نقاشی درمانی چیست؟ نقاشی درمانی برای کدام بیماران روانی کارساز است؟ نقاشی درمانی چه فوایدی دارد؟ نقاشی در مانی با چه تکنیک هایی انجام می شود؟ و… از جمله سوالاتی می باشد که ما در این مقاله از هم اندیشان قصد داریم به پاسخ آن سوالات بپردازیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر، با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
منظور از نقاشی درمانی چیست؟
یکی از روش های روان درمانی، نقاشی درمانی می باشد. برای بیان احساسات و عواطف درونی، استفاده از نقاشی به دوران قبل از تاریخ باز می گردد. انسان اولیه پیش از پیدایش خط و حتی زبان، جهت بیان افکار و رویاها و آرزوهای خود دست به نقاشی بر روی دیوار های غارها می زد.
از اواسط قرن بیستم، روانشناسان پی بردند که برای شناخت شخصیت اشخاص و همچنین جهت درمان مشکلات روحی و روانی و اختلالات آن ها، از نقاشی می توان استفاده نمود.
طی سالیان متمادی، مطالعات بسیاری بر روی نقاشی های اشخاص مختلف انجام شده که نشان داده ترسیم خطوط، اشکال و به کار بردن رنگ ها هر کدام توانایی این را دارد که عواطف و حالت های گوناگونی را بیان کند. نقاشی کشیدن به منظور زبان کودکان می باشد و با استفاده از آن می توان به مشکلات و اختلالات کودکان پی برد. در ادامه مقاله به شاخص های پرخاشگری در نقاشی کودکان اشاره کرده ایم.
شاخص های پرخاشگری در نقاشی کودکان
- رسم کردن خطوط به شکل بسیار سفت و پر رنگ
- کشیدن تصویر انسان در اندازه خیلی بزرگ
- کشیدن لب ها به طور بزرگ و پهن
- قرار دادن اجزای بدن به شکل نامناسب
- عدم داشتن اتصال در بین اجزا
- کشیدن وسایل یا سلاح تیز و برنده
- رسم کردن پاها به شکل باز
نقاشی درمانی در کودکان
نقاشی یکی از راه های ورود به دنیای کودکان می باشد. در حقیقت ارتباط گرفتن با کودکان دشوار تر از افراد بزرگسال می باشد و نقاشی توانایی این را دارد که موجب برون ریزی احساسات کودکان و بیان تفکرات، تخیلات و آرزوهای کودکان باشد.
نقاشی تنها جهت مشخص کردن مشکل در کودکان به کار نمی رود. کودک هر رنگی که به کار می برد و هر شکلی که می کشد، می تواند نشانگر بخشی از تجربیات و دنیای او باشد. نقاشی زیر گروه های مهارت های هنری می باشد که کمک کننده به رشد هیجانی و شناختی شخص هستند.
فقط با استفاده از خود نقاشی، تفسیر نقاشی کودکان امکان پذیر نیست بلکه خود کودکان روایت هایی که از نقاشی ها دارند توانایی این را دارد که کمک کننده به درک بیشتر دنیای آن ها شود. هم چنین این روش درمانی به کودکان کمک می کند تا حرف هایی را که قادر نیستند توصیف کنند را بکشند و در نهایت بر تخلیه و آرام تر شدن خشم آن ها موثر می باشد.
هم چنین در کودکان نقاشی درمانی به عنوان یک روش درمانی کمک کننده برای ناتوانی یادگیری، اختلال های رفتاری، افسردگی و پرخاشگری به کار می رود.
روش های اجرایی نقاشی درمانی
برای نقاشی درمانی روش های اجرایی مختلفی ابداع شده که معروف ترین آن ها عبارت اند از:
- نقاشی آزاد
وسایل و ابزار گونانگونی از جمله مدادرنگی، مداد شمعی، مداد، ماژیک، آبرنگ و گواش در اختیار کودکان قرار می گیرد و از آن ها درخواست می شود با اراده خود ابزار را انتخاب نمایند. انتخاب ابزار خود توانایی این را دارد که معرف کرکتر درونی اشخاص باشد. سپس به آن ها کاغذی سفید می دهند تا هر چه می خواهند بر روی آن بکشند. پس از پایان یافتن نقاشی از اشخاص می خواهند که نقاشی های خود را توضیح دهند.
و هم از آن ها خواسته می شود تا نقاشی های سایر اشخاص را توضیح دهند و در نقاشی دیگران بگویند چه چیزی مشاهده می کندد. تحلیل و تجزیه نقاشی سایرین نیز می تواند برای فهم شخصیت درونی فرد، میزان سنجشی باشد. در اتمام جلسه نقاشی ها جمع آوری شده تا دوباره در آخر دوره مورد بررسی قرار گیرد و میزان پیشرفت افراد از مطالعه آنها معلوم شود.
- تست گودیناف
برای شناسایی شخصیت درونی افراد، یکی از راحت ترین و کاربردی ترین آزمون ها می باشد. در تست گودیناف در اختیار کودک، مداد و کاغذی قرار می دهند و به او گفته می شود که یک آدم خیلی قشنگ بکشد. نمره ایی برای هر یک از اعضای بدن در نظر گرفته شده و نمره او هر چقدر آدم کاملتری بکشد، بالا تر می رود.
- تست ترسیم خانواده
در این تست از کودک خواسته می شود خانواده ایی را بکشد. بعد با معیارهایی نقاشی آ« را تحلیل و تجزیه می کنند، برای مثال آیا خانواده ایی خیالی را کشیده یا خانواده خود؟ آیا به خانواده خود موجود خیالی اضافه کرده؟ آیا شخص یا افرادی از خانواده را خط خطی اش کرده یا حذف کرده است؟ افراد خانواده به هم نزدیک اند یا از هم دور؟ در کجای کاغذ افراد قرار دارند و….
- تست خانه – درخت – آدم
یکی از تست های پرکاربرد روانشناسی تست خان درخت آدم است. در این تست از کودک خواسته می شود یک خانه و درخت و آدم بر روی یک برگ کاغذ رسم کند و تاکید شود تا حد توان زیبا نقاشی بکشد. جواب تستی مطلوب می باشد که به هر 3 این موضوع ها اهمیت داده شود. تناسبات به درستی کشیده شود. سر درخت رو به بالای باشد. هویت و جنسیت آدم مشخص باشد که زن یا است مرد؟ خط ها نه خیلی پررنگ باشند و نه خیلی کمرنگ.
خانه نشان دهنده وضعیت کودک با خانواده اش و حس امنیت می باشد، درخت بیانگر نگاه کودک به محیط اطرافش، و آدم بیانگر نگاه کودک نسبت به خودش می باشد. از نظر روانی یک کودک سالم این 3 موضوع را در یک راستا می کشد. فاصله سه موضوع از هم نه چسبیده و نه خیلی زیاد است. هر گونه کاستی و کمی در هر یک از این 3 موضوع نگاه شخص را نسبت به آن نشان می دهد.
فواید نقاشی کشیدن
در این بخش می خواهیم به فواید نقاشی کشیدن بپردازیم که به شرح زیر است:
- افزایش توجه و تمرکز در کودک
بنا به چنین دلایلی نقاشی کشیدن برای کودکان مبتلا به نقص توجه و تمرکز، یکی از بهترین فعالیت های درمانی محسوب می شود که در زمان نقاشی کشیدن شخص روی جزئیات متمرکز می گردد و خود را به چالش می کشاند.
- هماهنگی دست و چشم
توجه داشته باشید که هماهنگی دست و چشم، مهارتی بالا تر از انجام حرکات ظریف می باشد. هماهنگی دست و چشم همان مهارتی می باشد که به شما کمک می کند به سمت شخصی که در نظر دارید یک توپ را بیندازید، همان مهارتی که به شما در تیراندازی کمک می کند، موقع رانندگی مورد نیازتان می باشد و یا موجب می شود با یک گوشی تلفن هوشمند به درستی کار کنید.
در حقیقت هماهنگی دست و چشم مهارتی می باشد که هر روز صد ها بار به آن نیاز خواهید داشت. در مهارت هماهنگی چشم و دست، ارتباط بین آنچه می بینید و آنچه انجام می دهید برقرار می شود. وقتی کودکانتان به یک چیز نگاه می کند و روی کاغذ آن را می کشد، در هماهنگی دست و چشم او در حال تقویت شدن می باشد.
- ایجاد آرامش و نظم در ذهن کودک
بچههایی که بیش از 4 سال سن دارند نقاشی های معنی دار می کشند که گاها هدف از آن ها نظم و آرامش دادن به ذهن و نشان دادن موضوعاتی می باشد که در قالب کلمات نمی توانند بیان کنند. بنا به چنین دلایلی گاها روانشناسان به عنوان یک ابزار تشخیصی از نقاشی کودکان استفاده می کنند. کودکان غم، ناامیدی، خشم، وابستگی، ترس و خیلی از احساسات دیگر را در نقاشی های خود ابراز می نمایند. و از فشار این احساسات، با این روش رهایی می یابند.
برای نقاشی کشیدن کودکان فواید بسیاری وجود دارد که مواردی را به صورت تیتر در ادامه فقط بیان می کنیم:
- کاهش نشانه های افسردگی
- بهبود مدیریت خود
- بهبود مهارت های حل مسئله
- ایجاد عزت نفس
- کم کردن علائم مریضی جسمانی
- فراهم کردن یک حواس پرتی مثبت برای تجدید انرژی و فراموش کردن موقتی مشکلات
- بهبود مهارت های ارتباطی
- کم کردن استرس
- بیانگر تروماهای گذشته
نتیجه گیری
نقاشی های کودکان می تواند بیانگر خیلی چیز ها باشد که خانواده ها نتوانند آن را درک کنند. در این مقاله از هم اندیشان سعی کردیم به نقاشی درمانی و مزایای آن بپردازیم که امیدواریم برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
اگر بعد از مطالعه این مقاله سوالی در خصوص نقاشی درمانی دارید که پاسخی برای آن نیافتید، با شماره گیری 02191023933 پاسخ آن را از مرکز مشاوره هم اندیشان جویا شوید.
سوالات متداول
انسان های اولیه برای بیان افکار خود از چه چیزی استفاده می کردند؟
انسان اولیه جهت بیان افکار و رویاها و آرزوهای خود دست به نقاشی بر روی دیوار های غارها می زد.
روش های اجرایی نقاشی درمانی چیست؟
نقاشی آزاد، تست گودیناف، ترسیم خانواده و ترسیم خانه درخت آدم روش های اجرایی نقاشی درمانی می باشد.
تست گودیناف در نقاشی درمانی چگونه انجام می شود؟
در تست گودیناف در اختیار کودک، مداد و کاغذی قرار می دهند و به او گفته می شود که یک آدم خیلی قشنگ بکشد.
نظرات کاربران