اختلالات شبه جسمی چیست؟ – علائم و روش های درمان

اختلالات شبه جسمی بیماری های روانی و روحی حساب می شوند که سبب بروز نشانه های جسمی می گردد، برای مثال درد و البته این درد از مشکلات جسمی دیگر نمی باشد. کسانی که به اختلالات شبه جسمی مبتلا هستند هیچوقت از خود علائم ساختگی نشان نمی دهند، در حالی که مشکلات و دردی که این افراد دچار می شوند، به طور کامل واقعی می باشند.

این نشانه ها روی عملکرد های روزانه شخص نیز به شدت موثر است. در این مقاله از هم اندیشان به اختلالات شبه جسمی و انواع آن پرداخته ایم. جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.

منظور از اختلالات شبه جسمی چیست؟

(Someatform)  یا همان اختلالات شبه جسمی، انواع مختلفی از اختلال هایی را شامل می گردد که سبب تبدیل تعارض های روانی به شکایت ها و مشکلات جسمانی تبدیل می گردد که اختلالی یا پریشانی را در زندگی شخص بیمار به وجود می آورند.

اصطلاح (Someatform) از واژه یونانی SOMA گرفته شده است که به معنی بدن می باشد. اختلالات شبه جسمی دسته گسترده ای از بیماری ها می باشند که علایم و نشانه های جسمی مؤلفه اصلی را تشکیل می دهند. بنا به چنین دلایلی به جای اینکه اختلالات شبه جسمی جسمانی باشند، روانی می باشند، چون هیچگونه نابهنجاری جسمانی برای توجیه شکایت جسمانی وجود ندارد.

منشأ اختلالات شبه جسمی در چیست؟

دلیل اصلی اختلالات شبه جسمی، دلایل روانی می باشد و به دلیل وجود بعضی از فشارهای روانی، اشخاص بیمار به این اختلال، دچار مشکل های جسمی می‌ گردند و به نحوی فلج ‌های موضعی یا درد های موضعی را شامل می ‌شود که نمی ‌توان برای این بیماری، هیچ منشأ بیرونی و جسمی در نظر گرفت.

این اختلالات در تعاملات خیلی پیچیده‌ای میان بدن و ذهن را در برمیگیرند و مغز پیام‌ های مختلفی را از راه‌ هایی که هنوز به درستی شناخته و مشخص نشده ارسال می ‌کند که بر آگاهی شخص تأثیر می ‌گذارد و در بدن، از وجود مشکلی جدی خبر می‌دهد.

همچنین مکانیسم ‌های نامشخص روانی یا مغزی هم وجود دارد که تغییرات غیرقابل شناسایی یا جزئی در شیمی مغز، ایمنی ‌شناسی عصبی و فیزیولوژی عصبی ایجاد می ‌کند و گاها نیز امکان دارد سبب ایجاد بیماری گردد.

در حقیقت بررسی‌ های آزمایشگاهی و معاینات جسمی هیچ کدام قادر نیستند برای اثبات شکایات بیمار، داده ‌های قابل ملاحظه ‌ای فراهم کند. هر چند با وجود این مسئله، نشانه های بیماری وجود دارد و جدی می باشد. در ادامه به انواع اختلالات شبه جسمی می پردازیم.

انواع اختلالات شبه جسمی و نشانه های آن ها

 اختلال شبه جسمی انواع مختلفی را داراست که به شرح زیر می باشند:

1. اختلال جسمانی: اختلال جسمانی به اسم دیگر چون سندروم بریکت نیز شناخته می شود. افراد بیماری که به این نوع اختلال مبتلا هستند، سابقه طولانی از مشکلات پزشکی را دارا هستند که پیش از سی سالگی آغاز شده اند.
   علائم ناشی از اختلال جسمانی سیستم های مختلف بدن و اندام را درگیر می کند.

شخص بیمار ترکیبی از موارد زیر را گزارش خواهد کرد:

• درد
• مشکلات گوارشی
• مشکلات عصبی
• علائم جنسی
  تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلال جسمانی به اختلال اضطراب نیز دچار می شوند.

2. اختلال شبه جسمی تمایز نیافته:  اختلال شبه جسمی تمایز نیافته ویژگی های خاص کمتری را داراست و تشخیص آن به 2 یا چند مشکل جسمی بی دلیل احتیاج دارد.
3.  هیپوکندریا (خود بیمار انگاری):  اشخاصی که به اختلال هیپوکندریا مبتلا هستند، به طور دائم نگران سلامت خود هستند. این افراد بر این باور اند که علائم خفیف نشانه مشکلات جدی تر می باشند. برای مثال با خود می پندارند که یک سردرد عادی امکان دارد نشانه یک تومور مغزی جدی باشد.
4.  اختلال بد شکلی بدن: اشخاصی که به اختلال  بد شکلی بدن مبتلا هستند، دائما نگران وضعیت ظاهری خود می باشند و با خود فکر می کنند که ظاهر آن ها مشکل دارد. در این زمینه، نگرانی این افراد مداوم می باشد. امکان دارد این نگرانی شامل هر بخشی از بدن گردد از موها، جمله چروک های صورت، اندازه چشم ها، بینی و یا سینه ها.
5.  اختلال تبدیلی : در شرایطی اختلال تبدیلی به شخص اطلاق می گردد که شخص دچار مشکلات عصبی شده باشد ولی توضیح پزشکی برای این مشکلات ندارند.

برای مثال بیمار امکان دارد دچار نشانه های زیر گردد:

• فلج
• نابینایی
• از دست دادن حس شنوایی
• بی حسی
  معمولا علائم این اختلال، توسط اضطراب بدتر می شود.

6. اختلال درد: شخصی که به اختلال در مبتلا هست، در صورت بروز یک رویداد یا بروز مشکل روحی دچار درد می گردد. برای مثال بعد از یک اتفاق استرس زا سردرد بروز می دهد. این اشخاص همیشه به دنبال کمک های پزشکی می باشند و زندگی اجتماعی آن ها دچار مشکل می گردد.
7.  اختلال شبه جسمی نامشخص: افرادی که به اختلالات شبه جسمی نامشخص مبتلا هستند، دچار نشانه های مربوط به دیگر اختلالات شبه جسمی می گردند، ولی ویژگی های مربوط به سایر اختلالات را نیز کاملا نشان نمی دهند و تشخیص آن سخت خواهد بود.
   اختلال شبه جسمی نامشخص، در گروهی شامل پسودوسیز قرار می گیرند. برای مثال با توجه به دیگر نشانه های مربوط به باراری، شخص با خود می پندارد که باردار است.

روش های درمان اختلالات شبه جسمی

معمولاً به صورت خودبه خود نشانه های اختلال تبدیلی برطرف می شوند گرچه احتمال دارد روان درمانی رفتاری یا حمایتی رفع آن ها را آسان می کند. در خصوص افراد بیماری که نسبت به موضوع روان درمانی مقاوم می باشند، امکان دارد درمانگر، بر مسائل استرس و مدارا روان درمانی معطوف را پیشنهاد کند.دارو های ضد اضطراب، هیپنوتیزم و تمرینات تمدد عضلانی و آرامش رفتاری در بعضی موارد مؤثرند.

رویکرد های روان پویشی مشتملند بر، روان درمانی و روانکاوی بینش گرا که در آن ها شخص بیمار به جستجوی نمادگری نشانه های اختلال تبدیلی و تعارضات درون روانی خود می پردازد.

نتیجه گیری

اختلالت شبه جسمی بر خلاف اسمش، بر مشکلات روان بستگی دارد که می تواند زندگی شخص بیمار را دشوار سازد که برای پیشگیری از چنین مشکلاتی، باید به پزشک مراجعه شود. ما در این مقاله از هم اندیشان سعی کردیم به اختلالات شبه جسمی، انواع آن و راه های در مان آن بپردازیم.

اگر بعد از مطالعه این مقاله سوالی در ذهنتان ایجاد شد که پاسخی برای آن نیافتید، با شماره گیری 02191023933 پاسخ آن را از مرکز مشاوره هم اندیشان جویا شوید.

سوالات متداول

اختلالات شبه جسمی از چه کلمه ای گرفته شده است؟

اختلالات شبه جسمی یا همان اصطلاح (Someatform) از واژه یونانی SOMA گرفته شده است که به معنی بدن می باشد.

منشا اصلی اختلالات شبه جسمی چیست؟

دلیل اصلی اختلالات شبه جسمی، دلایل روانی می باشد که در مقاله بالا اشاره کردیم.

در کدام اختلال شبه جسمی شخص دائما نگران سلامت خود است؟

اشخاصی که به اختلال هیپوکندریا مبتلا هستند، به طور دائم نگران سلامت خود هستند.