9099071985
اختلال شخصیت، اصطلاحی روانشناسی است که این روزها زیاد در مورد آن صحبت می شود! اما آیا می دانید اختلال شخصیت چیست و چه علایمی دارد؟
روان انسان نیز همانند جسم او ممکن است بیمار شود. یک فرد در اثر فشارهای روانی که به او وارد می شود با گذر زمان و عدم رسیدگی ممکن است به بیماری های جدی روانی مبتلا شود. اختلالات شخصیتی در اثر این فشارهای روانی حل نشده ایجاد می شود و انواع گوناگون دارد که در این مقاله به آن می پردازیم.
اختلال شخصیت چیست؟
اختلال شخصیت زیر مجموعه اختلالات روانی است که در آن الگوهای فکری، رفتار و عملکرد فرد از حالت سالم و نرمال خارج شده، نمی تواند موقعیت ها را درک کند یا با اشخاص همذات پنداری کند.
این فرد با مشکلات زیادی در ارتباطات اجتماعی، کار و فعالیت های مدرسه می شود. آغاز اختلال شخصیت از نوجوانی یا اوایل بزرگسالی است.
علائم اختلال شخصیت
اختلال شخصیتی طیف وسیعی از بیماری ها را در بر می گیرد. محققان این بیماری ها را بر حسب علایم در سه دسته زیر جا داده اند. توجه کنید برای این که تشخیص داده شود نباید تمامی علایم را داشته باشد.
دسته ی اول: مشکوک
ویژگی و علایم کلی این دسته بروز رفتارهای عجیب و طرز فکر غیرعادی است.
در این دسته بیماری های زیر قرار دارد:
اختلال شخصیت پارانوید
- شکاک بودن بیش از حد به دیگران
- باور به این که دیگران می خواهند علیه او توطئه کنند یا او را فریب دهند
- باور به غیرقابل اعتماد افراد
- شک بی جا به وفاداری همسر
- کینه ای بودن
- رفتارهای عادی و بی خطر دیگران را توهین و حمله تلقی می کنند
- واکنش های خشونت آمیز به رفتارهای دیگران
اختلال شخصیت اسکیزوئید
- لذت نبردن از فعالیت ها
- بروز ندادن احساسات
- میل جنسی پایین
- ظاهر سرد و بی تفاوت نسبت به دیگران
- میل به تنهایی و دوری از اجتماع
- بی توجهی به سرنخ های عادی اجتماعی
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
- شنیدن صداهای واقعی
- رفتار گفتار و باور های عجیب
- پوشیدن لباس های عجیب
- خنثی بودن عاطفی
- واکنش نامناسب عاطفی یا خنثی بودن
- تفکر غیر عادی و باور به تاثیرگذاری روی اشخاص و رویدادها
- دریافت پیام های اسرار آمیز از اتفاق ها
- اضطراب اجتماعی
- نداشتن روابط دوستانه
دسته ی دوم: احساسی و تحریک آمیز
این دسته از بیماران علایم دیگری مانند رفتار نمایشی بیش از حد عاطفی بودن یا غیرقابل پیش بینی بودن را از خود نشان می دهند.
بیماری های زیر در این دسته جای می گیرند:
ضد اجتماعی
- به احساسات دیگران
- دروغ گویی
- دزدی و مردم آزاری
- مشکلات قانونی در اثر بی قانونی
- رفتار پرخاشگرانه
- بی توجهی به امنیت خود و دیگران
- بی توجهی به حقوق دیگران
- پشیمان نبودن از رفتار
مرزی
- داشتن تصویر متزلزل از خود
- روابط دشوار یا بی ثبات
- رفتارهای پرخطر مانند قمار
- ترس از تنهایی
- تهدید به خودکشی
- خشم های دوره ای
- پوچی
- پارانویای مقطعی به خاطر استرس
- استرس زیاد
نمایشی
- تلاش زیاد برای جلب توجه دیگران
- احساست سطحی و متغیر
- تحت تاثیر دیگران قرار گرفتن
- حساسیت زیاد نسبت به ظاهر خود
- رفتارهای نمایش برا ی جلب توجه
- تظاهر به صمیمیت با افراد
خود شیفته
- همیشه انتظار دارد دیگران او را تحسین کنند
- باور دارد بسیار مهم و خاص است
- به احساسات دیگران توجه ندارد
- در مورد موفقیت های خود اغراق می کنند.
تکبر
- سوء استفاده از دیگران
- توقع لطف زیاد از دیگران
- حسادت به دیگران
- متهم کردن دیگرانبه حسادت در مورد موقعیت های او
دسته ی سوم: مضطرب
این دسته از اختلالات شخصیت بسیار مضطرب و نگران هستند.
بیماری هایی که جزو این دسته اند، عبارتند از:
اجتنابی
- حس ناکافی بودن
- حساس به انتقاد
- حس مهم نبودن
- اجتناب از فعالیت هایی که نیاز به ارتباط با دیگران دارد
- میل به انزوا
- خجالتی در شرایط اجتماعی و شخصی
- ترس از مسخره نشدن
وابسته
- نمی تواند از خود مراقبت کند
- نسبت به دیگران رفتاری مطیع دارد
- برای گرفتن کوچکترین تصمیم نیاز به تایید دیگران دارد
- نمی تواند با دیگران مخالفت کند
- رفتارهای خشونت آمیز را و به دور از احترام را تحمل می کند.
- نیاز دارد همواره در رابطه باشد بنابراین با اتمام رابطه به یک رابطه دیگر پناه می برد.
وسواسی
- کمال گرایی شدید که به پریشانی می انجامد
- توجه زیاد به ، نظم و ترتیب
- توجه زیاد به جزئیات
- سرسخت و بی انعطاف در مقابل ارزش ها
- ناتوانی در سپردن امور به دیگران
- نپرداختن به فعالیت های لذت بخش به خاطر تعهد زیاد به کار
- کنترل زیاد خرج پول
اختلال شخصیت وسواسی متفاوت از اختلال وسواس فکری – عملی، (نوعی اختلال اضطراب) است.
علت اختلال شخصیت چیست؟
ژنتیک و خصوصیاتی که از والدین به ارث می برد، می تواند از موارد مهم ابتلا به اختلال شخصیت باشد. عوامل ژنتیکی باعث آسیب پذیر شدن افراد در مقابل عوامل خطر زا می شود.
محیط و اثرات محیطی در بروز این اختلالات شخصیتی مهم است. ارتباطی که فرد با اعضای خانواده خود دارد یا رویدادهای استرس زا که رخ می دهد نیز میتواند زمینه ساز بروز این اختلالات باشد.
علاوه برآن عوامل زیر نیز در بروز این اختلالات نقش دارند:
- اختلال سلوک در کودکی
- زندگی خانواده پر خشونت در کودکی
- تغییر شیمی مغز
- سابقه این اختلال در خانواده
عوارض اختلال شخصیت
اختلال شخصیت در زندگی فرد و اطرافیانش تغییرات قابل توجهی ایجاد می کند. فرد مبتلا نمی تواند در روابط اجتماعی خوبی برقرار کند. بنابراین در مدرسه، کار یا روابط عاشقانه دچار مشکل می شود. این فرد دچار انزوا شده و ممکن است به مصرف الکل روی بیاورد.
تشخیص اختلال شخصیت
متخصص سوالاتی در مورد وضعیت سلامتی و بیماری های زمینه ای میپرسد و آزمایش های تشخیص اعتیاد تجویز می کند.
او با معاینات زیر این اختلالات را تشخیص دهد:
- معاینه ی روانشناختی
متخصص در مورد افکار و احساسات فرد می پرسد و با پر کردن پرسش نامه ای در مورد خود فرد و اعضای خانواده (با کسب اجازه) به اطلاعاتی برای تشخیص دست می یابد. پس از آن این اطلاعات را با معیارهای 5 DSM مطابقت داده و تشخیص خود را اعلام می کند.
- روان درمانی
اصلی ترین و مهمترین روش درمان اختلالات شخصیت است که در آن متخصص با صحبت درمانی به شما مهارت های اجتماعی یاد می دهد و می آموزد چگونه با استرس کنار بیایید. در جلسات درمانی که به صورت فردی یا گروهی همراه با خانواده برگزار می شود این مهارتها آموزش داده می شود و و فرد می تواند علایم خود را کنترل کند و به سمت درمان برود. خانواده فرد نیز یاد می گیرند چگونه از او حمایت کنند.
- دارودرمانی
داروی خاصی برای درمان اختلالات شخصیتی وجود ندارد روان پزشکان برای کنترل علایم بیماری داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، تعدیل کننده اعصاب و دروانپریشی و ضد اضطراب تجویز می کند.
- بستری
گاهی علایم فرد آن قدر شدید است که باید بستری شود. بیمارانی که به آزار خود یا دیگران می پردازند باید بستری شوند. فعالیت پرهیز از مصرف مصرف مواد و الکل می تواند روند درمان را بهبود ببخشد. در کنار آن مصرف منظم داروها و مراجعه منظم به درمانگر نقش مهمی در بهبود دارد.
در پایان
اگر با خواند این مقاله متوجه شدید که علایم فوق را دارید؛ با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید!
روانشناسان مرکز مشاوره هم اندیشان در کنار شما هستند تابه سوالات شما در مورد این اختلال پاسخ دهند. برای مشاوره تلفنی با شماره 02191023933 تماس بگیرید.
سوالات متداول
اختلال شخصیت به چند دسته اصلی تقسیم می شوند؟
سه دسته گروه مشکوک، احساسی و تحریک آمیز، مضطرب
بدترین نوع اختلال شخصیت چیست؟
شخصیت ضد اجتماعی مرزی و اسکیزوتایپال که می توانند آسیب های زیادی به افراد دور و بر خود بزنند.
تیم درمان افراد مبتلا به اختلال شخصیت از چه افرادی تشکیل شده اند؟
روانپزشک، روانشناس یا مشاور، پرستار روانپزشک، مددکار اجتماعی، پزشک عمومی داروساز
نظرات کاربران