۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
اعتیاد، همیشه به معنای اعتیاد به مواد مخدر نیست! در بسیاری از مواقع فرد اعتیاد به برخی کارها دارد.
اعتیاد رفتاری به معنای وابستگی شدید به انجام برخی رفتارها است که می تواند برای فرد دردسرهایی داشته باشد. با گذشت زمان به شدت این رفتارها اضافه می شود و تا لذت آن از دفعه قبل بیشتر باشد.
در این مقاله به بررسی اعتیاد رفتاری و انواع آن می پردازیم. از شما دعوت می کنیم در ادامه این مقاله با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.
اعتیاد رفتاری چیست؟
وابستگی بیش از حد به رفتاری خاص، به گونه ای که انجام آن برای فرد لذت بخش و حرص آور است، اعتیاد رفتاری گفته می شود و اثرات آن نیز مانند مواد مخدر است که فرد هر بار با شدت بیشتری آن را انجام می دهد، تا لذت آن بیشتر شود! برای مثال فرد به پرخوری یا فضای مجازی اعتیاد دارد!
در واقع فرد می داند که این کار به او آسیب می رساند، اما کنترلی روی این فعالیت ها ندارد و نمی تواند در مقابل آن ها مقاومت کند. اعتیاد هار رفتاری از سوی مردم نادیده گرفته می شود و فقط عده کمی از افراد به دنبال ترک و درمان آن هستند؛ در صورتی که این رفتارها با گذر زمان تشدید شده و سلامت روان افراد را تهدید می کند.
انواع اعتیاد رفتاری
- اعتیاد به قمار
- اعتیاد به تماشای پورنوگرافی
- اعتیاد به پرخوری
- اعتیاد به رابطه جنسی
- اعتیاد به گوشی، اینترنت و شبکه های اجتماعی
- اعتیاد به کار
- اعتیاد به خرید
در ادامه به توضیح برخی از این اعتیادهای رفتاری می پردازیم.
اعتیاد به خوردن
افرادی که اعتیاد به خوردن دارند، بدون آن که احساس گرسنگی کنند، شروع به خوردن می کنند! برخی مواد غذایی مانند نمک، شکر و چربی نیز در بدن ایجاد اعتیاد می کنند و باید اشاره کرد که واکنش مغز انسان نسبت به این مواد، مانند واکنش به مواد مخدر است.
این افراد بیشتر می خورند و کمتر احساس سیری می کنند! و تلاش آنها برای ترک این عادت بی نتیجه است؛ چرا که نیاز به درمان دارند.
این افراد به طور مداوم از خانه خارج می شوند تا مواد آن مواد غذایی خاص را تهیه کنند؛ در صورتی که آن را مصرف نکنند، دچار حس نگرانی می شوند؛ اما پس مصرف غذا نیز احساس گناه و استرس و افسردگی به سراغ فرد می آید.
اعتیاد به بازی های کامپیوتری
دنیای کامپیوتر بسیار سرگرم کننده است و در آن بازی های زیادی وجود دارد که می تواند برای گذراندن اوقات فراغت مناسب باشد؛ اما اگر این بازی ها جنبه اعتیادی و وابستگی به خود بگیرد، بسیار می تواند برای فرد دردسر ساز باشد.
اگر فرد برای فرار از مشکلات زندگی و روابطش به دنیای مجازی روی بیاورد، اعتیاد محسوب می شود.
در دنیای بازی ها کنترل در دست ماست و این به ما احساس خوبی می دهد؛ در حالی که در دنیای بیرون روی عوامل بیرونی این کنترل را ندارد و این باعث گرایش او می شود.
در نوجوانان نیز بازی های اکشن وسیله ای برای تخلیه هیجانات است، که اگر با پرخاش و خشونت همراه باشد، می تواند آسیب جدی به روحیه آن ها بزند. همچنین پاداش هایی که در چنین گیم هایی وجود دارد، باعث گرایش بیش از پیش نوجوانان به بازی های ویدیویی خواهد بود.
در مورد نوجوانان، آموزش روش های مدیریت اضطراب برای کنترل خشم، راه حل های مناسبی رو برای مقابله با این رفتارهای اعتیادی و کسب آرامش آن ها باشد.
اعتیاد رفتاری به اینترنت
برخی دیگر از افراد نیز اعتیاد به اینترنت دارند. این افراد ساعت ها در اینترنت در حال رفتن از وب سایتی به وب سایتی دیگر هستند بدون آن که هدفی داشته باشند!
اینترنت برای برخی افراد جنبه کاری دارد و به همین علت ساعات زیادی در فضای اینترنت سپری می کنند؛ اما برای برخی دیگر که اعتیاد دارند، اوضاع به گونه ای دیگر است. آن ها برای فرار از مسئولیت ها و کار خود ساعت ها در اینترنت پرسه می زنند.
اعتیاد به اینترنت علایم زیر را دارد:
- این افراد زمان را از دست می دهند و پس از آن احساس گناه می کنند.
- تنها درصورتی که در فضای اینترنت باشند، خوش اخلاق می شوند.
- دوست ندارند کار دیگری انجام دهند!
- اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشند، اخلاقشان بد می شود.
- مشکلاتی مانند سردرد، گردن درد و کمر در انتظار این افراد است.
- یا پشت سیستم غذا می خورند یا غذا نمی خورند!
علل بروز اعتیاد رفتاری
در ادامه به مهمترین عوامل ایجاد کننده اعتیاد اشاره می شود.
1- عوامل ژنتیکی و خانوادگی
یکی از مهمترین علل بروز این اعتیاد، رفتار خانواده است. این مسئله اغلب از سوی جامعه نادیده گرفته می شود؛ در حالی که نقش خانواده در بروز اعتیاد رفتاری، همانند سایر اختلالات روانی پررنگ و تاثیرگذار است.
2- لذت از انجام یک فعالیت
یکی دیگر از مسائلی که باعث بروز اعتیاد رفتاری می شود، لذتی است که انجام یک کار به فرد می دهد و تکرار آن، باعث بروزش می شود.
3- عدم مدیریت مشکلات و هیجانات
در بسیاری از موارد که فرد نمی داند چگونه با مشکلات خود کنار بیاید، برای فرار از مشکلات و فراموش کردن آن ها، خود را در برخی از کارها غرق می کند که این کار باعث بروز اعتیاد می شود. یا در برخی موارد فرد مشکلات حل نشده روانی دارد که به انجام این کارها پناه می برد.
برای مثال فرد برای فراموشی شکست ها به پرخوری روی می آورد.
4- وسواس فکری
وسواس فکری نیز یکی از عوامل بروز اعتیادهای رفتاری و انجام برخی از کارها باشد.
5- اعتیاد به مواد مخدر
افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، بیشتر در معرض اعتیاد رفتاری هستند.
عوارض اعتیاد رفتاری
این اعتیاد ها در صورتی که ادامه پیدا کند، می تواند باعث عوارضی شود که در ادامه به برخی از آنها می پردازیم:
- جا ماندن از سایر ابعاد زندگی
- افزایش رفتارهای اعتیادی
- اضطراب، افسردگی بر اثر ترک آن رفتار
- مشغله ذهنی برای انجام کار یا رفتار
- احساس ناتوانی در کاهش انجام آن فعالیتی
درمان اعتیاد رفتاری
این اعتیاد بر خلاف اعتیاد به مواد مخدر با قطع رفتار اعتیادگونه از بین نمی رود؛ چرا که نیازهای طبیعی فرد در نظر گرفته نمی شود و می تواند اثر ناخوشایندی بر زندگی او داشته باشد!
در بیشتر موارد اعتیاد رفتاری با مراجعه به روانشناس و متخصص درمان می شود. متخصص با در نظر گرفتن نوع اعتیاد رفتاری، روش هایی برای درمان به فرد پیشنهاد می کند.
همچنین با مشاوره های روانشناسی علل و عوامل تشدید کننده این اعتیاد شناسایی شده و به روند درمانی کمک شایانی می کند.
در آخر
همان گونه که در این مقاله به آن اشاره شد، این اعتیاد تنها به مواد مخدر نیست؛ اعتیاد های رفتاری می توانند بیشترین آسیب را به انسان بزنند.
درمان نکردن این اعتیاد ها، می تواند مسائلی مانند بیماری، آسیب های جسمی مشکلات خانوادگی و اجتماعی را برای فرد به همراه داشته باشد.
یک روانشناس باتجربه با مشاوره هایی که انجام می دهد، به افراد در شناسایی علل و درمان این اعتیاد کمک می کند. چنانچه به یکی از موارد بالا اعتیاد دارید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان در تماس باشید. مشاوران باتجربه این مرکز به شما در شناسایی و درمان این دسته از رفتارهای اعتیادی یاری می رسانند.
برای استفاده از خدمات مشاوره تلفنی می توانید از سراسر کشور با شماره 9099071985 بدون پیش شماره تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا اعتیاد رفتاری قابل درمان است؟
بله؛ یک روانشناس باتجربه به فرد در درمان این رفتارها یاری می رساند.
مهمترین مسائلی که اعتیاد رفتاری برای افراد ایجاد می کند، چیست؟
مشکلاتی مانند بیماری، از دست دادن زمان، اختلافات خانوادگی و…
نظرات کاربران