریت امور ندارند.
• اضطراب همواره بعد از تغییر محیط بیرونی اتفاق نمی افتد؛ بلکه پیش بینی هر تغییر نیز می تواند باعث ایجاد اضطراب شود.
• همواره هم استرس به اضطراب تبدیل نمی شود؛ بلکه این درک افراد از واقعه تعیین کننده نتیجه استرس خواهد بود. در صورتی که فرد واقعه را فاجعه آمیز ببیند و خود را در برابر آن ناتوان تصور کند، حتما دچار اضطراب خواهد شد.

سخن آخر

ترس، استرس و اضطراب ازجمله مواردی هستند که اغلب ما هر روزه با آنها روبرو هستیم. ترس، یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ بقا و زندگی است. در واقع همه افراد باید از خطرات واقعی زندگی بترسند تا بتوانند راهکارهای مناسبی برای مقابله با آن پیدا کنند.

استرس، حالتی است که معمولا یک عامل حقیقی مانند کنکور یا مصاحبه استخدام در افراد ایجاد می کند. خطری کسی را تهدید نمی کند؛ اما افراد دچار استرس می شوند و دوست دارند که این مرحله زودتر و با موفقیت تمام شود.

اضطراب یک حالت در مواجه با اتفاقاتی است که شاید هرگز روی ندهند. به عنوان مثال ممکن است کسی خوابی ببیند و این خواب باعث ایجاد اضطراب در او شود. هیچ چیز حقیقی یا واقعی در شرایط موجود وجود ندارد؛ اما فرد دچار ضربان قلب، بی خوابی و… است.

ما در این متن سعی کردیم تا شما را با تفاوت های ترس، استرس و اضطراب آشنا کنیم. در صورتی که در مورد هر کدام از این مفاهیم به مشاوره بیشتری نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.

برای دریافت مشاوره تلفنی، می توانید با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

علائم اضطراب کدامند؟

مهم ترین نشانه روانی اضطراب، برانگیختگی سیستم عصبی است. همچنین از علائم اضطراب می توان به عرق ریختن، تپش قلب بالا، تنش در عضلات اسکلتی و در موارد حادتر به از دست دادن کنترل در مثانه و روده، از دست دادن اشتها و افزایش فشار خون اشاره کرد.

راه های کم کردن استرس کدامند؟

افراد به روش های مختلف می توانند با استرس خود مقابله کنند. ازجمله این راه ها می توان به مدیتیشن – تغذیه سالم – ورزش منظم – روش های مدیریت زمان – تفریح و خوشگذرانی – حمایت دوستان و خانواده – دوری کردن از عوامل استرس زا – یادگیری مهارت های مقابله با استرس و… اشاره کرد.