شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید یک روانشناس از چه روش هایی برای درمان بیمارانش استفاده می کند؟ یا چه اتفاقی در اتاق درمان رخ می دهد که یک فرد بیمار رو به بهبود می رود.
در ادامه به رویکردهای درمانی می پردازیم که روانشناسان از آن برای درمان بیماری های روانی استفاده می کنند.
انواع رویکردهای درمانی در روانشناسی
رویکردهای درمان به چند دسته کلی زیر تقسیم می شوند:
- درمان های رفتاری متمرکز بر شناخت و رفتار
- درمان های روانکاوی و روان پویشی
- درمان های انسان گرایانه
- هنر درمانی
- رویکرد های فردی و گروهی
- سایر روش ها
در ادامه به معرفی و بررسی هر کدام از این روش ها می پردازیم
درمان های رفتاری متمرکز بر شناخت و رفتار
این رویکرد ها بر پایه تفکر و رفتار درمانجو است. در این روش ها افکار و طرز فکر های اشتباه درمانجو تغییر پیدا می کند.
این روش ها شامل:
درمان شناختی-رفتاری یا رفتار درمانی شناخت (CBT)
CBT یک روش روان درماین کوتاه مدت است که افکار و احساسات تحریف شده و غیرمنطقی فرد را از طریق آموزش تغییر می دهد. این روش به انقلاب شناختی نیز مشهور است و برای درمان اختلالات زیر کاربرد زیادی دارد :
- اختلالات اضطراب و افسردگی ( راه حلی بسیار موثر است)
- اسکیزوفرنی
- اختلال دو قطبی
- وسواس فکری
- اضطراب و هراس
درمان شناختی تحلیلی(CAT)
در این روش روان درمانگر اتفاق های گذشته فرد را بررسی کرده و تاثیر آن بر مشکلات زمان حال فرد را بررسی می کند و با استفاده از مکانیسم های مقابله ای به او راهکارهای مفیدی یاد می دهد.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
این روش مبتنی بر پذیرش و تعهد است که در آن درمانگر به فرد کمک می کند اتفاقات ناخوشایند درونی انکار یا قضاوت نکرده و آن ها را بپذیرد. هدف این روش آن است که درمانجو حس خوبی نسبت به خود پیدا کند.
این روش در درمان اختلالات افسردگی و اضطراب و اختلالات شخصیت بسیار موثر است.
رفتاردرمانی (Behavioral therapy)
در رفتار درمانی رفتارهای مخرب شناسایی شده و تغییر پیدا می کند . این روش برای درمان انواع اختلالات روانی موثر است. رفتاردرمانی بر پایه یادگیری یا تقلید رفتارها از هم است. کاربرد این روش برای درمان اختلال هراس، اضطراب، افسردگی و خشونت است.
رفتاردرمانی به صورت تخصصی برای درمان اختلالات زیر کاربرد دارد :
- بیش فعالی
- اختلال دوقطبی
- وسواس فکری
- فوبیا
- خودزنی
- اختلالات اشتها
- سوء مصرف مواد
- اختلال پس از ضربه
درمان رفتاری دیالکتیکی (DBT)
تمرکز در روش دیالکتیک جنبههای روانی-اجتماعی است. در این روش سطح انگیختگی فرد را در موقعیت های خاص بررسی می شود. چنانچه باعث واکنش شدید فرد شود درمان شروع می شود.
این روش کاربرد زیادی در درمان اختلال شخصیت مرزی دارد.
شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT)
این روش که بیشتر برای درمان دوره های افسردگی و ناراحتی های مزمن کاربرد دارد
راهکارهای شناختی درمانی به همراه مراقبه و ذهن آگاهی ترکیب شده و افراد می توانند با حالت های ذهنی شان رابطه ای جدید برقرار کنند.
در این روش با تمرکز بر زمان حال به فرد کمک می کند نگرانی ها را از خود دور کند و در لحظه حال حضور داشته باشد . برای این کار تمریناتی برای فرد در نظر گرفته می شود.
طرحواره درمانی (Schema Therapy)
در این روش تمرکز این روش بر الگوهای ایجاد شده ای است که در اثر برآورده نشده نیازهای در کودکی در فرد ایجاد شده اند و باعث تاثیر منفی در بزرگسالی کودک دارند
بازی درمانی
در این روش که بیشتر برای کودکان استفاده می شود باعث می شود کودک احساساتش پنهانش را در بازی بروز دهد و درمانگر متوجه مشکلات روانی او شود.
درمان متمرکز بر شفقت (CFT)
در این روش با آموزه هایی سعی می شود به فرد شفقت نسبت به خود و دیگران یاد داده شود تا فرد بتواند امنیت و آرامش درونی را تجربه کند.
انواع درمانهای روانکاوی و روان پویشی
در درمان ها روانپویشی مبنای تشکیل شخصیت بر اساس تجربیات کودکی است و بررسی مشکلات فرد و ریشه یابی آن در کودکی است.
روانکاوی(Psychoanalysis)
منشا روانکاوی نظریه های فروید است در این روش احساسات سرکوب شده فرد رهاسازی می شود و درمانگر با جستجوی ریشه های رفتاری در دوران کودکی و حتی خواب و رویای فرد این آن ها را پیدا کرده و با تفسیرشان فرد را درمان می کند.
روانکاوی یونگ
در روانکاوی یونگ، موضوع ناخودآگاه جمعی است که بخشی از ناخودآگاه فرد می باشد. یونگ معتقد است در ناخودآگاه جمعی افراد الگوهای مشترکی به نام آرکتایپ وجود دارد که به درمانگر کمک می کند دلیل برخی از رفتارهای فرد را شناسایی کند.
روان درمانی پویشی کوتاه مدت (ISTDP & DISTDP):
در این روش تمرکز بر روی احساسات است و برای درمان مشکلات عمیق عاطفی طراحی شده است. در این روش به فرد یاد داده می شود تا الگوهای رفتاری را تغییر دهد و درمان شود. این روش برای درمان مشکلاتی زیر استفاده می شود:
- اضطراب
- افسردگی
- طیف گستردهای از اختلالات شخصیتی و رفتاری
درمان بین فرد(IPT)
در این روش فرض بر این است که ریشه برخی بیماری ها در محیط و روابط فرد است. برخی عوامل محیطی مانند ارتباط با نزدیکان، می تواند بیماری را تداوم ببخشد در این روش درمانگر کمک می کند کیفیت روابط بین فردی و اجتماعی فرد ارتقا یابد.
درمان بین فردی پویا:
در این روش تمرکز بر روی اصلاح عواملی است که فرد رادر مقابل افسردگی آسیب پذیر می کند.
درمان جونجیان (Jungian)
هدف این درمان شناخت ناخودآگاه و تاثیر آن بر زندگی و رفتار فرد است. تعریف آن همان تعریف یونگ است که تمامی تجربیات خوب و بد گذشته را ادغام کرده و از آن برای رسیدن به زندگی سالم استفاده می کند.
درمانهای انسان گرایانه
در این روش ها تمرکز بر روی توسعه فردی و مسئولیت پذیری فرد در قبال رشد او است. با این روش ها نقاط قوت فرد و خلاقیت او شناخته می شود
انواع درمانهای انسان گرایانه عبارتند از:
- درمان اگزیستانسیال یا درمان وجودی(Existential Psychotherapy):
- درمان متمرکز بر هیجان (EFT):
- درمان راه حل محور
- درمان مراجع محور
- روانشناسی فرافردی
- گشتالت درمانی
- واقعیت درمانی (Reality Therapy):
هنردرمانی
از این رویکرد از هنر در محیط های درمانی استفاده می شود این روش به چند بخش تقسیم می شود
- نمایش درمانی یا سایکودراما(Psychodrama):
- موسیقی درمانی
رویکردهای درمانی مبتنی بر تعداد افراد حاضر در جلسه
روش های موجود در این دسته شامل جلسات و درمان های فردی یا گروهی است که از جمله روش های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان فردی
- گروه درمانی
- زوج درمانی
- خانواده درمانی یا درمان سیستمتیک
سایر روشهای درمانی
در این روش ها نیز برای درمان استفاده میشود. گاه روانشناسان به فراخور وضعیت بیمار از تلفیق چند روش برای درمان استفاده می کنند
رقص درمانی
این رویکرد درمانی که رشته دانشگاهی به حساب می آید در درمان بیماری های فیزیکی و ذهنی استفاده می شود و در آن از حرکات رقص برای ایجاد هماهنگی در ذهن و بدن و احساس استفاده می شود
این روش برای رفع استرس ومدیریت خلق و خو نیز کاربرد دارد
در پایان
در این روش از انواع رویکردهایی که یک روانشناس برای درمان انواع اختلالات استفاده می کند مورد بررسی قرار دادیم
چنان چه در این مورد سوالی دارید یا نیاز به مشاوره و درمان هستید می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید. روانشناسان باتجربه این مرکز به شما در تشخیص و درمان یاری می رسانند
برای استفاده از مشاوره تلفنی هم اندیشان با شماره 02191023933 تماس بگیرید.
سوالات متداول
از درمان های رفتاری متمرکز بر شناخت و رفتار برای درمان چه اختلالاتی استفاده می شود
این روش ها بیشتر برای درمان اختلالات افسردگی و اضطراب و برخی اختلالات شخصیت استفاده می شود.
درمانهای انسان گرایانه مبتنی بر چیست
این روش درمانی مبتنی بر رشد و توسعه فردی و احساس مسئولیت برای رشد است.
نظرات کاربران