شاید شما نیز افراد بسیاری را در اطرافیان خود دیده باشید که در زمان اضطراب و با وارد شدن فشار روانی، اقدام به کندن موی سر، ابرو، ریش، مژه و… می کنند. این کار یک اختلال روانشناختی است. این اختلال در تمامی سنین اعتماد به نفس افراد را می گیرد و باعث می شود که فرد از اجتماع دوری کند.
ما در این مقاله تصمیم داریم تا اختلال وسواس کندن مو و راه های درمان آن را به شما توضیح دهیم. بنابراین اگر شما یا اطرافیانتان به این اختلال دچار شده اند، توصیه می کنیم که این مقاله را بخوانید.
اختلال کندن مو چیست؟
اختلال کندن مو، تریکوتیلومانیا نام دارد. این اختلال یک اختلال روانشناختی است که در آن فرد در زمان قرار گرفتن تحت فشار روانی، اقدام به کندن موی سر، ابروها، مژه و ریش می گیرد. این عمل وسواسی، یک کار تکرار پذیر و غیرقابل کنترل است.
تکرار این کار باعث طاسی بخش های مختلف سر و بدن می شود. همچنین باعث تشدید استرس، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس خواهد شد.
علائم وسواس کندن مو چیست؟
بسیاری از اختلالات روانشناختی با علائم و نشانه های مختلفی همراه است.
وسواس کندن مو نیز با نشانه های مختلفی همراه است که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کندن مو به ویژه موی سر، مژه، ابرو و… که در مواردی به صورت مداوم دیده می شود که بسیار نگران کننده است.
- احساس مداوم فشار و تنش عصبی قبل از کندن مو
- ایجاد احساس خوشایند و رضایت بخش بعد از کندن موها
- بازی با موی کنده شده و مالیدن و کشیدن آن به لب ها و…
- کاهش قابل توجه میزان و حجم موهای سر، مژه و ابرو
- تصمیم به ترک کندن مو و عدم موفقیت در آن
- اقدام به کندن پوست دست، جویدن ناخن، گاز گرفتن لب ها
- مخفی کردن کندن مو از دیگران (تلاش برای انجام این کار در تنهایی)
اختلال اختلال کندن موی سر و ابرو از چه سنی بیشتر دیده می شود؟
اختلال کندن مو به صورت حاد و مزمن در اوایل نوجوانی و قبل از 17 سالگی رخ می دهد؛ اما در سنین بالا نیز ممکن است آغاز شود!
اختلال کندن مو بیشتر در زنان دیده می شود، که بسیاری از افراد از روی خجالت نمی توانند در مورد آن صحبت کنند.
نوع دیگر اختلال کندن مو از سنین کودکی شروع می شود. نسبت ابتلا در کودکان دختر و پسر یکسان است. این نوع از اختلال کندن مو وخیم تر از نوجوانی است؛ اما سریعتر درمان می شود. اگر در درمان آن تعلل شود و کودک وارد نوجوانی و جوانی شود، به احتمال زیاد به صورت مزمن تبدیل می شود و دوره درمان آن نیز بیشتر طول خواهد کشید.
اختلال کندن مو در DSM5
ملاک های تشخیصی اختلال مو در DSM5 عبارت است از:
- موکنی و تکرار آن که باعث بی مویی می شود.
- اقدامات بی نتیجه برای کاهش موکنی
- ایجاد ناراحتی در موقعیت های شغلی اجتماعی یا زمینه های مهم دیگر
- این موکنی در اثر سایر بیماری های جسمانی مانند بیماری های پوستی ایجاد نشده باشد.
- این موکنی در اثر سایر اختلالات مانند اختلال بدشکلی بدن نباشد.
دلایل وسواس کندن مو چیست؟
با وجود اینکه وسواس کندن مو در افراد شایع است؛ اما دلیل مشخصی برای این وسواس وجود ندارد. با این حال می توان دلایل مختلفی را برای این اختلال روانشناختی در نظر گرفت.
از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
ژنتیک نقش بسیار مهمی در ابتلا به بیماری تریکوتیلومانیا داشته و اکثر افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، در اطرافیان خود نیز افرادی را دارند که به این اختلال مبتلاست.
- استرس شدید و اضطراب
در بسیاری از موارد استرس و اضطراب شدید و فشارهای روانی مداوم باعث می شود که افراد به اختلال کندن مو مبتلا شوند.
- سن
گاهی اوقات اختلال کندن مو در یک بازه سنی خاص اتفاق می افتد و تا پایان عمر فرد با اوست. این اختلال معمولا از سن 10 تا 13 سالگی شروع می شود و اگر در آن زمان درمان نشود تا پایان عمر با فرد خواهد بود.
- اختلالات روانشناختی دیگر
مجموعه ای از اختلالات روانشناختی می تواند باعث بیماری تریکوتیلومانیا شود. ازجمله این اختلالات روانی می توان به افسردگی و اختلال وسواس اجباری اشاره کرد.
عوارض اختلال کندن مو کدامند؟
اختلال کندن مو با عوارض و مشکلاتی همراه است که زندگی را برای فرد مبتلا سخت تر می کند. از جمله عوارض این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- آسیب جسمی به پوست سر و موها
زمانی که فرد به این اختلال دچار می شود، با هر بار کندن موها در نواحی مختلف بدن، به پوست سر و بدن خود آسیب می رساند. گاهی این کار باعث می شود که بر روی سطح پوست زخم و عفونت ایجاد شود و برای همیشه ریشه موها آسیب ببینند.
- مشکلات گوارشی
برخی از افرادی که به این اختلال دچار هستند، عادت دارند تا موهای کنده شده را بجویند و یا بخورند. این کار باعث ایجاد گلوله های مو در دستگاه گوارش می شود. در نتیجه این اتفاق باعث کاهش وزن شدید، تهوع و استفراغ خواهد شد و در مواردی بسیار شدیدتر به مرگ منجر می شود.
- مشکلات عاطفی
کسانی که به این اختلال دچار هستند، احساسات ناخوشایندی مانند خجالت، تحقیر و شرم را تجربه می کنند. در مواردی این افراد کاهش اعتماد به نفس را نیز تجربه می کنند. این افراد از قرار گرفتن در جمع و ارتباط با افراد دیگر دچار نگرانی می شوند.
به دلیل بروز طاسی، اعتماد به نفس و روابط عاطفی در فرد کاهش یافته و دچار استرس می شود. در مواردی اعتیاد به الکل و مواد مخدر در این افراد نیز بسیار زیاد است.
نحوه درمان اختلال کندن مو
برای درمان هر اختلال باید به موقع با دیدن اولین علائم به سراغ درمان آن رفت. هر اختلال روش درمان به خصوصی دارد.
برای درمان این اختلال نیز روش های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
1- رفتار درمانی
یکی از راه های درمان این اختلال، رفتار درمانی است. در این روش فرد با کمک آموزش رفتارهای معکوس می تواند به خوبی موقعیت های اضطرابی و فشارهای روحی را شناسایی کند.
بنابراین در لحظه ای که می خواهد برای آرامش خود و کاهش استرس موهای خود را بکند، رفتار دیگری را جایگزین آن می کند. (روش هایی مانند فشردن خمیر بازی و… می توانند جایگزین خوبی برای این کار باشند.)
2- روان درمانی
روان درمانی یا مراجعه به یک روان درمانگر کمک می کند که فرد با صحبت کردن ریشه های مشکل خود را یافته و سعی در کاهش استرس ها و فشار های روانی داشته باشد.
این درمانگر کمک خواهد کرد که فرد عوامل آزاردهنده را از خود دور کرده و یا با آنها کنار بیاید و تغییرات اساسی در رفتارهای خود ایجاد کند.
3- دارو درمانی
دارو درمانی در مواردی بسیار حادتر به کمک افراد می آید. البته این داروها باید توسط یک روانپزشک تجویز شوند. البته داروی خاصی برای کندن مو وجود ندارد و معمولا روانپزشک با داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب، علائم مخرب را در بیمار کاهش می دهد.
در صورت مصرف مرتب دارو با دز های مشخص، این اختلال از بین خواهد رفت. البته توجه داشته باشید که به هیچ عنوان مصرف این داروها بدون تجویز روانپزشک، توصیه نمی شود.
درمان ریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو در کودکان
در این روش والدین کودک را با استفاده از تکنیک القای آرامش با ماساژ آرام می کنند. در این روش هیچ دارویی استفاده نمی شود و تنها با ماساژ دستان فرزند آرام می شود.
دستان کودک را در دستتان نگه دارید و خیلی آرام ماساژ دهید؛ این راه خیلی خوب او را برای درمان آماده می کند.
بهترین روش درمان وسواس کندن مو
تحقیقات نشان داده است بهترین روش درمانی برای وسواس کندن مو و سایر تیک های عصبی مانند ناخن جویدن، رفتاردرمانی است.
رفتاردرمانی از 4 مرحله برای تغییر عادات استفاده می کند:
- خودآگاهی
- آموزش خود آرامش یابی و تمدد اعصاب
- آموزش کنترل تنفس
- آموزش بروز عمل متقابل
سخن آخر
هر فردی در مواجه با فشارهای عصبی و استرس، واکنش خاصی را به عامل استرس زا نشان می دهد. برخی از افراد که با اختلال کندن مو مواجه هستند، در زمان قرار گرفتن در شرایط استرس زا، اقدام به کندن موهای خود می کنند.
این کار در طولانی مدت عواقب بسیار نگران کننده ای را به همراه خواهد داشت. ما در این مقاله سعی کردیم تا شما را با علائم، عوارض و راه های درمان اختلال کندن مو آشنا کنیم.
در صورتی که در این زمینه به راهنمایی و مشاوره بیشتری نیاز داشته باشید، توصیه می کنیم که حتما با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.
برای استفاده از خدمات مشاوره تلفنی با شماره 02191023933 تماس بگیرید.
سوالات متداول
بهترین زمان برای درمان اختلال کندن مو چه زمانی است؟
بهترین زمان وقتی است که علائم این بیماری را مشاهده کردید، هر چقدر درمان این بیماری به تعویق بیفتد، درمان آن سخت تر خواهد شد و عوارض بدتری نشان خواهد داد.
چرا افرادی که به اختلال کندن مو دچار هستند، اعتماد به نفس کمتری دارند؟
این افراد به دلیل کندن مو با طاسی در نقاط مختلف سر یا بدن خود مواجه می شوند و به دلیل شکل ظاهری خود اعتماد به نفس پایین تری خواهند داشت.
افراد مبتلا به اختلال کندن مو ممکن است به چه اختلالات دیگری نیز مبتلا باشند؟
افرادی که با این اختلال مواجه هستند، ممکن است که با اضطراب، افسردگی، اختلال وسواسی جبری، اختلال کم توجهی – بیش فعالی نیز مبتلا باشند.
نظرات کاربران