تلاش برای مقبولیت خوب است؛ اما اگر حالت عادی آن خارج شود، می تواند اختلال محسوب شود! شخصیت نمایشی اختلالی است که در آن فرد بیش از حد به مقبولیت از سوی دیگران اهمیت می دهد و اگر در مرکز توجه نباشد، افسرده می شود.
همه ما حداقل یک بار با فردی با شخصیت این چنینی مواجه شده ایم؛ فردی که با رفتار نمایشی سعی در جلب توجه دیگران دارد. برخی از این افراد را می توانید در اینستاگرام ببینید!
با افزایش تعداد استفاده کنندگان شبکه های اجتماعی، شیوع این اختلال نیز در حال افزایش است. در ادامه به معرفی اختلال شخصیت نمایشی پرداخته و علایم آن را بر می شماریم؛ لذا از شما دعوت می کنیم در ادامه مطلب با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
در اختلال شخصیت نمایشی، فرد ظاهر و رفتار پرزرق و برقی دارد و هدف او این است که در مرکز توجه قرار بگیرد!
این فرد بسیار حساس است و ارزش خو را در تایید دیگران می بیند و اگر این تایید را از جامعه و افراد دریافت نکند، دچار افسردگی می شود. این اختلال زیرمجموعه مانیا (شیدایی) است و به عنوان بیماری دراما نیز مشهور بوده است.
گفتنی است که این اختلال، در زنان و مردان به گونه ای متفاوت خود را نشان می دهد!
اختلال شخصیت نمایشی در زنان
در زنان نشانه های اولیه در دوران بلوغ دیده می شود و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، به وسواس فکری – عملی تبدیل شده و فرد را آزار می دهد.
اختلال شخصیت نمایشی در مردان
مردان مبتلا به این اختلال نیز سعی می کنند اعتماد به نفس خود را به هر صورت به دیگران ثابت کند و نشان دهد که به دیگران برتری دارد. گاه این جلب توجه به صورت آراستگی خود را نشان می دهد و هدف عمده آن جلب توجه و نشان دادن حس برتری است.
نشانه های اختلال شخصیت نمایشی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی مهارت های اجتماعی خوبی دارند و می توانند افکار دیگران را کنترل کنند.
این افراد علایم زیر را نشان می دهند:
- در صورت عدم توجه دیگران، بسیار ناراحت می شوند!
- با لباس پوشیدن یا حرکات غیرعادی سعی در جلب توجه دیگران دارند.
- احساساتشان ناپایدار است.
- با تغییر صدا یا پوشیدن لباس های تحریک آمیز، می خواهند دیگران را جلب کنند.
- ممکن است مدت ها افسرده باشند، یا ناگهان شاد شوند.
- در همه چیز اغراق می کنند، از نشان دادن رفتارهای عاشقانه تا صحبت های صمیمی!
- نسبت به ظاهر خود وسواس فکری دارند، تا جایی که به عمل های جراحی زیبایی روی می آورند.
- شخصیت مستقلی ندارند و تاثیرپذیری زیادی از افراد و محیط دارند.
- انتقاد ناپذیرند.
- نمی توانند سرخوردگی را تحمل کنند.
علل ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی
علت دقیق ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی مشخص نیست. از نظر روانشناسان عوامل ژنتیکی و سابقه ابتلای یکی از افراد خانواده می تواند این مشکل را به دنبال داشته باشد.
در حالت کلی عوامل زیر می تواند در بروز شخصیت نمایشی نقش داشته باشد:
- تنبیه شدن
- از دست دادن یکی از والدین در کودکی
- عوامل محیطی
- رفتار غلط والدین از جمله توجه و عشق تنها زمانی که کودک کار خوبی انجام داده و تنبیه شدید به خاطر اشتباهات کوچک
- عوامل محیطی
- از دست دادن یکی از والدین در کودکی
- تنبیه به دلیل اشتباه کردن
- رفتار نامناسب از جمله انتظارات زیاد از کودک برای کامل بودن
- دمدمی بودن والدین و رفتار غیرقابل پیشبینی
- طلاق و جدایی والدین و سردرگمی کودک از این موضوع
این رفتارها هنگام طلاق والدین ایجاد می شود و کودک در حالی که از طلاق والدین دار سردرگمی شده، سعی دارد توجه هر دو والد را به خود جلب کند. این باعث می شود در آینده به شخصیت نمایشی تبدیل شود.
انواع شخصیت نمایشی
این اختلال انواع مختلفی دارد و می تواند در سنین مختلفی خود را نشان دهد. در ادامه به معرفی این رفتارها می پردازیم.
1- شخصیت نمایشی کودکانه
مهمترین مشخصه این اختلال، وابستگی کودک گونه فرد به دیگران است. اگر بلوغ روان در فرد پایین باشد، از رفتارهایی مانند غش کردن برای جلب توجه استفاده می کند. اگر در برابر خواسته های او مخالفت شود رفتارهای کودکانه از خود بروز می دهد!
نشانه های این اختلال روانی عبارتند از:
- عشق های آتشین
- تغییر نظر در کسری از ثانیه
- ناپایداری احساسات
- احساس مداوم سرزنش
2- شخصیت نمایشی همواره موافق
مهمترین مشخصه این گروه چاپلوسی است!
این افراد برای این که به هدفشان یعنی دوست داشته شدن و تایید از نظر اجتماع است برسند، ممکن است دست به هر کاری بزنند؛ از جمله دادن هدایای گران قیمت خارج از وسع مالی و… و با این کار خشم خود را زیر نقاب پنهان می کنند. چرا که مورد تایید بودن مهمتر از هر چیزی برای آنها است.
3- شخصیت نمایشی همیشه شاداب
این افراد در نگاه اول اجتماعی و صمیمی به نظر می رسند؛ اما اوضاع روحی آنها وخیم است و این شادابی تنها برای جلب نظر است.
این افراد در روزهای اول آشنایی با انگیزه بوده، اما پس از مدتی دچار پریشانی عاطفی می شوند.
عوارض ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی
این علایم در صورت بروز اگر به موقع درمان نشود، می تواند به خودکشی نیز منجر شود:
- اختلال در روابط اجتماعی و شغلی
- افسردگی زیاد
- اختلال در روابط جنسی، عاطفی و زناشویی
- ناتوانی در انجام کارهای روتین روزانه و زندگی عادی
- این اختلال در زوج ها جوان می تواند به کودک انتقال یابد!
- ترس از آینده
اختلال شخصیت نمایشی چطور درمان می شود؟
اختلال شخصیت نمایشی درمانی ندارد، اما با روش هایی می توان علایم آن را کنترل کرد!
پس از تشخیص بیماری روانشناسان از ترکیب روش های زیر برای کاهش علایم استفاده می کنند:
دارو درمانی
برای درمان اختلال شخصیت نمایشی دارویی کشف نشده است؛ اما روانپزشکان از داروهای ضد افسردگی و اضطراب کمک می گیرند.
گروه درمانی
در این حالت درمانگر بیمار را با گروه هایی که چنین بیماری هایی دارند، آشنا می کند و خود نیز به همراه بیمار در این گروه ها شرکت می کند.
روش های شناختی – رفتاری
در این روش، فرد مرتب به جلسات روان درمانی مراجعه کرده و مشکل خود را ریشه یابی می کند. این سبک از درمان ریشه های بیماری تشخیص داده شده و نشانه ها اصلاح می شود.
خانواده درمانی و زوج درمانی
خانواده درمانی و زوج درمانی یکی از بهترین روش ها برای درمان این بیماری است و در آن همسر فرد با آموزش هایی که می بیند، با بیمار همراهی کرده و در روند درمان به او کمک می کند.
تمرین های هماهنگی ذهنی و بدنی
درمانگر از روش هایی مانند یوگا و مدیتیشن و سایر روش های آرام سازی می تواند، برای هماهنگی بدنی استفاده کند.
در پایان
شخصیت نمایشی از اختلالات روانی است که در ظاهر، می تواند خطرناک به نظر نرسد، اما در صورت تعلل در تشخیص و درمان، می تواند باعث خودکشی افراد شود.
اگر در خود یا عزیزانتان چنین علایمی دیدید، باید به او کمک کنید و ترتیب معاینه او را به روانپزشک بدهید. اگر در مورد این اختلال سوالی دارید می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید. مشاوران باتجربه این مرکز به شما در تشخیص و درمان این اختلال یاری می رسانند
برای مشاوره تلفنی با شماره 02191023933 تماس بگیرید.
سوالات متداول
انواع شخصیت نمایشی، کدامند؟
همیشه شاداب، کودکانه، همیشه موافق
آیا می توان از شخصیت نمایشی پیشگیری کرد؟
هنوز راهی برای پیشگیری از این اختلال کشف نشده است؛ اما علایم آن قابل کنترل و درمان است.
نظرات کاربران