روانکاو کیست و روانکاوی چیست؟ + تفاوت روانکاو و روانشناس

وقتی صحبت از کلمات روانشناس، روانکاو و مشاور به میان می آید، بسیاری از افراد آن ها را یکی می دانند؛ در حالی که زمینه کاری این افراد با هم تفاوت دارند.

شاید برای شما هم سوال باشد که روانکاوی چه تفاوتی با روانشناسی دارد؟ با هم اندیشان همراه شوید تا به تعریف روانکاو می پردازیم و تفاوت آن ها را بیان کنیم!

روانکاو چیست؟

روانکاو، روانشناس یا روانپزشکی است که در دوره های روانکاوی شرکت کرده است. دوره روانکاوی که 6 تا 8 سال طول می کشد، در خارج از دانشگاه و در یک انستیتوی آموزش و سوپرویژن روانکاوی طی می شود.

این دوره در مراکزی که تحت نظر انجمن بین المللی فعالیت می کنند، اجازه تربیت روانکاو را دارند.

روانکاو چه کارهایی انجام می‌دهد؟

روانکاو، اختلالات روانی را شناسایی کرده و به کمک اصول روانکاوی آن ها را درمان می کند. روانکاوی مجموعه ای از راهکارهای درمانی و دیدگاه هایی است که حاصل تلاش فروید و دیگر روانکاوان برجسته است.

در روانکاوی، محور درمانی بر روی کوش ضمیر ناخودآگاه است. روانکاو  تلاش می کند افکار، احساسات، تمایلات و خاطرات ناخوشایند را که در ضمیر ناخودآگاه جای گرفته است، به ضمیر خودآگاه آورد؛ پس از آن که درمانجو نسبت به این احساسات آگاه شد و روانکاو می تواند به درمان آن بپردازد.

روانکاو کدام اختلالات را درمان می کند؟

• مسائل ارتباطی با دیگران
• استرس و اضطراب
• داشتن رفتارهای خود تخریبی
• وسواس فکری
• فوبیا
• افسردگی
• مشکلات جنسی
• اختلال روانشناختی

تفاوت روانکاو و روانشناس

اغلب اوقات روانکاوی و روانشناسی یکی در نظر گرفته می شود، با این که کار این دو فرد در برخی موارد می تواند با همپوشانی داشته باشد؛ اما این دو با هم تفاوت دارند!

همان‌گونه که گفته شد روانکاو هم یک روانشناس است و تنها تفاوت کار روانکاو با دیگر روان‌شناسان در نگاهشان به ریشه‌ی مشکلات و مشکلات روانپزشکی است.

روانکاو با نگرشی عمیق تر و ریزتر به بررسی ریشه مشکلات فرد می پردازد، تا بداند مشکل او از چه زمانی شروع شده است؟

جلسات روانکاوی به بررسی تحلیلی مسائل می پردازد. این جلسات طولانی تر از سایر رویکردهای روانشناختی است و ممکن است 20 جلسه طول بکشد؛ اما تاثیر آن بیشتر است.

روانکاو می تواند مشکلاتی را که فرد سال ها است در آن گرفتار است را حل کند.

تکنیک های روانکاوی

هنگامی که تکنیک های روانشناختی کمک می کند، با تعارضات و سرکوب های وجودمان آگاه شویم، می توانیم خود را درک کنیم. فرد در اتاق روانکاوی با گفتگو می تواند عمیق ترین بخش های وجودیش برود.

افکار و احساسات نامطلوب که در ذهن فرد مدفون بوده است، شناسایی شده و درمانگر برای درمان آن ها اقدام می کند.

روانکاو با تکنیک های زیر می تواند به ریشه بیماری های افراد پی برده و آنها را درمان کند.

در حالت کلی تکنیک های روانکاوی در 5 دسته زیر قرار می گیرند:

1. تفسیر Interpretation
2. تحلیل رویا dream analysis
3. تداعی آزاد free Association
4. مقاومت resistance
5. انتقال transference

1- تکنیک تفسیر

تفسیر اصلی ترین تکنیک روانکاوی است. در این تفسیر درمانجو نظراتش را در مورد خود و دیگران بیان می کند. روانکاو این بیانات را تفسیر کرده و به درمانجو کمک می کند، ریشه و نوع این احساسات را بشناسد.

2- تکنیک تحلیل رویا

بنیانگذار این روش بسیار موثر فروید است و شاهکاری در یافته های روانشناسی به شمار می رود.

فروید متوجه شد رویاهای انسان مجموعه ای از احساسات و تمایلاتی سرکوب شده است، که به ناخودآگاه فرد فرستاده می شود و فرد آن ها را به صورت رویا می بیند.

در هنگام خواب مکانیزم های دفاعی غیرفعال می شود و ضمیر ناخودآگاه فرد قابل دسترسی است. پس از رویاها فرد می توان به حقایق زیادی در مورد خود او دست پیدا کرد.

3- تکنیک تداعی آزاد

فروید متوجه شد افراد با مکانیزم های دفاعی حقیقت را سانسور کرده و همه آن را بازگو نمی کنند. او متوجه شد درمانجویان هنگامی که در وضعیت راحتی قرار می گیرند، در مورد احساسات سرکوب شده خود راحت تر و صادقانه تر صحبت می کنند.

در این روش مکانیزم های دفاعی کمتر می شود و ممکن است با احساسات خود بسیار شدیدتر مواجه شوند.

4- مقاومت

پس از آن که فرد با احساساتی که در پشت مکانیزم های دفاعی بود دسترسی پیدا کرد، روانکاو به تحلیل این مسئله می پردازد که دلیل مقاومت او در برابر این احساسات چه بوده است. پس از آن با تضعیف مکانیزم های دفاعی این مسئله برطرف می شود.

5- انتقال

در این تکنیک درمانجو یکی از احساسات گذشته اش را دوباره تجربه می کند!

از اتفاقات رایجی که ممکن است بارها در جلسات روانکاوی رخ دهد، این است که درمانجو یکی از احساساتی را که در گذشته با یکی از آشنایانش تجربه کرده به درمانگر انتقال داده و آن را حس دوباره تجربه می کند

فرد روانکاو را به شکل پدرش می بیند و هر آن حسی را که نسبت به پدرش داشته به روانکاو انتقال می دهد. برای مثال نسبت به درمانگر احساس خشم عشق یا حتی نفرت می کند!

انتقال شکل دیگر مقاومت است و یکی از راه هایی است که ذهن به کار می برد تا با عواطف و احساسات رو به رو نشود.

کشف ناخودآگاه چگونه انجام می شود؟

فروید شخصیت انسان را به سه جزء اید، ایگو و سوپر ایگو دسته بندی کرده است:

• اید یا نهاد

بخش اصلی شخصیات است که در ناخودآگاه انسان بوده و رفتارهای غریزی از او سر می زند. اید می کوشد انسان از تمام نیازهایش در لحظه لذت ببرد!

• ایگو

این بخش شرایط و واقعیت ها را بررسی کرده و با محاسبه تصمیم نهایی را می گیرد.

• سوپر ایگو

سوپرایگو به زبان ساده همان وجدان است، که فرد را به لحاظ اخلاقی کنترل می کند.

تاریخچه علم روانکاوی

زیگموند فروید روانکاو و روانشناس اهل اتریش بنیان گذار مکتب روانکاوی است. این روانکاو برجسته  مطالعات خود را در زمینه روانکاوی از سال 1890 آغاز کرده است.

فروید یک متخصص مغز و اعصاب بود که در طبابت خود دریافت ریشه بسیاری از مشکلات روانی است نه جسمانی! او در زمینه اختلالات شخصیتی و روانی تحقیقات خود را گسترش داد که حاصل این تحقیقات دیدگاه روانکاوی است.

در دیدگاه روانکاوی فروید نظریه های گوناگونی از قبیل عقده‌ی ادیپ و الکترا، خودآگاه و ناخودآگاه، شخصیت را مطرح کرد. با وجود مخالفت های زیاد، انجمن روانکاوی جهان را بنیان نهاد و به عنوان بنیان گذار مکتب روانکاوی و پدر این علم شناخته شود.

تفاوت مشاوره و روانکاوی

مشاوره فرآیندی است که مراجع و مشاور هر دو تلاش می کنند برای یک مشکل راه حل پیدا کنند؛ این مشاوره در حکم یک راهنمایی است.

اما در روانکاوی درمانجو در مورد مسائلش صحبت می کند و روانکاو با پی به اختلالات روانی فرد برده و تکنیک های روانکاوی سعی در درمان آن ها دارد.

در پایان

در این مقاله در مورد روانکاوی و فرق آن با روانشناسی بحث کردیم؛ چنانچه از اختلال روانی رنج می برید، یک روانکاو می تواند به شما کمک کند.

اگر در مورد روانکاوی سوالی دارید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید. روانشناسان با تجربه این مرکز به شما در یافتن پاسخ سوالات اتان کمک می کنند.

برای استفاده از مشاوره تلفنی با شماره 02191023933 تماس بگیرید.

سوالات متداول

پدر علم روانکاوی کیست؟

زیگموند فروید روانکاو و روانشناس اهل اتریش

محور درمانی در روانکاوی چیست؟

کاوش ضمیر ناخودآگاه، برای یافتن ریشه های مشکل و درمان آن