اهمیت خواب – چرا باید خواب کافی داشته باشیم + اهمیت خواب کافی بر سلامتی مغز

همه به خوبی می دانیم که خواب برای تمامی انسان ها و حیوانات لازم و ضروری است. حتی درختان و گیاهان مختلف نیز در فصل زمستان به خواب می روند.

خوابیدن به انسان کمک می کند تا بعد از یک روز پرکار و خسته کننده، به مغز و سایر اندام ها استراحت بدهد. بدین ترتیب خستگی ها تمام شده و فرد روز بعد را با انرژی شروع خواهد کرد.

بسیاری از افراد به هر دلیل خواب کافی ندارند و همین باعث می شود که با مشکلات مختلفی مواجه شوند.

ما در این مقاله سعی داریم تا درباره اهمیت خواب کافی بر سلامتی مغز و سایر اندام ها، توضیحاتی را به شما ارائه دهیم. برای آشنایی بیشتر با اهمیت خواب، در ادامه این مقاله با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.

چرا خواب کافی مهم است؟

طبق پژوهش های انجام شده، خواب ناکافی باعث ایجاد بیماری های زیادی از جمله دیابت، فشار خون، چاقی و نارسایی های قلب و عروقی می شود.

کم خوابی سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و باعث ابتلای فرد به بیماری های عفونی می شود. همچنین تحقیقات نشان داده است که افرادی که کمتر از 7 ساعت در شبانه روز می خوابند، سه برابر بیشتر از افرادی که خواب کافی داشته اند، دچار سرماخوردگی می شوند.

چاقی نیز یکی دیگر از عوارض کم خوابی در افراد است. از طرفی دیگر کم خوابی بر سلامت مغز اثر گذاشته و باعث می شود که عملکرد مغز در طولانی مدت ضعیف شود. افرادی که خواب کافی ندارند، دچار بیماری هایی مانند آلزایمر می شوند.

عوارض کم خوابی کدامند؟

در صورتی که فرد خواب کافی نداشته باشد، ممکن است دچار عوارض و مشکلات متعددی شود.

از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم خوابی در کودکان و نوجوانان باعث بروز رفتارهای ناهنجار در آنها خواهد شد. این کودکان در مدرسه رفتار خوبی ندارند و همواره دردسر ساز هستند.
• بسیاری از تصادفات جاده ای به دلیل خواب آلودگی رانندگان اتفاق می افتد.
• کم خوابی باعث مرگ زودرس خواهد شد.
• چروک شدن پوست و پیری زودرس در نتیجه خواب ناکافی به وجود می آیند.
• کم خوابی باعث می شود که فرد قابلیت قضاوت را نداشته باشد.
• بیشترین مشاجرات و اختلافات خانوادگی به دلیل کم خوابی و خستگی است.
• کم خوابی سیستم یادگیری را مختل می کند.

خواب کافی و تاثیرات آن بر بدن

خواب کافی تاثیرات مثبت زیادی بر بدن انسان خواهد داشت.

از مهم ترین تاثیرات آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سلامت قلب

معمولا حملات قلبی و سکته در ساعات اولیه صبح اتفاق می افتند، که ممکن است دلیل آن نحوه تعامل با رگ های خونی باشد. در صورتی که فرد خواب کافی نداشته باشد، دچار فشار خون بد و کلسترول بالا خواهد شد که هر دو این موارد عوامل بیماری های قلبی و سکته هستند.

• پیش گیری از سرطان

افرادی که در شیفت آخر کار می کنند، مستعد بیماری سرطان سینه و کولون هستند. در واقع در معرض نور خورشید نبودن باعث می شود که سطح ملاتونین کاهش یابد. ملاتونین هورمونی است که چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کنید و نبود آن باعث رشد تومورها خواهد شد.

• کاهش استرس

کم خوابی باعث استرس شده و با بالا بردن فشار خون، هورمون های استرس زا را افزایش می دهد. این هورمون های استرس زا باعث می شوند که خوابیدن سخت تر شود.

خواب کافی بسیاری از مواد شیمیایی بدن ازجمله سروتونین را تحت تاثیر قرار می دهد. افرادی که با کمبود سروتونین مواجه هستند، بیشتر دچار استرس و افسردگی می شوند. بنابراین خواب کافی باعث افزایش سروتونین و کاهش یا شاید حتی درمان استرس خواهد شد.

• کاهش التهاب

افزایش هورمون های استرس که بر اثر کم خوابی ایجاد شده اند، سطح التهاب را در بدن افزایش داده و با بیشتر شدن سن این سطح التهاب نیز افزایش می یابد.

افزایش این التهاب باعث بیماری هایی مانند دیابت، بیماری های قلبی و سرطان خواهد شد.

• هوشیاری

خواب خوب و باکیفیت باعث می شود که روز بعد فرد هوشیاری بیشتری داشته باشد و روز خود را با انرژی بیشتری آغاز کند. این با انرژی بودن نه تنها احساس خوبی ایجاد می کند، بلکه باعث می شود که در یک شب دیگر نیز خواب خوبی را تجربه کنید.

• بهبود حافظه

از دیگر فواید خواب کافی تثبیت حافظه است. ممکن است که در طول خواب، بدن استراحت کند؛ اما مغز مشغول پردازش روز خود، برقراری ارتباط بین اتفاقات مختلف، ورودی های احساسی و… است.

خواب عمیق باعث می شود که مغز برای ایجاد حافظه و ارتباط زمان داشته باشد و داشتن خواب باکیفیت کمک می کند تا شما چیزهای زیادی را به یاد داشته باشید.

• کاهش وزن

محققان به این نتیجه رسیده اند که افرادی که کمتر از 8 ساعت در شب می خوابند، دچار چاقی و اضافه وزن می شوند. این محققان عقیده دارند که کمبود خواب، تعادل هورمونی بدن را که اشتها را تحت تاثیر قرار می دهد، بر هم می زند.

• کمک به ترمیم بدن

خواب گرچه زمانی برای استراحت است؛ اما آسیب های ناشی از استرس، اشعه ماورا بنفش و… را ترمیم می کند. در واقع در زمان خواب، سلول ها پروتئین بیشتری تولید خواهند کرد که این مولکول های پروتئینی بلوک های سازنده سلول ها را تشکیل داده و به باعث ترمیم آسیب ها می شوند.

• کاهش دردهای مزمن

خواب کافی و باکیفیت، باعث کاهش درد می شود. به همین دلیل پزشکان برای دوره نقاهت بیماری ها و یا عمل های جراحی، استراحت کامل را توصیه می کنند.

• پاکسازی مغز

در زمان خواب کافی، سیستم پاک سازی مغز بیشترین میزان فعالیت را داشته و مواد زائد را از بافت حیاتی مغز خارج می کند. قسمت بسیار زیادی از مواد زائد توسط سیستم لنفاوی از بدن خارج می شوند. اما مواد زائد مغز از سیستم لنفاوی خارج نمی شوند و سیستم پاک سازی مغز سلولی به نام گلیال است.

عملکرد گلیال ثابت کردن نورون ها در محل مقتضی بوده و بین رگ های مغزی و سلول های گلیال مایع خاصی وجود دارد که ترکیبات پروتئینی مضر را از بافت مغز جدا کند. در زمان خواب، سلول های گلیال از رگ های مغز جدا شده و فضای بیشتری برای عبور مایع فراهم می شود. بنابراین عملیات پاک سازی مغز بعد از خواب تا 60 درصد افزایش خواهد یافت.

• افزایش تولید میلین و جلوگیری از بیماری ام اس

میلین یک عایق است که در اطراف تمامی سلول های عصبی قرار گرفته است. میلین ترکیب فسفولیپید و پروتئین بوده و با خواب کافی تولید آن در سلول های مغزی افزایش می یابد.

وجود میلین برای عملکرد صحیح سلول های عصبی بسیار ضروری بوده و کمبود آن باعث بیماری های خطرناکی مانند ام اس خواهد شد. این میلین وظیفه دارد تا پیام های عصبی را به سرعت ارسال کند. بنابراین خواب کافی باعث افزایش تعداد سلول های عصبی و احیای سلول های قبلی خواهد شد.

• افزایش قدرت استدلال و تفکر

کیفیت خواب همواره بر نحوه تفکر و استدلال منطقی تاثیرگذار است. بنابراین بسیاری از افراد در هنگام مواجه با مشکلاتی که نیاز به تفکر و اتخاذ تصمیم درست دارند، استراحت کوتاهی می کنند.

این استراحت تاثیر فوق العاده ای در قدرت تصمیم گیری دارد.

• افزایش قدرت بدنی

یکی دیگر از فواید خواب کافی این است که فرد بعد از بیدار شدن، انرژی زیادی داشته و قدرت بدنی فرد به دلیل ترمیم آسیب ها و استراحت اندام ها بیشتر می شود.

اهمیت خواب کافی در  کودکان و نوجوانان

کودکانی که خواب کافی دارند، ویژگی های زیر را دارند:

• خلاقیت بیشتری دارند.
• توانایی حل مسئله در آنها بالا می رود.
• بهتر به یاد می سپارند.
• در تصمیم گیری ها بهتر عمل می کنند.

سخن آخر

کیفیت و میزان خواب، تاثیر بسیار مهمی در سلامتی جسم و روح افراد دارد. بنابراین افراد باید در طول شب به اندازه کافی بخوابند تا بتوانند روز دیگر را با انرژی و شادابی شروع کنند.

ما در این مقاله سعی کردیم فواید خواب کافی و تاثیر آن را بر سلامتی مغز به شما توضیح دهیم. در صورتیکه در این مورد به راهنمایی و مشاوره نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.

برای دریافت مشاوره تلفنی با شماره 909907985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

مقدار خواب کافی چند ساعت در شبانه روز است؟

معمولا خواب در افراد مختلف با توجه به سن و شرایط آنها مختلف است. اما به طور معمول خواب کافی در بزرگسالان سالم بین 7 الی 9 ساعت است.

آیا برای درمان بی خوابی، خوردن قرص بهترین راه حل است؟

خیر؛ رفتار درمانی شناختی راه درمان بی خوابی است و نباید سعی کنید که به قرص معتاد شوید.