ترس از تاریکی در کودکان چه دلایلی دارد؟ نحوه درمان و مقابله با آن

یکی از اختلالات اضطرابی در کودکان، ترس از تاریکی است. کودکان زیادی ترس شدید و مداومی از تاریکی دارند و مثلا با خاموش شدن چراغ، منتظر رخداد یک اتفاق بد هستند.

این ترس از تاریکی می تواند علل مختلفی داشته باشد. اما آنچه که مهم است، برخورد والدین با این ترس و درمان آن است؛ زیرا هر اختلالی که در کودکی درمان نشود، در بزرگسالی به معضلات بزرگ تری تبدیل خواهد شد.

ما در این مقاله سعی داریم تا شما را با دلایل ترس از تاریکی کودکان و نحوه درمان و مقابله با آن آشنا کنیم. بنابراین اگر والدینی هستید که به سلامتی روح و روان کودکتان بسیار توجه دارید، حتما تا آخر این مقاله با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.

ترس از تاریکی در کودکان به چه صورت است؟

کودکی که از تاریکی می ترسد، همواره تلاش می کند که از مواجه شدن با اتاق تاریک خودداری کند. این کودک ممکن است که برای دوری از اتاق تاریک، بهانه گیری های بی مورد و گریه های طولانی داشته باشد؛ حتی ممکن است وانمود کند که بیمار است.

درواقع ترس از تاریکی یک ترس افراطی، غیرمنطقی و مداوم در کودکان است که علائم مختلفی دارد.

علائم ترس از تاریکی در کودکان کدامند؟

فوبیا و ترس از تاریکی در کودکان علائم متعددی دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اضطراب بیش از اندازه در هنگام روبرو شدن با مکان های تاریک
• ایجاد علائم جسمانی و روانی ترس (بالا رفتن ضربان قلب، احساس دلهره شدید و…)
• تلاش زیاد برای مواجه نشدن با مکان های تاریک
• بی قراری با شروع شب و تاریک شدن هوا
• چسبیدن به پدر و مادر
• مشکلات جسمانی مانند دل درد

تاثیر ترس از تاریکی کودکان در آینده آنها

ترس از تاریکی، می تواند بر کیفیت خواب کودک تاثیر بگذارد. اگر این ترس به موقع درمان نشود، ممکن است که فرد دچار اضطراب، افسردگی و دیگر اختلالات روانی و جسمانی شود که تمامی این موارد بر کیفیت زندگی فرد در بزرگسالی تاثیر خواهند داشت.

علل ترس از تاریکی در کودکان چیست؟

عوامل زیادی در ترس از تاریکی کودکان دخیل هستند. از مهم ترین این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تخیل کودکان

یکی از دلایل ترس کودکان، این است که آنها تخیل فعالی دارند. ترس از تاریکی ممکن است از این ذهن فعال و خلاق کودک ناشی شود.

این کودکان در تاریکی تصور می کنند که شخصیت های کارتونی منفی به اتاق آن ها می آید؛ به همین دلیل از تاریکی می ترسند.

• مشکلات ارتباطی والدین

زمانی که والدین با یکدیگر اختلاف دارند و مدام در جلو چشم کودک با هم دعوا می کنند، کودک دچار اضطراب و ترس بسیاری می شود. این دعواها می تواند منجر به ترس از تاریکی در کودک شود.

• تجربه های ترسناک در گذشته

تجربه های ترسناک گذشته نیز یکی از عوامل ترس از تاریکی در کودکان هستند. کودک فکر می کند که اگر به اتاق تاریک برود، باز هم آن تجربه ترسناک تکرار خواهد شد.

• تاثیرپذیری کودکان

کودکان تاثیر پذیری بسیار بالایی دارند. ممکن است که کودک شاهد ترس دیگران از تاریکی باشد؛ مخصوصا این فرد اگر یکی از نزدیکان کودک باشد، کودک به سرعت از او تاثیر گرفته و از تاریکی می ترسد.

• ژنتیک

برخی از کودکان به دلایل ژنتیکی، بیشتر از سایر افراد در مقابل ترس آسیب پذیر هستند. بنابراین بیشتر از دیگر کودکان مستعد ترس از تاریکی هستند.

• رفتار والدین

والدینی که فرزندانشان را بسیار وابسته خود می کنند، باعث می شوند که این کودک دچار اختلال اضطراب فراگیر شود. همچنین والدینی که بسیار مضطرب هستند، این اضطراب را به کودک خود انتقال می دهند.

درمان ترس از تاریکی در کودکان

برای درمان ترس از تاریکی در کودکان راه های متعددی وجود دارد. از جمله این راه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تصدیق ترس

با وجود اینکه ترس کودک برای والدینش غیرمنطقی است؛ اما والدین نباید این ترس را نادیده بگیرند.

بهتر است که والدین با کودک در مورد این ترس صحبت کنند و به او اطمینان دهند که هر وقت ترس به سراغش آمد، پدر و مادر کنارش خواهند بود. (هیچ وقت به کودک نگویید بزرگ شدی، ترس نداره و… بهتر است ترس او را تصدیق کنید.)

• ماندن در رختخواب در کنار کودک و خاموش نگه داشتن چراغ

در زمان ترس کودک، بهتر است که والدین در کنار کودک در رختخوابش به او آرامش دهند.

برای این کار نباید چراغ را روشن کنند و کودک را به اتاق خودشان ببرند؛ بهتر است کودک در اتاق خودش بماند و در تاریکی به او آرامش دهند و اتاق را ترک کنند تا کودک بخوابد. (سعی نکنید که خوابیدن در کنار کودک را برایش عادت کنید و هر شب این کار برای او تکرار شود.)

• بازی با کودک در تاریکی

بهتر است والدین در تاریکی با کودکان بازی کنند. مثلا والدین سایه حیوانات را بر روی دیوار ایجاد کنند، تا کودک به جای ترس از تاریکی از آن لذت ببرد.

• آرامش قبل از خواب

توصیه می شود که والدین قبل از خواب همراه با کودک چشمان خود را ببندند و سعی کنند از تخیلات مهیج و آرام بخش مانند بازی در کنار ساحل و مواردی از این قبل صحبت کنند.

• استفاده از چراغ خواب

چراغ خواب می تواند تا حد زیادی از ترس کودک از تاریکی پیش گیری کند. این چراغ بهتر است رنگ زرد طبیعی داشته باشد؛ از رنگ آبی و سفید نباید در چراغ خواب کودک استفاده کرد.

• سرزدن به کودک

والدین باید به کودک اطمینان دهند که در نزدیکی آن ها هستند. برای این کار بهتر است هر 5 تا 10 دقیقه به او سر بزنند تا به خواب عمیق فرو رود.

• کار کردن با تخیل کودک

والدین با صحبت با کودک، متوجه می شوند که او از چه چیزی می ترسد؛ مثلا اگر کودک از یک هیولا می ترسد، باید سعی شود که اسباب بازی مورد علاقه کودک را برای مبارزه با هیولا آماده کنند و به او بگویند که این اسباب بازی نگهبان توست و از تو در برابر هیولا مراقبت خواهد کرد.

همچنین با چراغ قوه، عصای جادویی و… کودک مسلح شود تا با ترس خود مقابله کند.

• تحسین شجاعت کودک

زمانی که کودک با ترس خود مقابله می کند، باید توسط والدینش تشویق شود و پاداش بگیرد. اندازه این ترس مهم نیست. حتی در صورتی که کودک توانسته باشد یک شب را در تاریکی بخوابد، باید شجاعت او تحسین شود و یک جایزه یا خوراکی کوچک دریافت کند.

• مشاوره

در صورتی که والدین قادر به از بین بردن ترس در کودک خود نیستند، بهتر است با یک مشاور در ارتباط باشند تا بتوانند مشکل کودک خود را از طریق مشاوره کودک ریشه یابی کرده و آن را حل کنند.

سخن آخر

یکی از اختلالات عصبی در کودکان، ترس آن ها از تاریکی است. این ترس از تاریکی نیز مانند سایر ترس ها اگر به موقع درمان نشود، عواقب بسیار بدی خواهد داشت. بنابراین والدین باید با دیدن علائم ترس در کودکان، سعی در رفع آن داشته باشند.

ما در این مقاله سعی کردیم تا راه های مقابله با ترس از تاریکی در کودکان را توضیح دهیم؛ در صورتیکه در این خصوص به راهنمایی و مشاوره بیشتری نیاز داشته باشید، توصیه می کنیم که با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.

مشاورین کودک هم اندیشان در حل مشکل ترس از تاریکی کودک، کمک زیادی به شما خواهند کرد و با حل این مسئله، کودک شما خواب آرامی را تجربه می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و همچنین دریافت مشاوره تلفنی کودک، با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

چه زمانی برای درمان ترس از تاریکی کودکان باید به روانشناس مراجعه کرد؟

در صورتی که این ترس، عملکرد و کیفیت زندگی کودک را تهدید می کند، بهتر است که با یک روانشناس صحبت کنید.

عوامل استرس زا تا چه اندازه در ترس کودک از تاریکی تاثیر دارند؟

هر عامل استرس زایی می تواند باعث اختلالات اضطرابی در کودکان شود. عواملی مانند تصادف، بیماری والدین، اختلافات خانوادگی و… همه در ترس کودکان از تاریکی تاثیر دارند.

آیا بهتر است که والدین همواره در اتاق در کنار کودک خود بخوابند؟

خیر؛ بهتر است والدین کودک را به این کار عادت ندهند. حضور والدین تنها برای آرامش کودک لازم است و باید کودک را برای تنهایی در تاریکی آماده کنند.