قرص اورژانسی یا قرص صبح روز بعد یا ضدبارداری اورژانسی همان طور که از نام آن پیداست برای مواقع ضروری استفاده می شود؛ زمانی که فرد رابطه محافظت نشده و یا احتمال بارداری در آن بالا است می تواند از آن استفاده کند تا از بارداری ناخواسته جلوگیری کند.
البته این قرص نیز مانند هر قرص دیگری یک داروی شیمیایی است و عوارض مخصوص به خود را خواهد داشت.
ما در این مقاله سعی داریم تا شما را با عوارض قرص اورژانسی آشنا کنیم. برای آشنایی با قرص اورژانسی و عوارض مصرف خودسرانه آن، بهتر است این مقاله را بخوانید.
قرص اورژانسی چیست؟
قرص اورژانسی یک روش اضطراری برای پیشگیری از بارداری است. موارد دیگر پیشگیری ممکن است که با شکست مواجه شوند. همچنین ممکن است که در روش های طبیعی پیش گیری نیز خطاهایی رخ دهد و یا محاسبات زمان تخم گذاری با خطا مواجه شود.
در این هنگام قرص اورژانسی بعد از رابطه جنسی به پیشگیری از بارداری کمک می کند. این قرص حاوی یک هورمون پروژسترون است که از تخمک گذاری در دوره قاعدگی جلوگیری می کند. این قرص با غلیظ کردن و سفت کردن مایع واژینال، از رسیدن اسپرم به تخمک جهت لقاح پیش گیری کرده و لایه رحم را می پوشاند تا مانع لانه گزینی و رشد جنین شود.
اما همه زنان در طول سال تنها مجاز به استفاده از سه الی 4 قرص اورژانسی هستند و مصرف بیش از اندازه این قرص عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت.
نکته: ممکن است که قرص اورژانسی برای افرادی که وزن بالای 74 کیلوگرم دارند یا کسانی که داروی دیگری مصرف می کنند، تاثیری نداشته باشد؛ بنابراین خانم هایی که وزن بالایی دارند، بهتر است از روش های دیگر برای پیش گیری از بارداری استفاده کنند.
قرص اورژانسی چگونه از بارداری جلوگیری میکند؟
مکانیزم اثر قرص ضدبارداری از طریق به تاخیر انداختن زمان تخمک گذاری است. اگر تخمک گذاری و حاملگی اتفاق بیوفتد این قرص نمی تواند از آن پیشگیری کند.
انواع و نحوه مصرف قرص اورژانسی
قرص اورژانسی به دو صورت هورمونی و غیرهورمونی تولید می شود که هر کدام دستور مصرف خاصی دارد و در ادامه به آن می پردازیم:
لوونورژسترول
این قرص حاوی هورمون پروژسترون است و در دو نوع یک عددی با دوز۱.۵ میلی گرمی و دو عددی با دوز ۰.۷۵ میلی گرمی وجود دارد.
قرص های یک عددی را بلافاصله پس از رابطه محافظت نشده و قرص دوتایی را یکی بلافاصله پس از رابطه جنسی و دیگری را 12 ساعت باید مصرف کرد. اما می توان هر دو را با هم مصرف کرد.
قرص غیرهورمونی Ella
این قرص فقط با تجویز پزشک می توان تهیه کرد. این قرص ضد پروژستین است و باید تا 5 روز پس از رابطه مصرف شود.
عوارض جانبی قرص اورژانسی
قرص اورژانسی نیز مانند هر داروی دیگری دارای عوارض جانبی می باشد.
از مهم ترین عوارض این قرص می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کهیر
- سرگیجه و سردرد
- تهوع
- درد شکمی و رحمی
- قاعدگی نامنظم؛ تاخیر در سیکل قاعدگی و یا قاعدگی شدید و یا دردناک به مدت 48 ساعت
- خونریزی رحمی
- احساس خستگی
- حساس بودن پستان ها و درد سینه
- اسهال
- استفراغ
بیشتر بخوانید: مشاوره تلفنی – دریافت انواع خدمات مشاوره از بهترین مشاورین ایران بصورت تلفنی
عوارض قرص اورژانسی بعد از بارداری
همان طور که گفته شد، این قرص برای پیشگیری از بارداری مصرف می شود و در صورتی که لقاح صورت گرفته باشد، این قرص کاملا بی تاثیر است و باید از مصرف آن خودداری کرد. این قرص دارویی برای سقط جنین نیست.
حتی این قرص تاثیر منفی بر روی جنین نخواهد گذاشت و تاثیری در فرایند بارداری ندارد، اما ممکن است عوارض آن در دوره بارداری شدیدتر شود. بنابراین زنان باردار نباید از این قرص استفاده کنند.
جایگزین قرص اورژانسی
اگر پس از رابطه جنسی محافظت نشده قرص اورژانسی نداشتید می توانید به صورت زیر از قرص LD یا HD استفاده کنید.
قرص LD : تعداد 4 قرص ال دی را همزمان پس از رابطه و 4 قرص دیگر را 12 ساعت بعد مصرف کنید.
قرص HD :تعداد 2 قرص اچ دی به صورت همزمان و 12 ساعت بعد 2 قرص دیگر
قرص اورژانسی چقدر موثر است
لوونورژسترول در فاصله 5-3 روز بعد از رابطه و قرص Ellaتا 5 روز پس از رابطه می تواند از بارداری ناخواسته جلوگیری کند
اما این را بدانید که این روش نیز 100 درصد نیست و بهتر است در مواقعی استفاده کنیدکه پارگی کاندوم یا پیشگیری طبیعی نامطمئن اتفاق افتاده باشد.
مهم ترین مواردی که باید در مورد قرص اورژانسی بدانید
افرادی که بدون تجویز پزشک و به مقدار زیاد از این قرص ها استفاده می کنند، با عوارض مختلفی روبرو می شوند. حتی اگر با تجویز پزشک این قرص ها مصرف می شوند، فرد باید به نکات زیر توجه داشته باشد.
- مصرف بی رویه این قرص نه تنها شانس بارداری را کاهش نمی دهد؛ بلکه هورمون های بدن زن را به هم ریخته و باعث دگرگونی هایی در خلق و خو و عملکرد جنسی فرد می شود.
- این قرص تاثیری در جلوگیری از انتقال بیماری های مقاربتی مانند ایدز یا کلامیدیا ندارد.
- بهتر است در صورت داشتن هرگونه آلرژی و یا تداخل دارویی، قبل از مصرف این قرص، پزشک را در جریان گذاشت.
- دوز مصرفی دارو همانی است که پزشک تجویز کرده و نباید آن را تغییر دهید.
- اطمینان حاصل شود که این دارو با تمامی داروها و مواد مصرفی سازگار است.
- مصرف مکرر این دارو برای پیش گیری از بارداری، روشی نامطمئن و نامناسب است.
- در زمان شیردهی، در مورد مصرف این قرص ممکن است برای کودک خطرآفرین باشد؛ بنابراین بهتر است در مورد مصرف آن با پزشک مشورت شود.
علل بارداری با وجود استفاده از قرص اورژانسی
بسیار پیش آمده است که زنان با وجود استفاده از قرص اورژانسی، باز هم باردار شده اند.
این بارداری علل مختلفی دارد که عبارتند از:
- شروع تخمک گذاری
اگر قرص اورژانسی بعد از لقاح و تخمک گذاری استفاده شود، تاثیر چندانی نخواهد داشت. اثرگذاری این قرص زمانی است که چرخه تخمک گذاری شروع نشده باشد.
- شاخص توده بدنی
بررسی ها نشان داده است که قرص اورژانسی بر روی خانم هایی که شاخص توده بدنی آنها بالای 30 باشد، تاثیری نمی گذارد. این قرص ها بر اساس شاخص توده بدنی عموم ساخته شده اند.
بهتر است خانم هایی با شاخص توده بدنی بالا از قرص های ضد پروژستین استفاده کنند. البته این به آن معنی نیست که قرص اورژانسی به هیچ خانم چاقی اثر نمی کند، در هر حال ممکن است خانم های چاق با استفاده از این قرص، باز هم باردار شوند.
- تداخل دارویی
برخی از داورها با قرص اورژانسی تداخل داشته و باعث کاهش تاثیرگذاری آن می شوند. از جمله داروهایی که با قرص اورژانسی تداخل دارند، می توان به داروهای ضداضطراب، باربیتورات، کاربامازپین، فلبامات و برخی گیاهان دارویی دیگر اشاره کرد. این داروها می توانند تاثیرات قرص اورژانسی را کاهش داده و عوارض آن را بیشتر کنند.
بسیاری از افراد قرص ضدبارداری و قرص اورژانسی را با هم مصرف می کنند تا قدرت اثربخشی بالاتری داشته باشد؛ اما همین کار نه تنها باعث اثربخشی بیشتر قرص نمی شود؛ بلکه اثرات سوء بسیاری را نیز به دنبال خواهد داشت. این کار باعث اختلال در عملکرد طبیعی رحم می شود.
سخن آخر
یکی از روش های پیش گیری از بارداری، استفاده از قرص اورژانسی است. این قرص به زوجین کمک می کند تا از بارداری های ناخواسته پیش گیری کنند. البته این قرص ها نیز مانند هر داروی دیگری دارای عوارض جانبی متعددی هستند و مصرف خودسرانه آنها به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
ما در این مقاله سعی کردیم تا شما را با عوارض این قرص ها آشنا کنیم. در صورتی که در مورد قرص اورژانسی و سایر روش های پیش گیری از بارداری به اطلاعات دقیق تری نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.
شما می توانید از سراسر کشور با شماره 02191023933 تماس گرفته و سوالات خود را از مرکز مشاوره هم اندیشان بپرسید.
سوالات متداول
قرص اورژانسی با کدام داروها تداخل دارویی دارد؟
این قرص با داروهایی مانند ریفامایسین ها (ریفامپین و ریفابوتین) – داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شوند، مانند (باربیتورات ها، کاربامازپین، فنیتوئین، پریمیدون) – داروهای HIV ( نلفیناویر و…) تداخل دارویی دارد.
در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمی کند
پس از تخمک گذاری، شاخص توده بدنی بالای 30 ،در صورت مصرف داروهایی که با قرص اورژانسی تداخل دارند.
در صورت بروز عوارض قرص اورژانسی، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
افرادی که بعد از مصرف قرص اورژانسی، درد شدید معده داشته باشند به خصوص 3 تا 5 هفته بعد از مصرف بهتر است که به پزشک مراجعه شود. همچنین ممکن است که این قرص چرخه قاعدگی را به هم بزند. بنابراین اگر قاعدگی بیش از 7 روز عقب بیفتد، باید به پزشک مراجعه کرد.
آیا استفاده از قرص اورژانسی باعث سقط جنین می شود؟
خیر؛ این قرص برای سقط جنین نیست و در بارداری فرد تاثیری نخواهد داشت؛ اما ممکن است که عوارض قرص تشدید شود. استفاده از این قرص به جنین نیز خطری نخواهد داشت. اما در حالت کلی بهتر است که این قرص در زمان بارداری استفاده نشود.
نظرات کاربران