چگونه معذرت خواهی را به کودکم یاد بدهم؟

عذرخواهی از مواردی است که در تربیت کودک نقش بسیار مهمی دارد. والدین آگاه کودک خود را طوری تربیت می کنند که در برابر اشتباهاتش مسئول باشد و بتواند عذرخواهی کند.

بسیاری از والدین کودک را به خاطر کوچکترین اشتباه وادار به عذرخواهی زیاد می کنند و در مقابل، برخی والدین کوچکترین واکنشی در برابر رفتار بد کودک خود نشان نمی دهند و با این فکر که او هنوز کوچک است، این رفتارها را توجیه می کنند.

اما سوال این است که با چه روش هایی می توانید عذرخواهی را به بهترین شکلی به کودک خود یاد بدهید؟ برای یافتن پاسخ این سوال، از شما دعوت می کنیم در ادامه مطلب با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.

روش های آموزش معذرت خواهی به کودک

آموزش نحوه عذر خواهی به کودک یکی از موارد اصلی و نکات مهم در تربیت فرزند است که هر پدر و مادری باید بیشتر به این امر توجه کنند.

در ادامه به روش هایی می پردازیم که با آن ها می توانید عذرخواهی کردن و شیوه های آن را به بهترین شکل به کودک خود یاد بدهید.

1- کودک را آرام کنید

در بیشتر موقعیت هایی که کودک باید عذرخواهی کند، از موضوعی عصبانی است و کنترل خود را  از دست داده است. در چنین شرایطی نباید از او بخواهید عذرخواهی کند، چرا که هنوز نمی تواند شرایط را تحلیل کند و نمی داند بابت چه چیزی باید عذرخواهی کند.

اصرار بر عذرخواهی در این شرایط، تنها بر عصبانیت او خواهد افزود و این موقعیت برای او بار آموزشی نخواهد داشت.

2- از کودک بخواهید در مورد شرایط صحبت کند

وقتی در کنار او هستید و از او می خواهید ماجرا را توضیح دهد، او این فرصت را می یابد که بدون ترس در مورد احساسش با شما حرف بزند؛ سپس او آرام خواهد شد.

اکنون وقت آن است که به تحلیل شرایط بپردازید و نظر خود را در این مورد بگویید.

3- از او بپرسید چرا آن کار را انجام داده؟

مطمئنا پرسیدن این سوال نکات زیادی را برای شما روشن خواهد کرد، که باعث می شود دلایل زیادی برای بخشش کودک بیابید.

4- به او یاد بدهید چرا و چگونه عذرخواهی کند

حال که از قضیه آگاه شدید و فهمیدید چرا کودکتان چنین واکنشی نشان داده است، شیوه های مناسب عذرخواهی کردن را به او بیاموزید.

برای مثال اگر با دوستش دعوا کرده و اکنون دوست او در حال گریه است، به او بگویید اگر جای دوستت بودی چه احساسی داشتی؟ با این کار کودک خود را جای دوستش می گذارد و پی به اشتباهش می برد و متوجه می شود که باید عذرخواهی کند.

5- به او مهلت دهید پشیمان شود سپس عذرخواهی کند

او باید فرصت این را داشته باشد تا به اشتباهش پی ببرد، از کارش پشیمان شود و سپس عذرخواهی کند. عذرخواهی نباید صرفا به دلیل فرار کردن از تنبیه شدن باشد.

6- اگر به عقب برمی گشت چه کار می کرد؟

این سوال را از کودک بپرسید که اگر به عقب برمی گشت چه می کرد؟ با این کار کودک به فکر فرو می رود و به راه حل های موجود می اندیشد.

نتیجه این شیوه آنست که در موقعیت های این چنینی، کودک می تواند احساسات خود را به خوبی مدیریت کند.

7- تکرار نکردن اشتباه

یک عذرخواهی زمانی واقعی است که دیگر تکرار نشود. به او بگویید از شرط های اصلی عذرخواهی واقعی، تصمیم جدی برای تکرار نکردن آن است.

باید دقت کنید این موردی است که خودتان نیز باید به آن پایبند باشید. در موقعیت های بعدی اگر کودک ناخواسته همان کار را تکرار کرد، او را ببخشید و به او بگویید چون عمدی نبوده عذرخواهی اش قابل قبول است.

8- جبران کردن؛ بخش جدایی ناپذیر عذرخواهی

اغلب ما فقط به یک عذرخواهی بسنده می کنیم و نمی دانیم که مرحله آخر یک عذرخواهی جبران است.

از کودک خود بپرسید چه کاری می تواند انجام دهد تا کودک آزرده را خوشحال کند. با این کار او یاد می گیرد مسئولیت اعمال خود را به کار گیرد و با دلجویی از طرف مقابل خود نیز احساس بهتری داشته باشد.

‎9- شما الگوی کودک خود هستید

شما به عنوان والدین، الگوی کودک خود هستید.

باید این موضوع را بدانید که کودک بسیاری از رفتارهای خود را از شما یاد می گیرد. اگر درمقابل موقعیت هایی که دچار خطا شده اید عذرخواهی کنید، کودک رفتار و عکس العمل شما را می بیند و یاد می گیرد در مقابل خطا و رفتار بد باید عذرخواهی کند.

10- مراقب شخصیت او باشید

اگر کودک شما کار بدی انجام داد، به جای این که با جملاتی مانند “تو بچه بدی هستی، دیگه دوست ندارم!” شخصیت او را هدف قرار دهید، به او بگویید “تو بچه خوبی هستی، اما این رفتارت غلط بود” یا مثلا ” اگه من جای تو بودم، می گفتم ببخشید”.

با این اقدامات، رفتار اشتباه کودک هدف قرار می گیرد، نه شخصیت او.

11- با نقاشی و داستان به او عذرخواهی را یاد بدهید

می توانید داستان را به صورت نقاشی بکشید. اگر در مدرسه با دوستش دعوا کرده و باعث آزرده شدن و گریه کردن او شده این صحنه را نقاشی کنید. در ادامه از او بپرسید چه کاری باید انجام دهد تا دوستش لبخند بزند؟ جواب عذر خواهی است.

این سناریو را می توانید با عروسک های او نیز اجرا کنید.

12- اصرار به عذرخواهی نکنید

نباید در عذرخواهی اصرار کرد. ممکن است والدین کودکی در مقابل هر خطای ناچیزی، کودک را وادار به عذرخواهی های جدی کنند، این کار بسیار مخرب است و باعث می شود اعتماد به نفس کودک پایین بیاید و به او احساس حقارت دست دهد. برای مثال اگر کودک 5 ساله ای پای خود را دراز کرد، نباید او را دعوا کنید.

در برخی موارد نیز والدین دوست ندارند عذرخواهی را به فرزندشان بیاموزند و تنها به این دلیل که دیگران به آن ها نگویند عجب پدر و مادر بی مسئولیتی، کودک را وادار به عذرخواهی می کنند. این روش نه تنها کارا نیست بلکه خطرناک بوده و کودک را دچار عقده می کند.

در آخر

کودک باید بداند عذرخواهی و جبران به معنای باج دادن نیست و مجبور نیست برای جبران اشتباهش، دست به کاری بزند که عواطف و احساساتش جریحه دار شود. با قبول مسئولیت به کودک یاد می دهیم که نباید برای یک اشتباه باج بدهد و مورد سوءاستفاده قرار بگیرد.

در یک عذرخواهی به کودک یاد می دهید که:

• چرا باید عذر خواهی کند.
• چگونه عذرخواهی کند.
• با چه کاری اشتباه خود را جبران کند.

به کودک یاد دهید، عذرخواهی شجاعت است نه یک ضعف. خود نیز الگوی خوبی برای کودک خود باشید و در مواقع لزوم عذرخواهی کنید.

اگر در زمینه روش های تربیت فرزند نیازمند دریافت مشاوره کودک هستید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید و در این زمینه از مشاوران باتجربه این مرکز راهنمایی بخواهید.

برای مشاوره تلفنی با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

کودک در چه سنی باید عذرخواهی را یاد بگیرد؟

کودک از 6 سالگی می تواند خوب را از بد تشخیص بدهد و در این بازه می توان به او عذرخواهی را یاد داد. در این سن باید اعتدال در تشویق یا عذرخواهی رعایت شود؛ چرا که در این سن کودکان بسیار تاثیرپذیر هستند.

اگر کودک اصرار به تکرار رفتار بدی دارد چه باید بکنیم؟

در این حالت کودک در پی جلب توجه است؛ با بی توجهی نسبت به رفتار او، کارش را ترک خواهد کرد. در غیر این صورت با تنبیه هایی که جنبه فیزیکی ندارد می توانید از اعمال بد او جلوگیری کنید.