۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
در میان اختلالات روانی، برخی از این اختلالات با رفتارهای ناخوشایند خود را نشان می دهند. این اختلالات به اختلالات رفتاری معروف هستند و افراد مبتلا، توان مقاومت در برابر رفتارهای ناخوشایند را ندارند.
در حالت کلی به این اختلالات، اختلالات رفتاری ایذایی گفته می شود و شامل اختلالاتی مانند: اختلال دزدی، اختلال سلوک و… می باشد.
ما در این مقاله بیشتر در مورد این اختلالات صحبت خواهیم کرد؛ بنابراین برای آشنایی بیشتر با این اختلالات رفتاری، توصیه می کنیم که این مقاله را حتما بخوانید.
اختلال رفتار ایذایی چیست؟
اختلال های ایذایی، مجموعه حالاتی هستند که در آن ها فرد قادر به کنترل هیجانات و رفتارهای خود نیست و با کارهایی که انجام می دهد، حقوق دیگران را نقض می کند.
این اختلال ها معمولا برای اولین بار در دوران کودکی و نوجوانی نمایان می شوند.
فرد با قلدری و به صورت عمدی و با تکرار رفتارهای خشونت آمیز به افراد آسیب می زند. این خشونت ها می تواند کلامی، فیزیکی، روانی یا اجتماعی باشد. همچنین می تواند به صورت خشونت هایی باشد که به صورت آنلاین و در فضای مجازی رخ می دهد.
این خشونت ها به صورت پنهانی یا آشکار می تواند اتفاق بیوفتد. مانند تهدیدات پنهانی فرد قربانی که از سوی فردی قلدر انجام می دهد.
خلق ایذایی چیست؟
خلق ایذایی عبارت است از آزار و شکنجه ای که فرد یا گروهی بر دیگری وارد می کنند. نمونه های بارز آن نژاد پرستی شکنجه مذهبی و سیاسی است.
در خلق ایذایی فرد با رفتارهایی مانند ایجاد ترس، آزار و اذیت، حبس ایجاد رنج و شکنجه به افراد آسیب روحی و جسمی وارد می کند.
انواع اختلالات رفتار ایذایی
رفتار ایذایی شامل رفتارهای مختلفی هستند که شروع نمایان شدن علایم آنها در سنین پایین است. در ادامه به بررسی انواع این اختلالات رفتار ایذایی می پردازیم.
1- اختلال نافرمانی مقابله جویانه
این نوع اختلال معمولا در طول سال های قبل از دبستان نمایان می شود و افرادی که به این نوع از اختلال ایذایی مبتلا هستند، علائم و نشانه هایی دارند.
این علایم و نشانه ها عبارتند از:
- خلق خشمگین
- زود رنج بودن
- از کوره در رفتن
- کینه جویی
- ناراحت کردن عمدی دیگران
- مخالفت فعالانه با مراجع قدرت
البته افرادی به این بیماری مبتلا هستند که در طول 6 ماه، حداقل 4 علامت از طبقات رفتارهای زیر را به صورت مداوم داشته باشند. البته این رفتارها باید در تعامل با حداقل یک نفر غیر از خواهر و برادر فرد باشد.
این طبقات رفتاری شامل موارد زیر می باشد:
تحریک پذیری (خلق خشمگین)
- فرد معمولا از کوره در می رود.
- اغلب زودرنج بوده و به آسانی دلخور می شود.
- اغلب خشمگین است و به آسانی دلخور می شود.
رفتار جر و بحث (مقابله ای)
- فرد مبتلا به نافرمانی مقابله جویانه، معمولا با مراجع قدرت بحث می کند.
- این فرد معمولا مخالفت می کند و یا از انجام درخواست های مراجع قدرت سرپیچی می کند.
- فرد مبتلا به این نوع اختلال ایذایی غالبا عمدی دیگران را ناراحت می کند.
- این فرد معمولا برای اشتباه یا بدرفتاری خود، دیگران را مورد سرزنش قرار می دهد.
رفتار تلافی جویانه (کینه توزی)
افراد مبتلا به این نوع اختلال رفتار ایذایی، حداقل دو بار در 6 ماه رفتار تلافی جویانه دارند. معمولا این رفتار بیشتر در خانواده هایی دیده می شود که مراقبت از کودک به شیوه های خشن و ناپایدار یا توام با غفلت است.
2- اختلال انفجاری متناوب
یکی دیگر از اختلالات رفتار ایذایی، اختلال انفجاری متناوب است. این اختلال معمولا در اواخر کودکی یا در نوجوانی بسیار شایع است.
در اختلال انفجاری متناوب نشانه های زیر همراه با این دوره های خشم یا قبل از آن ها دیده می شود:
- تحریک پذیری زیاد
- تپش قلب
- تنگی قفسه سینه
- افزایش انرژی
- غیظ
- مور مور شدن
- رعشه
فرد طغیان های رفتاری افراطی و شدید را به صورت زیر بروز می دهد و در هنگام انجام آن به عواقب آن فکر نمی کند:
- از کوره در می رود.
- به تندی صحبت می کند.
- داد میزند.
- جر و بحث می کند.
- کتک می زند.
- هل می دهد یا تنه می زند.
- اشیا را پرت می کند یا می شکند.
- به مردم یا حیوانات حمله می کند یا آن ها را تهدید می کند.
در این نوع اختلال فوران های پرخاشگری معمولا تا 30 دقیقه طول می کشد و معمولا در مقابل تحریک های کوچک، برون ریزی های مکرر یا نامکرر بروز می دهند.
این برون ریزی های مکرر دو بار در هفته و یا به طور متوسط در یک دوره سه ماهه تکرار می شوند؛ برون ریزی های نامکرر نیز حداقل 3 بار در طول یک سال اتفاق می افتند.
3- اختلال سلوک
این نوع اختلال رفتار ایذایی از اواسط کودکی تا اواسط نوجوانی خود را نشان می دهد.
از علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قلدری
- قساوت
- دزدی
- تخریب اموال دیگران
- فرار از خانه
- دروغ گویی
- زورگیری
افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، حداقل 3 مورد از رفتارهای زیر را در طول سال به صورت مداوم از خود نشان می دهند.
این رفتارها عبارتند از:
- قلدری (تهدید و ترساندن دیگران)
- زد و خورد های جسمانی
- استفاده از سلاح هایی که باعث صدمه جسمانی به دیگران می شوند.
- قساوت جسمی نسبت به انسان ها یا حیوانات
- دزدی (کلاهبرداری، زورگیری، سرقت مسلحانه)
- وادار کردن دیگران به فعالیت جنسی
- آتش افروزی عمدی و به قصد آسیب رساندن
- تخریب اموال دیگران
- ورود به خانه، ساختمان یا ماشین دیگران
- فریب دادن دیگران با دروغ گویی
- دزدیدن چیزهای با ارزش به صورت مخفیانه یا جعل سند
- بیرون ماندن از خانه در شب ها علیرغم مخالفت والدین
- حداقل دو بار فرار شبانه یا طولانی مدت از خانه
- فرار از مدرسه
4- جنون آتش افروزی
یکی دیگر از اختلالات رفتاری ایذایی، اختلال جنون آتش افروزی است. افراد مبتلا به این بیماری بدون اینکه به منفعتی فکر کنند، بدون اختیار دست به آتش افروزی می زنند. این کار استرس ها و تنش های این افراد را کاهش می دهد.
از علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آتش افروزی عمدی بدون نفع
- برانگیختگی عاطفی
- تسکین و لذت در هنگام
جنون دزدی
جنون دزدی یکی از اختلالات رفتاری ایذایی است. این اختلال معمولا در نوجوانی خود را نشان می دهد و فرد دست به دزدیدن چیزهایی می زند که هیچ نیازی به آنها ندارد. معمولا افراد مبتلا به این اختلال بعد از دزدی، تمایلی به وسیله سرقتی ندارند و می خواهند هر چه سریع تر از شر آن خلاص شوند.
افراد مبتلا به این اختلال علائم زیر را از خود نشان می دهند:
- دزدیدن مکرر اشیا
- تسکین و لذت حین دزدی
- افسردگی و احساس گناه
رفتار های ایذایی در بلندمدت چه خطرات و عوارضی را ایجاد می کنند.
کودکانی که مبتلا به اختلال رفتار ایذایی هستند، اگر درمان نشوند، دچار این خطرات می شوند:
- افسردگی مزمن
- اختلال استرس پس از سانحه
- سلامت عمومی ضعیف
- اختلالات اضطرابی
- سوء مصرف مواد
- بالا رفتن خطر خودکشی به صورت برنامه ریزی و اقدام به آن
- رفتار های خود تخریبی
- مشکل در برقراری روابط متقابل، دوستی و اعتماد
سخن آخر
اختلالات رفتاری ایذایی، اختلالاتی هستند که در آن فرد در برابر رفتار خود هیچ مقاومتی ندارد و کاملا بی اختیار دست به کارهایی می زند که در نتیجه بیشتر این رفتارها، آسیب هایی را برای خود و اطرافیانش به دنبال دارد.
معمولا این اختلالات از کودکی و نوجوانی خود را نشان می دهند؛ بنابراین والدین و اطرافیان فرد باید هر چه سریع تر نسبت به درمان آن اقدام کنند؛ زیرا این اختلالات می توانند خطرات جدی را به دنبال داشته باشند.
ما در این مقاله سعی کردیم شما را با اختلالات رفتاری ایذایی و انواع آن آشنا کنیم. در صورتی که در مورد این بیماری به مشاوره و راهنمایی بیشتری نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در موسسه هم اندیشان در ارتباط باشید.
برای مشاوره تلفنی با شماره 02191023933 تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا هر رفتار تلافی جویانه یا هر کار نامتعارف نشان دهنده اختلالات رفتاری ایذایی است؟
خیر؛ در صورتی می توان رفتارهای فرد را به اختلالات رفتاری نسبت داد که این رفتار به طور مداوم 3 تا 6 ماه ادامه داشته باشد.
آیا اختلالات رفتار ایذایی درمان می شوند؟
بله؛ در صورتی که این اختلالات به موقع تشخیص داده شوند، درمان آنها سریع تر خواهد بود. رایج ترین راه برای درمان این اختلالات، روان درمانی است. در برخی از موارد از دارو درمانی نیز برای درمان این اختلالات استفاده می شود.
نظرات کاربران