۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
طبق تفکر رایجی که میان مردم وجود دارد، به طور اشتباه گفتار درمانی را فقط بر طرف کردن لکنت زبان و رفع مشکلات تلفظی برخی حروف از قبیل (س، ث، غ و..) می دانند.
جالب است بدانید که این مشکلات زیر مجموعه فعالیت های این حوزه به شمار می رود و این رشته بسیار پیشرفته تر از برطرف کردن این مشکلات عمل می کند.
معرفی رشته های توان بخشی
در تعریفی ساده می شود توان بخشی را کمک به بازیابی سلامتی اشخاص نامید. افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند دارای صبر و تحمل بسیاری در برابر بیمارهای خود هستند.
نکته مهمی که وجود دارد این است که در حوزه های توان بخشی هیچگاه برگرداندن سلامتی اشخاص به صورت صد درصدی مد نظر نیست و هدف از این کار رسیدن به بهترین شکل ممکن از توانایی های است که یک شخص می تواند از آن برخوردار باشد.
- فیزیوتراپی
- کار درمانی
- ارتوپدی فنی
- شنوایی سنجی
- بینایی سنجی
- گفتار درمانی
تمام گزینه های بالا بخش کوچکی از فعالیت های توان بخشی هستند. به خاطر داشته باشید هر کدام از موارد بالا جزو رشته های پر ارزش وزارت بهداشت به شمار می آید و برای تحصیل و یادگیری آن لازم است مورد تأیید این وزارت باشید.
انواع فعالیت های رشته پاتولوژی گفتار
یکی از حوزه های توان بخشی افراد مربوط به شناسایی آسیب هایی است که به زبان و بخش گفتار اشخاص وارد می گردد.
نکته: گفتار و زبان دو بخش مجزای یک ارتباط هستند؛ لذا آسیب هایی که به هر کدام از این قسمت ها وارد می شود تأثیر مستقیمی بر بخش دیگر ندارد. اما نمی توان از مرتبط بودن آن ها چشم پوشی کرد.
تفاوت گفتار و زبان چیست؟
هنگامی که یک شخص مشغول به صحبت کردن است، این فرایند می بایست در دو بخش مغز و بخش عضله ای زبان هماهنگ باشد.
هماهنگی این دو بخش و تولید کلمات به گفتار معروف است.
- مغز: تصمیم به صحبت کردن، انتخاب کلمات جهت جمله بندی صحیح
- بخش عضله ای: لب ها، زبان، ریه، حنجره، که می بایست تلفظ صحیح آوا ها را انجام دهند.
اجزای گفتار چیست؟
انسان ها از بدو تولد توانایی ایجاد اصوات را دارند. در کودکانی که این توانایی وجود ندارد بلافاصله باید علت مشکل بررسی شود.
گاهی اوقات کودک توانایی تولید اصوات را دارد؛ اما والدین دیر متوجه می شوند که فرزندشان توانایی شنیدن صدا انعکاس آن را ندارد. به همین دلیل صدای کودک روز به روز رو به خاموشی می رود. گفتار درمانی می تواند مشکلات کودک را قبل از این که تثبیت شود درمان نماید.
لیست زیر اجزای گفتاری است که هر فرد می بایست تمام آن را دارا باشد.
- تولید آوا و صدا
- پیچش صدا
- روان بودن زبان
- صدا
اجزای زبان چیست؟
متأسفانه برخی از قسمت های این بخش ارتباط زیادی با مغز دارد. در کودکانی که از بدو تولد با این مشکل سر و کار دارند می توان گفت که به صورت مادر زادی با این مشکل رو به رو هستند؛ اما در بزرگسالان ممکن است بر اثر ضربه به مغز، ترس ناگهانی، شوک و.. به وجود آمده باشد.
افرادی که با این اجزا زبان مشکل دارند متأسفانه مشکلات جدی گریبان گیرشان است و حتماً باید تحت نظر پزشک باشند.
- انواع صدا
- تولید کلمه
- درک کلمه
- ترکیب کلمات
- درک ترکیبات
- تولید جمله
- درک جملات
- استفاده از کلمه و جمله
گفتار درمانی یعنی چه؟
گفتار درمانی یعنی برطرف کردن اختلالاتی که موجب می شود که شخص نتواند به درستی صحبت کند. و این عدم صحبت افراد را منزوی و دور از اجتماع بار آورده است. به همین دلیل این رشته همواره به دنبال روشی برای ارتباط آدم ها با یک دیگر است.
متاسفانه مردم این رشته را زیر مجموعه روانشناسی می دانند اما در حقیقت این رشته مستقل از روانشناسی عمل می کند.
- یافتن واژه و کلمه
- ارتباط اجتماعی
- مشکلات جسمی
- عدم توانایی خواندن و نوشت و یادگیری آنها
- مشکلات ایجاد اصوات
- مشکلات درک کردن کلمات
لیست بالا از مجموعه مسئولیت هایی است که این رشته بر عهده دارد. گاهی اوقات ممکن است جهت درمان بهتر از روانشناس نیز بهره ببرند. اما در کل اگر چنین مشکلی در شخصی وجود داشته باشد بهتر است که به گفتار درمانگر مراجعه شود.
گفتار درمانگر چه شخصی است؟
شخصی که تشخیص و درمان مشکلات مربوط به گفتار، زبان و یا بلع را به عهده دارد به گفتار درمانگر معروف است. فعالیت این افراد تنها محدود به ادای کلمات نیست و آسیب های مغزی و عضله ای نیز تحت پوشش قرار می گیرد.
برای افرادی که تحت هیچ شرایطی قادر به ادای واژه ها و صحبت کردن نیستند راه های دیگری در نظر گرفته می گیرند تا ارتباط آن دسته از افراد نیز با دیگر مردمان قطع نشود.
روش های جبرانی که با این قبیل افراد کار می شود شامل موارد زیر است.
- حرکت دست
- حرکت چشم
- نوشتن
- لب زدن
- ایجاد اصوات با معنی
گفتار درمانگران به دلیل تحصیلاتی که درباره این مشکلات دارند می توانند اندام های بدن بیمار را بررسی کنند و سریع تر تشخیص دهند که مشکل عدم برقراری ارتباط شخص چیست.
آنها همواره سعی می کنند تا بیماران ارتباط خود را با مردم حفظ نمایند.
گاهی اوقات مشکل عدم برقراری ارتباط از حلق، حنجره، ریه، عضله زبان و یا لب ها ناشی شود. تشخیص درست و رفع ایراد آن قسمت از بدن یادگیری صحبت کردن به روش های مختلف را آسان نموده و فرد زود تر به آغوش جامعه باز می گردد.
حیطه فعالیت گفتار درمانگر
همان طور که توضیح دادیم گفتار درمانی حیطه فعالیت بسیار وسیعی دارد.
به همین دلیل گفتار درمانگران به صورت تخصصی بر روی موارد زیر متمرکز هستند:
- شکاف لب با کام
- عدم تلفظ صحیح کلمات
- عدم یادگیری درست کلمات
- لکنت در ادای درست واژه ها
- عدم تمیز به جای کلمات از یکدیگر
- مشکلات ناشی از شنیدن آواها
- فلج بودن زبان
- ارتباط جایگزین
- بیش فعالی
- اوتیسم
- بلع
- اختلالات مغزی
چه افرادی لازم است به گفتار درمانگر مراجعه کنند؟
برای گفتار درمانگران مهم نیست که بیماران چه سنی دارند، هرگاه ارتباط برقرار کردن و صحبت کردن از طریق لب و زبان با مشکل روبه رو باشد این افراد وظیفه خود را به درستی انجام می دهند.
گاهی اوقات مشکلات ناشی از عدم تلفظ واژه ها ممکن است بر اثر یک ترس و اضطراب در سنین بالا رخ دهد؛ لذا هیچگاه از گفتار درمانی نترسید و هرگاه حس کردید که توانایی تلفظ کلماتتان به خوبی گذشته نیست سریع تر جهت رفع مشکل اقدام نمایید.
اما غالبا مشکلاتی اعم از کشیدن حروف، لکنت و.. در کودکان مشاهده می شود. به همین دلیل هنگام صحبت کردن فرزندانتان به آن ها توجه کنید و اگر حس کردید که از ایجاد یک ارتباط سالم و درست همانند همسن و سالان خود برخوردار نیست سریعا عمل گفتار درمانی را برای او آغاز کنید. چرا که بر طرف کردن این مشکل در کودکی بسیار آسان تر است.
توجه: کودکان زیر شش سال با توجه به سنشان از آنها آزمون هایی جهت تعین سطح ارتباطی و بررسی مشکلشان صورت می گیرد.
در کل می توان افرادی که باید گفتار درمانی بر روی آنها صورت گیرد، در لیست زیر جمع بندی کرد:
- تاخیر در شروع به حرف زدن در کودکان
- مشکل در عدم تلفظ صحیح اصوات و کلمات
- مشکلاتی در برقراری ارتباط با افراد دیگر
- عدم درک کلمات
- مشکلات مربوط به بلع
- انواع اختلالات مغزی که بر روی قسمت یادگیری و ارتباط شخص تاثیر گذاشته است.
سوالات متداول
آیا امکان رفع صد درصدی مشکل لکنت زبان وجود دارد؟
با بررسی که توسط گفتار درمانگر انجام می شود، بنا بر دلیل ایجاد لکنت امکان رفع کامل این مشکل امکان پذیر است.
ممکن است تمام مراحل گفتار درمانی بدون تاثیر باشد؟
خیر، حتما یکی از راه های توان بخشی به شخص مریض کارساز خواهد بود.
افراد بیمار الزاما کودکان هستند؟
خیر
نظرات کاربران