اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست و چه علایمی دارد +راه های درمان قطعی آن

اختلالات روانی انواع مختلفی دارند که هر کدام  علایم و نشانه های ویژه ای دارد. اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از انواع اختلالات روانی است که خود را با دوری از اجتماع نشان میدهد. این اختلال در صورت عدم درمان می تواند زمینه ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی را فراهم کند.

در ادامه به معرفی اختلال شخصیت اسکیزوئید می پردازیم و در مورد علل ابتلا به آن و نحوه درمان را توضیح می دهیم:

اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟

اختلال شخصیت اسکیزوئید با نام اختصاری  SPD نوعی اختلال روانی است که در آن فرد از اجتماع دوری کرده و انزوا را ترجیح می دهد. این فرد نسبت به محیط و افراد بی تفاوت است.

از خصوصیات افراد مبتلا به ان اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• این اختلال در دسته A  ( گروه غیرعادی) قرار می گیرد. مبتلایان به اختلالات این دسته، عجیب و غیرعادی هستند.
• این افراد نمی توانند با دیگران ارتباط صمیمانه داشته باشند و از هر نوع ارتباطی گریزان هستند. در واقع سردی عاطفی دارند.
• ارتباط آن ها با خانواده شان سطحی است و دوستان کمی دارند و با آن ها ارتباط محدودی دارند.
• آن ها به ازدواج علاقه کمی دارند و حتی در میانسالی نیز تنهایی را ترجیح می دهند.
• کودک درون این افراد ضعیف است و از هر فعالیتی که جنبه هیجانی داشته باشد گریزان بوده و افراد ساکت، سرد و کسل کننده ای هستند.
• آن ها دوست دارند هر کاری را به صورت انفرادی انجام دهند و در این راه نیز موفق هستند. این افراد مشاغلی مانند کتابداری، متصدی بایگانی، آزمایشگاه و مأمور نگهبانی شب را انتخاب می کنند تا از اجتماع دور باشند.
• عموما افراد مبتلا به اسکیزوئید به افسردگی نیز مبتلا هستند و به دلیل وجود این دو اختلال در فرد، اختلال اسکیزوئید اغلب به خوبی تشخیص داده نمی شود.

علایم اختلال شخصیت اسکیزوئید

نشانه های زیر خود را در دوران کودکی نشان می دهند و به تدریج با ورود به دوره نوجوانی و بزرگسالی بیشتر خود را بروز می دهد. دوره اوج بیماری در اواخر بلوغ و اوایل بزرگسالی است.

برخی از علایم شخصیت اسکیزوئید عبارتند از :

• صمیمیت گریزی
• بی تفاوتی به تعریف یا نقد دیگران
• تمایل به تنهایی و انزوا
• لذت نبردن از ارتباطات اجتماعی
• علاقه نداشتن به فعالیت های گروهی
• بی علاقگی به تفریحات گروهی
• کمبود میل جنسی این افراد به ازدواج به عنوان تکلیف نگاه می کنند.

علل ایجاد شخصیت اسکیزوئید

چهار عامل در ایجاد شخصیت اسکیزوئید موثر است که همگی به دوران کودکی فرد و رابطه او با والدینش برمی گردد.  این چهار عامل عبارتند از:

خانواده سرد

خانواده ای که در آن افراد به هم ابراز احساسات نکرده و والدین با فرزندانشان کمتر حرف می زنند احتمال ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید زیاد است.

فاصله سنی زیاد بین والدین و فرزند

در والدینی که فاصله سنی زیادی از کودک دارند همدلی کم شده و نمی توانند دنیای کودک را درک کنند.

تک فرزندی

تک فرزندان به دلیل نداشتن خواهر یا برادر کمتر تعامل می کنند. والدین نیز اجازه بازی کودک با بقیه را نمی دهند. در نتیجه کودک نمی تواند تعامل عاطفی و هیجانی را تجربه کند.

حضور زیاد در فضای مجازی

کودکان که زیاد در فضای مجازی حضور دارند و بیشتر اوقات خود را با گیم می گذرانند در معرض ابتلا به شخصیت اسکیزوئید هستند.

تشخیص شخصیت اسکیزوئید

به علت این که برخی از بیماری های جسمانی نیز می تواند علایمی شبیه اختلال شخصیت اسکیزوئید را ایجاد کند اولین کاری که پزشک انجام می دهد انجام آزمایش هایی برای رد احتمال بیماری است.

پس از این که این احتمالات حذف شدند پزشک فرد را برای تشخیص به روانشناس یا روانپزشک می فرستد. متخصصین فوق نیز با توجه به علایم بیان شده درdsm5 به تشخیص این اختلال می پردازند.

درمان شخصیت اسکیزوئید

متخصصین از روش های زیر برای درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید استفاده می کنند:

روان درمانی اختلال شخصیت اسکیزوئید

روان درمانی از راه های های مفید در درمان این اختلال است. در این روش فرد باورهای مشکل ساز را شناسایی کرده و آن ها را اصلاح می کند؛ این باورها همان هایی هستند که ارتباطات را دشوار کرده به فرد اجازه صمیمیت با دیگران را نمی دهد. رفتار درمانی شناختی یاCBT نیز در درمان این اختلال بسیار موثر است.

گروه درمانی اختلال شخصیت اسکیزوئید

در گروه درمانی فضایی برای تعاملات اجتماعی در اختیار فرد قرار می گیرد. در این فضا یک ساختار حمایتی ایجاد شده و فرد مهارت های اجتماعی را تقویت می کند.

دارو درمانی اختلال شخصیت اسکیزوئید

اختلال شخصیت اسکیزوئید داروی مخصوصی ندارد اما از آن جایی این افراد از افسردگی نیز رنج می برند برای کنترل علایم بیماری، داروهای ضد استرس و اضطراب تجویز می شود.

عوارض اختلال شخصیت اسکیزوئید

نداشتن تعامل اجتماعی عارضه اصلی در اختلال شخصیت اسکیزوئید است. این عارضه می تواند بیماری های دیگری را نیز برای فرد به همراه داشته باشد.

مبتلایان به اسکیزوئید در معرض چه آسیب‌های هستند؟

فردی که به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا است در معرض بیماری های زیر نیز قرار می گیرد:

• افسردگی
• اضطراب
• اقدام به خودکشی
• اعتیاد
• مشکل در کار یا تحصیل
• مشکل در تعاملات اجتماعی

شیوع اختلال شخصیت اسکیزوئید

شیوع این اختلال در مردان و در افرادی که خویشاوندان نزدیک آن ها نیز به اسکیزوفرنی مبتلا هستند بیشتر است. در مورد شیوع آن اطلاعات کمی در دسترس است اما کمتر از یک درصد از افراد جامعه به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا هستند.

نحوه برخورد صحیح با شخصیت اسکیزوئید

درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید به زمان نیاز دارد. اطرافیان این بیمار باید برخورد صحیح به درمان آن کمک کنند ازجمله :

• او را قضاوت نکنند.
• اطلاعات خود را در مورد این بیمار افزایش دهند.
• او را به درمان تشویق کنند.
• صبور باشند.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید با سایر اختلالات

ممکن است اختلال شخصیت اسکیزوئید به خاطر شباهت در نام یا برخی نشانه ها با سایر اختلالات اشتباه گرفته شود. در ادامه به تفاوت این اختلال با سایر اختلالات روانی می پردازیم:

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید و اختلال شخصیت اجتنابی

در شخصیت اجتنابی فرد علاقه به برقراری ارتباط دارد اما از ترس قضاوت شدن این کار را نمی کند اما در اختلال شخصیت اسکیزوئید فرد هیچ تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارد.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوفرنی

این دو اختلال به اشتباه به جای هم به کار می روند در حالی که هر دو اختلالی متفاوت هستند. در اسکیزوفرنی فرد ارتباط خود با واقعیت را از دست داده و دچار توهم می شود.

در حالی که در اختلال شخصیت اسکیزوئید بیمار، ممکن است دچار دوره های کوتاه توهم شود اما این دوره ها به اندازه اسکیزوفرنی شدید نیست. فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید تفاوت واقعیت را با افکار تحریف شده تشخیص می دهد اما بیمار اسکیزوفرنی نمی تواند.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید با اختلال شخصیت پارانوئید

فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید از بی اعتمادی رنج می برد و فکر می کند همه می خواهند علیه او توطئه کنند یا او را مورد تحقیر یا سوء استفاده قرار دهند. از این رو از دیگران فاصله می گیرد. درحالی که در اختلال شخصیت اسکیزوئید انگیزه فرد از اجتماع گریزی تنها عدم تمایل به برقراری است.

در پایان

در این مقاله در مورد اختلال شخصیت اسکیزوئید و علایم آن صحبت کردیم اگر در خانواده خود کسی با چنین علایمی دارید او را برای درمان تشویق کنید. روانشناسان باتجربه در تشخیص این اختلال روانی می تواند کمک کننده باشد.

روانشناسان مرکز مشاوره هم اندیشان به شما در تشخیص درست و درمان این اختلال کمک می کنند. برای مشاوره تلفنی با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

مهمترین علایم فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟

سردی عاطفی و عدم تمایل به حضور در اجتماع و ترجیح دادن تنهایی.

شباهت اختلال شخصیت اسکیزوئید با شخصیت اسکیزوتایپال چیست؟

هر دو به دوری از اجتماع علاقه دارند.