افسردگی زایمان چیست و چقدر طول می کشد؟

یکی از بیماری هایی که زندگی زنان را بسیار تحت تاثیر قرار می دهد، افسردگی زایمان یا PND است؛ 15 درصد از زنانی که به تازگی زایمان کرده اند، این افسردگی را تجربه می کنند.

این افسردگی در صورتی که زود تشخیص داده شود، به سرعت درمان می شود؛ اما در صورت تشخیص دیرهنگام می تواند تا ماه ها حتی سال ها طول بکشد.

این بیماری بسیار جدی است و همه افراد به خصوص زنان باردار باید در مورد آن بیشتر بدانند. اگر می خواهید در مورد افسردگی زایمان و علایم آن بیشتر بدانید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید؛ در این مقاله به شما خواهیم گفت که افسردگی زایمان چیست و چقدر طول می کشد.

افسردگی زایمان چیست؟

بسیاری از مادران بعد از زایمان دچار تغییرات خلقی، تحریک پذیری، گریه و افسردگی زیادی می شوند؛ این حالات به خاطر تغییرات هورمونی زیاد و تولد فرزند است.

لازم به ذکر است این تغییرات زودگذر هستند و اکثر نو مادران را درگیر می کنند؛ این عارضه غم و اندوه پس از زایمان نام دارد، تا دو هفته طول می کشد و خود به خود از بین می رود؛ اگر این علایم بیش از دو هفته ادامه داشت و مادر از انجام وظایف مادری خود بازماند، افسردگی پس از زایمان (به انگلیسی postnatal depression) نام دارد.

افسردگی پس از زایمان اگر به موقع درمان نشود، ممکن است تا ماه ها و حتی سال ها ادامه داشته باشد.

افسردگی پس از زایمان از چه زمانی شروع می شود؟

افسردگی بعد از زایمان می تواند از زمان های مختلفی خود را نشان دهد. این بیماری می تواند بلافاصله پس از زایمان نیز ایجاد شود اما به علت شباهت با غم و اندوه بعد از زایمان، طبیعی انگاشته می شود.

در برخی از مادران این افسردگی در هفته 4 تا 6 بار می تواند رخ دهد؛ همچنین افسردگی پس از زایمان می تواند تا یک سال پس از زایمان نیز رخ دهد؛ پس باید نسبت به آن آگاه بود.

عوارض روحی پس از زایمان

در دوره پس از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی بدن می توان به طوفانی تشبیه کرد که می تواند زندگی نومادر و خانواده او را تحت تاثیر دهد. این تغییرات می تواند غم استرس و اضطراب را ایجاد کند.

بسیاری از مادران این عوارض روحی را تجربه می کنند که به غم اندوه پس از زایمان یا ملال زایمان و یا بیبی بلوز شهرت دارد و تا 2 هفته از بین می رود.

در صورتی که این علایم بیش از دو هفته طول بکشد باید به افسردگی پس از زایمان مشکوک

علائم افسردگی زایمان کدامند؟

هر کسی که به این بیماری دچار می شود، ممکن است تمامی علائم زیر و یا برخی از آن ها را داشته باشد:

• افسردگی

در بسیاری از مواقع، فرد احساس نارضایتی کرده و بغض دارد؛ این حالات در برخی از ساعات در روز، مانند صبح، شب یا غروب، بدتر می شود.

• زود رنج بودن

ممکن است فرد به سرعت از حرف همسر، کودک و یا دیگران برنجد و از دست آنها عصبانی شود؛ بی دلیل گریه می کند و بسیار تحریک پذیر می شود.

• خستگی

یکی از علائم این بیماری این است که مادر در اغلب اوقات خیلی خسته و بدون انرژی هستند.

• بی خوابی

برخی از زنان که به این بیماری دچار شده اند، خسته هستند؛ اما نمی توانند بخوابند. این افراد ممکن است در جای خود دراز بکشند؛ اما به جای خواب، افکار منفی و نگران کننده را تجربه کنند.

• تغییر اشتها

برخی از افراد اشتهای خود را به غذا از دست می دهند و فراموش می کنند که غذا بخورند؛ البته برخی نیز غذای بیشتری می خورند، بعد از خوردن آن احساس بدی پیدا می کنند و برای اضافه وزن احساس گناه می کنند.

• عدم لذت بردن از چیزی

افسردگی زایمان باعث می شود که فرد حتی نوزاد خود را دوست نداشته باشد.

• از دست دادن علاقه به رابطه جنسی

دلایل متعددی وجود دارد تا فرد علاقه ای به رابطه جنسی نداشته باشد. این فرد احساس خستگی می کند و از چیزی لذت نمی برد؛ بنابراین علاقه خود را به رابطه جنسی نیز از دست می دهد.

این مساله ممکن است از طرف همسر درک نشود و همسر احساس طرد شدن داشته باشد.

• وجود افکار منفی و گناه

افسردگی بعد از زایمان تفکر فرد را تغییر می دهد و ممکن است که او با موارد زیر روبرو شود:

• • مادر خوبی نیست و کودک او را دوست ندارد.
  • از عهده هیچ کاری بر نمی آید.
  • احساس گناه کرده و خود را مقصر شرایط پیش آمده بداند.
  • اعتماد به نفس نداشته باشد.

• اضطراب

بسیاری از مادران که به تازگی مادر شده اند، نگران سلامتی نوزادشان هستند؛ این نگرانی ها باعث می شود که افسردگی زایمان در فرد تشدید شود.

این نگرانی ها عبارتند از:

• • نوزاد خیلی بیمار است.
  • نوزاد به اندازه کافی وزن نمی گیرد.
  • نوزاد خیلی گریه می کند و آرام نمی شود.
  • نوزاد خیلی آرام است و حتی نفس هم نمی کشد.
  • امکان دارد ناخواسته به نوزادم آسیب برسانم.
  • امکان دارد که افسردگی بعد از زایمان هیچ وقت خوب نشود.
  • امکان دارد بیماری جسمی داشته باشم.

این مادران حتی از اینکه با نوزادشان تنها باشند، می ترسند و در موقع اضطراب علائمی مانند نبض سریع، تپش قلب، تنگی نفس، تعریق، ترس از حمله قلبی و… را تجربه می کنند. این مادران به دلیل ترس هایی که دارند از حضور در مکان های شلوغ نیز اجتناب می کنند.

• اجتناب از دیدن دیگران

برخی از مادران از دیدن دوستان و اقوام خود اجتناب می کنند؛ این افراد حتی برای رفتن به مراکز مشاوره و… نیز احساس خوبی ندارند.

• نا امیدی

بیماری افسردگی به صورتی است که فرد احساس می کند هیچ چیزی بهتر نخواهد شد و زندگی ارزشی ندارد؛ این افراد احساس پوچی می کنند.

• افکار خودکشی

اگر افسردگی زایمان بسیار عمیق باشد، فرد به خودکشی هم فکر خواهد کرد؛ این افراد حتما باید تحت نظر پزشک باشند.

• علائم روان پریشی

در مواردی که بیماری بسیار عمیق است، ممکن است که بیمار احساس کند که صداهایی را می شنود؛ حتی ممکن است که فرد اعتقادات غیر معمولی را داشته باشد. در چنین مواقعی مراجعه به روانپزشک الزامی است.

افسردگی زایمان چه تاثیری بر روی احساسات مادر به نوزاد می گذارد؟

مادرانی که دچار افسردگی بعد از زایمان می شوند، ممکن است احساسات زیر را داشته باشند:

• احساس گناه برای اینکه که احساسات به نوزاد، آنگونه که باید باشد، نیست.
• ممکن است مادر نوزاد را دوست نداشته باشد.
• ممکن است از نزدیک شدن به نوزاد واهمه داشته باشد.
• برای این مادر سخت خواهد بود تا بفهمد که نوزاد چه حس یا نیازی دارد.
• ممکن است که مادر از نوزاد خود برنجد و یا او را بخاطر شرایط حال خود سرزنش کند.

علل ابتلا به افسردگی بعد از زایمان

دلایل و علت های زیادی وجود دارد تا فرد بعد از زایمان، دچار این بیماری شود؛ در واقع تعدادی از علل مختلف با هم دیگر، این بیماری را به وجود می آورند.

برخی از این موارد عبارتند از:

• فرد قبلا نیز مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی داشته است.
• فرد در دوران بارداری نیز دچار افسردگی یا اضطراب شده است.
• فرد از طرف خانواده و اطرافیان حمایت نمی شود.
• در همین اواخر یک رویداد پرتنش اتفاق افتاده است؛ مانند: فوت یکی از نزدیکان، پایان رابطه، از دست دادن شغل و…

از دیگر دلایل ابتلا به افسردگی زایمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ژنتیک
• مصرف دارو
• بیماری
• مشکلات محیطی

البته ممکن است بیماری هایی مانند کم کاری تیروئید نیز عاملی برای به وجود آمدن افسردگی بعد از زایمان باشند؛ البته ممکن است که فرد هیچ کدام از مشکلات بالا را نداشته باشد و باز هم به افسردگی مبتلا شود؛ بنابراین هنوز هیچ دلیل قطعی برای این بیماری وجود ندارد.

افسردگی بعد از زایمان چقدر طول می کشد؟

آمار ها نشان می دهد در بسیاری از موارد علام افسردگی پس از 3 الی 6 ماه پس از شروع علایم اولیه بهبود می یابند اما در برخی از مادران ( بین 30 الی 50 درصد ) بعد از یک سال همچنان درگیر افسردگی زایمان بودند. برخی دیگر از مادران نیز پس از گذشت 3 سال همچنان علایم افسردگی پس از زایمان دارند.

در موارد زیر، درمان این افسردگی بیشتر از مدت معمول طول می کشد:

• در صورتی که فرد سابقه بیماری روانی داشته باشد.
• پس از زایمان مورد حمایت خانواده خود قرار نگیرد.
• مشکلی در روند بارداری داشته باشد.
• در زایمان های قبلی خود نیز دچار افسردگی پس از زایمان شده باشد.

همانطور که گفته شد، دوران معمول این بیماری در بازه 3 الی 6 ماهه، پس از بروز اولین نشانه های این بیماری از بین می رود؛ اما نکته قابل توجه این است که اگر توجهی به درمان این بیماری نشود، ممکن است عواقب جبران ناپذیری در پی داشته باشد؛ در این راستا به شما پیشنهاد می کنیم حتما مقاله آشنایی با راه های درمان افسردگی بعد از زایمان را مطالعه بفرمایید.

تشخیص افسردگی پس از زایمان 

تشخیص افسردگی پس از زایمان به دلیل شباهت زیاد به ملال پس از زایمان ( که دوره ای کوتاه اندوه است که بیشتر زنان را درگیر می کند ) دشوار است. اما تشخیص با متخصصینی مانند روانپزشکان و روانشناسان امکان پذیر است.

تست افسردگی پس از زایمان

روانشناسان برای تشخیص افسردگی پس از زایمان از تست ادینبوزگ استفاده می کنند. مادر باید طبق روحیات خود در 7 روز گذشته به سوالات آن جواب بدهد.

سوالات حول خلق افسرده در طی چند روز گذشته، هراس تشویش، احساس ناتوانی، گریه و یا افکار آسیب به خود است.

سخن آخر

مادران بعد از زایمان علاوه بر مراقبت های جسمی، به مراقبت های روانی نیز نیاز دارند. برخی از مادران ممکن است که به افسردگی زایمان (به انگلیسی postnatal depression) مبتلا شوند؛ بنابراین خانواده و اطرافیان باید این مساله را درک کرده و از مادر حمایت کنند.

البته این بیماری معمولا بعد از چند ماه تمام می شود؛ اما در صورتی که بیماری طولانی و خطرناک شود، مراقبت های درمانی باید بیشتر شود و از کمک های روان درمانگر بهره ببرد.

با توجه به توضیحات داده شده، امیدواریم با این بیماری به درستی آشنا شده باشید. در صورتی که به اطلاعات دقیق و مشاوره در این خصوص نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.

برای استفاده از خدمات مشاوره تلفنی با مرکز مشاوره هم اندیشان می توانید با شماره 02191023933 تماس بگیرید.

سوالات متداول

آیا مادرانی که افسردگی زایمان (postnatal depression) دارند، به کودکشان آسیب می زنند؟

مادرانی که این بیماری را دارند، نگران هستند که ممکن است این کار را انجام دهند؛ اما آسیب رساندن به نوزاد در این مادران بسیار نادر است.

آیا همه مادران دچار این بیماری می شوند؟

بچه دار شدن یک تغییر بزرگ است و معمولا همه مادران دچار افسردگی نمی شوند و فقط درصدی از مادران به این بیماری دچار خواهند شد.

Baby blues چیست؟

نیمی از مادران جدید دچار baby blues می شوند. این بیماری از 3 تا 4 روز بعد از زایمان شروع شده و تا 10 روز بعد از زایمان تمام می شود. این مادران نوسانات خلق و خو داشته و تمایل زیادی به گریه کردن دارند. این بیماری نیازی به درمان ندارد ولی اگر بیشتر از 2 هفته طول کشید، افسردگی بعد از زایمان بوده و به حمایت، مراقبت و مشاوره با پزشک نیاز خواهد داشت.