ارتباط موثر چیست و چه اصولی دارد؟ + نحوه تقویت آن

برقراری ارتباط موثر، یک مهارت ضروری در زندگی اجتماعی است که داشتن آن برای هر انسانی ضروری است.

با داشتن مهارت های ارتباطی، می توانید با دیگران ارتباط خوبی داشته باشید؛ پیام خود را بدون تحریف و سوءتفاهم به گوش مخاطب برسانید؛ ارتباطات کاری و شخصی خود را بهبود ببخشید و کارهای خود را خوبی پیش ببرید.

از شما دعوت می کنیم در ادامه مطلب با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید تا به توضیح ارتباط موثر و اصول آن بپردازیم.

ارتباط موثر چیست؟

در ارتباط موثر، طرف مقابل پیام شما را به درستی و با دقت بالایی درک می کند. ارتباط موثر از چند بخش فرستنده، گیرنده، پیام، کدگذاری، کد برداری و بازخورد تشکیل می شود.

در ارتباط موثر فرستنده پیام مسئولیت بالایی دارد؛ چرا که باید از تمام توان خود برای درست رساندن منظور خود استفاده کند.

عناصر ارتباط موثر

در برقراری ارتباط موثر 6 عامل اساسی وجود دارد که بشرح زیر هستند:

• عامل اول (فرستنده)

فرستنده تعامل را ایجاد می کند و سعی می کند آن چیزی که در ذهن خود دارد را بیان کند. تا زمانی که فرستنده نباشد ارتباطی وجود نخواهد داشت.

• عامل دوم (کدگذاری)

این که فرستنده با چه طریقی می خواهد پیام خود را به گیرنده برساند (برای مثال با کلمات، تصاویر یا اشیاء) کدگذاری نامیده می شود.

• عامل سوم (پیام)

پیام همان منظور فرستنده است، که فرستنده سعی در رساندن آن به مخاطب دارد.

• عامل چهارم (گیرنده)

گیرنده مخاطب پیام است و پیام باید به درستی به وی انتقال داده شود، تا ارتباط موثر با موفقیت انجام شود.

• عامل پنجم (کد برداری)

در این مرحله گیرنده باید مفهوم پیام را درک کند و این مرحله کد برداری نامیده می شود و هرکس نسبت به سطح درک خود منظور شما را ترجمه کرده و برداشت خود را متناسب بیان می کند.

• عامل ششم (بازخورد)

بعد از انتقال پیام از کجا باید فهمید که گیرنده منظور واقعی فرستنده را فهمیده و انتقال پیام به درستی انجام شده است؟ از بازخوردی که گیرنده به ما می دهد. این بازخورد از طریق جملات و زبان بدن گیرنده مشخص می شود. پس از دریافت بازخورد، متوجه می شوید چقدر در رساندن منظور موفق بوده اید.

ارتباط موثر چه فوایدی دارد؟

در هر شغلی و هر موقعیتی مهارت در برقراری ارتباط موثر می تواند یکی از مهارت های ضروری باشد که شما را به بسیاری از هدف هایتان می رساند.

داشتن ارتباط موثر فواید زیر را دارد:

• می توانید ارتباط بهتری با همسر و فرزند خود داشته باشید و ارتباط خود را با خانواده خود بهبود ببخشید.
• به الگویی برای دیگران تبدیل می شوید.
• از دید کارمندان خود به مدیری شایسته تبدیل می شوید.
• همیشه مشتری های ثابت زیادی دارید.

موانع ارتباط موثر چیست؟

برخی مواقع بنا به دلایل زیر نمی توانیم ارتباط خوبی برقرار کنیم:

• استرس زیاد و احساسات کنترل نشده

افراد در حالی که استرس دارند، صحبت های دیگران را بد تعبیر خواهند کرد؛ یا در حالت عصبانیت، سیگنال های گیج کننده به طرف مقابل ارسال می کنند، که ممکن است سوءتفاهم ایجاد کند. بهتر است یاد بگیرید قبل از صحبت خود را آرام کنید.

• متمرکز نبودن

اگر می خواهید ارتباط موثر برقرار کنید، باید تمرکز خود را روی ارتباط قرار دهید. اعمالی مانند چک کردن گوشی یا رویاپردازی حواس شما را پرت کرده و شما بسیاری از علایم را از دست می دهید.

• زبان بدن متناقض

در ارتباط موثر، زبان بدن هم راستای کلام باشد. اگر کلامی می گویید و زبان بدن شما خلاف آن هم باشد، مخاطب را دچار تناقض و سوءتفاهم خواهد کرد. برای مثال فردی نظر شما را می پرسد و پاسخ شما نه است، اما حین گفتن آن سر خود را به نشانه بله پایین می آورید؛ در این حالت فرد اصلا منظور شما را نمی فهمد.

• زبان بدن منفی

کاربرد زبان بدن منفی، در مواقعی است که با گفته های شخصی موافق نیستید؛ اما نمی خواهید به طور مستقیم نارضایتی خود را ابراز کنید و شخص مقابل را در حالت تدافعی قرار دهید. در این حالت منظور خود را با زبان بدن به او بفهمانید. برای مثال از تماس چشمی دوری کنید یا بازوهای خود را در هم قفل کنید.

اصول ارتباط موثر

برقراری ارتباط موثر اصولی دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.

خودشناسی

قدم اول در برقراری ارتباط موثر، داشتن خودشناسی است. وقتی قبل از هر ارتباطی خود را به خوبی بشناسید و از نقاط ضعف و قوت خود آگاه شوید، می توانید امیدوار باشید که دیگران نیز شما را درک کنند.

با خودشناسی می توانید دیگران را با تمام تفاوت هایشان بپذیرید و ارتباط خوبی با آنها بگیرید. وقتی بدانید چه چیزی شما را عصبانی می کند، بهتر می توانید کنترل خشم خود را بدست بگیرید.

شنونده خوبی باشید

قدم مهم دیگر در برقراری ارتباط موثر، شنونده خوب بودن است.

چون مخاطبان شما، از طریق صحبت نیازهای خود را به گوش شما می رساند و در صورتی که نتوانید به خوبی به حرف های او گوش دهید، مخاطب احساس بی توجهی از شما می گیرد؛ که این حس، دشمن ارتباط خوب است.

برای شنونده خوب بودن، بهتر است هر از چندگاهی حرف او را تایید کنید، یا اگر منظور او را متوجه نشوید، حتما از او منظورش را بپرسید و در حین صحبت به او توجه کنید.

شفاف و ساده صحبت کنید

قدم بعدی در ارتباط موثر این است که ساده صحبت کنید. استفاده از کلمات سخت فقط مسیر ارتباط را برای شما دشوار می کند و باعث می شود فرد منظور شما را درک نکرده و بی حوصله شود.

صداقت داشته باشید

داشتن صداقت نکته کلیدی در ارتباط موثر است؛ افرادی که در ارتباط صادق نیستند، پس از مدتی روابط آن ها قطع می شود؛ چرا که افراد عدم صداقت شما را به خوبی درک می کنند و به شما اعتماد نمی کنند.

خودخواه و خودشیفته نباشید

بدترین انتخاب در شروع یک ارتباط این است که از همان ابتدا از خود تعریف کنیم و به دیگران نشان دهیم که درجه 1 هستیم.

بهتر است اگر نکته مثبتی در مخاطب خود مشاهده کردید به او انعکاس دهید. انسان ها از تشویق خوششان می آید و با تشویق به موقع می توانید در همان برخورد اول او را جذب خود کنید.

نخواهید دیگران را شبیه خود کنید

اگر بخواهید دیگران مانند شما فکر کنند یا عمل کنند، این امر امکان پذیر نیست؛ فقط باعث ناراحتی شما و عدم محبوبیت شما می شود. هر بار که خواستید فکر خود را به دیگری تحمیل کنید یا از او ایراد بگیرید بدانید که در ایجاد ارتباط موثر و کسب محبوبیت بازنده اید.

مراقب حرکات بدن خود باشید

یک ضرب المثل انگلیسی می گوید “اولین دیدار تاثیرگذارترین دیدار است!”؛ بنابراین مراقب حرکات و زبان بدن خود در اولین دیدار باشید.

همچنین موارد زیر را به یاد داشته باشید:

• صاف بنشینید.
• سرحال باشید.
• اخمو نباشید.
• ظاهر آراسته و مرتبی باشید.
• ارتباط چشمی را با بقیه افراد داشته باشید.
• پرانرژی باشید.
• با تن صدای مناسبی صحبت کنید. زبان بدن، پیام های زیادی می تواند به مخاطب شما انتقال دهد. اگر حرکات شما پیام درستی به مخاطب بدهد، او در کنار شما احساس آرامش می کند.

شروع کننده ارتباط باشید

در همان چند لحظه اول، می توانیم تاثیر مناسب را روی مخاطب بگذاریم؛ اگر خوب شروع نکنیم ادامه کار سخت می شود.

سخن آخر

برقراری ارتباط موثر، برای موفقیت در زندگی اجتماعی امروزی، بسیار ضروری است. با داشتن مهارت ارتباط موثر می توانید در کار خود موفق باشید و روابط بسیار خوبی با خانواده خود داشته باشید.

اگر در زمینه ارتباط موثر سوالی دارید و یا می خواهید با عزیزان خود ارتباط موثری برقرار کنید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید. مشاوران باتجربه این مرکز به شما در تقویت مهارت ارتباط موثر کمک می کنند.

برای دریافت مشاوره تلفنی می توانید از سراسر کشور و بدون پیش شماره با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

6 عنصر ارتباط موثر کدامند؟

فرستنده – گیرنده – کد گذاری – پیام – کد برداری – بازخورد

فواید ارتباط موثر چیست؟

جلب اعتماد مخاطب، الگو بودن، موفقیت در کار، تبدیل شدن به شخصیت تاثیرگذار و… .