۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
در علم روانشناسی اختلالات روحی و روانی زیادی تعریف شده است که درصورت مواجهه اشخاص با آن، باید هر چه سریع تر با شناسایی نشانه ها نسبت به درمان آنها اقدام و تلاش شود؛ چرا که بسیاری از این اختلالات عواقب ناخوشایندی دارند و ممکن است به بیماری های روحی و جسمی دیگری نیز منتهی شوند.
یکی از اختلالاتی که در برخی از افراد مشاهده می شود، اختلال خود زشت انگاری یا بادی دیسمورفیک (Body Dysmorphic Disorder) است که به اختصار BDD گفته می شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، از اندام و اعضای بدن خود راضی نیستند.
در ادامه این مقاله تصمیم داریم تا بیشتر در مورد اختلال خود زشت پنداری و راه های درمان آن صحبت کنیم؛ بنابراین توصیه می کنیم که حتما تا انتهای این مقاله با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.
اختلال خود زشت انگاری چیست؟
اختلال خود زشت انگاری یا BDD، یک اختلال روانی است که در آن فرد احساس می کند که اندام او دارای نقص بوده و باید این نقص را از دیگران پنهان کند. این اختلال به صورت وسواس گونه در افراد ایجاد می شود و در دسته اختلالات وسواسی نیز قرار می گیرد.
در این نوع اختلال، فرد تصور می کند که عیب بزرگی دارد و در صورتی که این عیب وجود داشته باشد، شدت این اختلال نیز بیشتر خواهد شد.
تشخیص اختلال خود زشت انگاری به چه صورت می باشد؟
معمولا این اختلال زن و مرد ندارد و در هر دو جنس دیده می شود و از دوره نوجوانی در افراد خود را نشان می دهد؛ زیرا در دوره نوجوانی فرد بیشتر به زیبایی و ظاهر خود اهمیت می دهد؛ اما بلوغ باعث می شود که فرد در زیبایی خود دچار تردید شود.
بسیاری از افراد در دوران بلوغ دچار نگرانی هایی در مورد اندام خود می شوند و به مرور این نگرانی ها کم می شود؛ اما در برخی از این افراد نه تنها این نگرانی ها کم نمی شود، بلکه به وسواس تبدیل می شود و زندگی فرد را مختل می کند.
از جمله عواملی که به شدت این اختلال دامن می زنند، مقایسه کردن بین افراد در ارتباط های اجتماعی است. البته زنان بیشتر از مردان به اندام و زیبایی خود حساس هستند و این اختلال در زنان بیشتر از مردان است.
معمولا این اختلال در بازه سنی 15 تا 30 سالگی بیشتر دیده می شود و معمولا افراد مجرد بیشتر از افراد متاهل درگیر این وسواس یا اختلال هستند.
علائم ابتلا به اختلال خود زشت پنداری کدامند؟
معمولا علائم این اختلال در افراد به صورت زیر می باشد:
- این افراد به صورت مکرر در مقابل آیینه می ایستند و اندام خود را بررسی می کنند.
- برخی از این افراد حتی از آینه هم به دلیل نقص خیالی، بیزار می شوند.
- معمولا این افراد با رژیم های غذایی سعی دارند خود را چاق یا لاغر کنند تا به اندام ایده آل خود برسند.
- تصور می کنند دیگران به خاطر نقص های ظاهری او را مسخره می کنند
- بسیاری از این افراد با پوشیدن لباس های خاص و یا آرایش های غلیظ سعی دارند تا عیب های خیالی را بپوشانند.
- برای یک عکاسی ساده ممکن است ساعت ها وقت تلف کنند.
- این افراد در تماس با دیگران همواره در حال مقایسه هستند و احساس می کنند که نگاه دیگران تحقیرآمیز است.
- از حضور در موقعیت های اجتماعی اجتناب می کند.
- زنانی که به این اختلال دچار هستند، بیشتر در مورد موها، بینی و اندام خود حساسیت دارند و مردها به بزرگی هیکل و عضلات خود فکر می کنند.
- این افراد زمان زیادی را برای خرید یک لباس یا لوازم آرایشی صرف می کنند.
علل اختلال خود زشت انگاری کدامند؟
این بیماری معمولا علل مختلفی دارد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- علل زیستی
- ژنتیکی
- روانی
- اجتماعی
- فرهنگی
- درون گرایی فرد
- کمال گرایی فرد
- کودک آزاری والدین در دوران کودکی فرد
- افزایش تصورات و افکار منفی درباره زیبایی در سنین جوانی
- انتقادها و یا تمسخرات دیگران
و…
عوارض اختلال خود زشت پنداری کدامند؟
معمولا خود زشت پنداری نیز مانند هر اختلال دیگری، عوارضی را به دنبال دارد. مبتلایان به این اختلال از ترس تفاوت با دیگران و تحقیر، از حضور در اجتماع پرهیز می کنند. این فاصله گیری باعث انزوا و تنهایی فرد می شود تا جایی که فرد را به سمت و سوی افسردگی می کشاند.
فردی که از اجتماع دوری کند، در حوزه تحصیلی و شغل نیز عملکرد خوبی نخواهد داشت. همچنین این فرد در فعالیت های عادی روزانه خود نیز با ضعف مواجه خواهد شد. حتی ممکن است با مشکلاتی چون بی اشتهایی مواجه شود و در موارد دچار افسردگی بسیار شدید شده و تا خودکشی پیش برود.
در واقع اختلال خود زشت پنداری ذهن فرد را مشغول خود می کند و این فرد باید هر چه سریع تر به سمت درمان این اختلال برود.
درمان قطعی اختلال خود زشت پنداری به چه صورت می باشد؟
بسیاری از افراد برای درمان این اختلال به جراح زیبایی مراجعه می کنند و با جراحی ها سعی در زیبا کردن خود دارند.
مبتلایان به این اختلال به هیچ عنوان خود را بیمار روحی نمی دانند؛ بلکه خود را ناقص می بینند. بنابراین هیچ گاه به روانشناس مراجعه نمی کنند. به همین خاطر ما شاهد جراحی های زیبایی زیادی در ایران هستیم که البته این عمل های زیبایی علاوه بر هزینه زیاد، عوارض خاص خود را دارند.
باید خاطر نشان کرده این جراحی ها تغییری در اختلال خود زشت پنداری فرد ایجاد نخواهند کرد؛ فقط مشغله ذهنی فرد را از عضوی به عضو دیگر تغییر خواهند داد.
بهتر است این افراد به یک روانشناس مراجعه کنند و تحت روان درمانی قرار بگیرند. این روان درمانی بهتر است که از سنین پایین و مراحل اولیه بیماری شروع شود تا فرد هیچ گاه به مرحله بیزاری از خود نرسد و بتواند با بیماری خود مقابله کند.
درمان اختلال خود زشت پنداری معمولا از دو روش زیر صورت می گیرد:
1- رفتار درمانی شناختی
در این روش درمانی، تفکراتی که باعث ایجاد و تشدید این اختلال می شود شناسایی شده و درمان می شود. بیماران به افکار غیرمنطقی خود پی می برند و آنها را با رفتارهای درست جایگزین می کنند.
2- داروهای ضد افسردگی
داروهایی مانند مهارکننده های بازجذب سروتونین، علایم وسواس اجباری را در این اختلال کاهش می دهد.
استفاده از هرکدام از این روش ها بستگی به نظر روانپزشک دارد. در برخی موارد روانپزشک از ترکیب این روش ها برای درمان خود زشت پنداری استفاده می کند.
سخن آخر
خود زشت پنداری، اختلالی است که در آن فرد به طور افراطی در مورد ظاهر خود نگران است؛ این نگرانی حالت وسواس گونه ای پیدا می کند که باعث می شود زندگی و عملکرد فرد مختل شود.
می توان گفت خود زشت پنداری از اختلالات رایج در بین زنان و مردان است که اگر خوب دقت کنید، ما افراد زیادی را با توجه به وجود این اختلال، در نوبت جراحی های زیبایی بینی می بینیم.
بسیاری از افرادی که تن به تیغ جراحی های زیبایی می دهند، دچار اختلال خود زشت پنداری هستند.
عمل زیبایی یک سرپوش برای یک بیماری روانی است و معمولا افرادی که دچار اختلال خود زشت پنداری هستند، مشغله ذهنی دارند و با عمل جراحی، مشغله ذهنی آنها به سمت دیگری از اندام ها خواهد رفت؛ یعنی اگر از بینی خود راضی شوند، ممکن است به زیبایی مو یا اندام خود حساس شوند. بنابراین بهتر است که این بیماری به موقع درمان شود.
ما در این مقاله سعی کردیم تا راه های درمان این اختلال را به شما توضیح دهیم. در صورتی که در زمینه اختلال خود زشت پنداری به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید. مشاوران باتجربه هم اندیشان به سوالات و دغدغه های شما در این مورد پاسخ می گویند.
برای دریافت مشاوره تلفنی با شماره 9099071985 تماس بگیرید.
سوالات متداول
معمولا افراد خود زشت پندار از کدام عضو بدن خود ناراضی هستند؟
این افراد معمولا از صورت (بینی، رنگ چهره، چین و چروک، جوش و لک های پوستی)، مو (ظاهر مو، کم پشتی یا طاسی)، پوست و ظاهر رگ ها، اندازه سینه ها، اندازه و حجم ماهیچه ها و وضعیت دستگاه تناسلی ابراز نارضایتی می کنند.
چرا باید برای درمان اختلال خود زشت پنداری به متخصص مراجعه کرد؟
اگر این اختلال به موقع درمان نشود، ممکن است به اضطراب شدید، افسردگی و حتی خودکشی منجر شود؛ بنابراین بهتر است در همان مراحل ابتدای بیماری به روانپزشک مراجعه کرد.
نظرات کاربران