قصه درمانی چیست و چه نقشی در تربیت کودک دارد؟

قصه ها دنیای زیبایی دارند و ما را با خود همراه می کنند.

افراد به خصوص کودکان دوست دارند، ساعت ها پای داستان هایی که بزرگترها می گویند بنشینند. اما آیا می دانستید قصه درمانی یک متد علمی است که با آن می توان اختلالات رفتاری کودک را برطرف کرده و مهارتهایی را به او یاد داد؟

این تنها یکی از فواید قصه درمانی است که علم نوین از آن برای اهداف تربیتی کودکان مورد استفاده قرار می دهد.

با مرکز مشاوره هم اندیشان تا آخر مقاله همراه شوید تا قصه درمانی و دیگر فواید آن را بررسی کنیم.

قصه درمانی چیست؟

در قصه درمانی با خواندن داستان های آرامش بخش می توانید استرس، ناامیدی و افسردگی کودک را برطرف کنید. علاوه بر آن، از این روش برای درمان مشکلات رفتاری و اختلالات روانی نیز می توان استفاده کرد. با این روش می توان مهارت های مهم را به کودکان آموزش داد.

معمولا کودکان به خاطر علاقه ای که به داستان و بازی دارند، به راحتی با این روش می توانند یاد بگیرند.

در قصه درمانی روانشناس قصه هایی برای کودک تعریف می کند و او را متوجه می کند که مسائل زندگی، بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان ها هستند و اجتناب از آنها ممکن نیست. باید راه حل های درستی برای آنها پیدا کرد. او متوجه می شود اگر بتواند راه حل های درستی برای مسائل پیدا کند، می تواند خوشبخت شود.

با خواندن قصه کودک با شخصیت اصلی داستان هم ذات پنداری کرده و با بینش عمیقی به مسئله مواجه می شود؛ اینکار باعث می شود تنش جای خود را به آرامش بدهد. کودک می فهمد مشکلات ممکن است ظالمانه به نظر برسند اما می توان با عبور از آنها (بدون تجربه کردن تمام اتفاقات تلخ) درس های لازم را یاد بگیرد.

قصه درمانی روشی مفید برای آموزش دادن کودک است؛ چرا که بدون اینکه احساس لجبازی در او پدید بیاورد، رفتار درست را به او یاد می دهد.

فواید قصه درمانی

قصه درمانی در 4 قلمرو می تواند تاثیرات مثبتی بر کودک بگذارد.

1- قلمرو شناختی

با قصه ها کودک می تواند دنیای اطراف خود را بشناسد و دید خود را وسیع تر کند و متوجه شود که دنیا فقط از انسان های خوب تشکیل نشده؛ بلکه انسان های بدی نیز وجود دارد.

این دیدگاه به کودک این امکان را می دهد که به افراد ناشناس اعتماد نکند و در برابر افراد سوءاستفاده گر از خود دفاع کند. همچنین در موقعیت های مختلف فعال باشد و بهتر بتواند مسائل را حل کند.

2- قلمرو عاطفی

قصه می تواند در قلمرو عاطفی کودک تاثیرات مثبتی بگذارد. والدینی که برای فرزندان خود قصه تعریف می کنند، عواطف آنها رشد کرده و فرد مهربانی می شوند و بیشتر به بقیه عشق می دهند.

3- قلمرو بین فردی

قصه گویی زمینه ارتباط درست کودک با دیگران فراهم می کند. با قصه گویی کودک به راحتی با هم سن و سالان خود می تواند به خوبی ارتباط بگیرد. همچنین کودک اجتماعی بار می آید که این کمک زیادی به او می کند.

4- قلمرو شخصی

قصه ها ابعاد شخصی کودک را رشد می دهند و باعث می شوند دیدگاه او عوض شده و درک بهتری از مشکلات و شرایط زندگی داشته باشد.

داستان ها اگر جلوه های واقعی تر داشته باشند، کودک در آینده با روش های بهتری مشکلات خود را حل می کند.

نقش قصه درمانی در تربیت کودک

همانطور که پیشتر گفتیم، قصه ها می توانند نقش مهمی در آموزش کودک داشته باشند که در ادامه به این موارد می پردازیم. لطفا همچنان با ما همراه باشید.

1- آموزش ارزش ها

والدین می توانند برخی ارزش ها و مهارت های زندگی را در قالب قصه به کودک یاد دهند. ارزش ها و مفاهیم مانند مهربانی، همکاری و مهارت هایی مانند کنترل خشم و عصبانیت و مهارت نه گفتن را با قصه های متناسب به طور غیرمستقیم می توان به کودک انتقال داد.

والدین می توانند بسیاری از مشکلات رفتاری را با قصه های مناسبی که می گویند حل کنند، بدون آن که کودک مقاومت کند.

قصه ها باید برای کودک جذاب باشد و او بتواند به راحتی با آن ارتباط برقرار کرده و خود را در متن داستان ببیند. پیام داستان را دریافت کند و تاثیرات مثبت لازم را بگیرد.

2- تقویت مهارت شنیداری

کودکان دوست دارند همیشه حرف بزنند، بدون آن که بخواهند به دقت به حرف کسی گوش دهند. اگر مهارت گوش دادن فعال در آنها رشد پیدا نکند، در آینده به مشکل بر می خورند و نمی توانند به دقت به حرف کسی گوش دهند، که می تواند در محیط مدرسه نیز برای آن ها مشکل ایجاد کند.

همراه با مهارت شنیداری، می توان دقت کودک را نیز با داستان ها افزایش داد. بالا بودن مهارت شنیداری باعث افزایش محبوبیت فرد در بزرگسالی می شود.

8- تقویت مهارت کلامی

کودکی که قصه گوش می دهد با کلمات جدید آشنا می شود و دایره لغاتش وسیعتر می شود؛ مهارت های کلامی در این کودک رشد پیدا کرده و می تواند زودتر صحبت کند.

3- مهارت حل مسئله

کودک با شخصیت داستان ها ارتباط می گیرد و خود را جای آن ها می گذارد و در راستای آن شیوه های حل مسئله را یاد می گیرد و مشکلات خود را از این طریق حل می کند.

4- امیدواری

کوک از قصه ها یاد می گیرد همانند قهرمان قصه ها اگر به هدفش نرسید، ناامید نشود و به راه خود ادامه دهد تا نتیجه دلخواهش را بدست بیاورد.

کتاب های قصه ای که برای کودک می خوانید، باید متناسب با رده سنی کودک باشد و موضوع آن مورد علاقه کودک باشد. گاهی نیز می توانید قصه های دلخواه را برای کودکان بسازید و مفاهیم تربیتی را در داخل آن بگنجانید.

5- ارتباط خوب والد و فرزندی

هنگامی که والدین برای کودک خود وقت می گذارند و با او تعامل کرده و برای او قصه می خوانند، ارتباط خوب و دوستانه ای بین والدین و کودک ایجاد شده و تقویت می گردد که این خود زمینه یادگیری مهارت های زندگی را برای کودک فراهم می آورد.

6- قدرت تفکر

در هنگامی که والدین قصه تعریف می کنند، کودک با گوش دادن به قصه تمامی جزئیات وقایع را در ذهن خود تجسم می کنند و قوه تخیل رشد می یابد. این رشد قدرت تخیل به کودک قدرت و توانایی زیادی می بخشد.

فردی که قوه تخیل بالایی دارد، می تواند نویسنده خوبی شود یا به دنیای موسیقی وارد شود؛ آهنگ خلق کند یا فیلم نامه های سینمایی بنویسد.

قوه تخیل بسیار مهم و خلاق است. هر چیزی که در دنیای تخیل تجسم کنید، قابلیت خلق شدن در عالم واقعیت را دارد. رشد ذهنی و عاطفی از دیگر فوائد قصه درمانی است.

7- کاهش تنش و اضطراب

یکی از مهمترین هدف های قصه گویی می تواند رفع افسردگی و یا اضطراب در کودکان باشد.

دنیای فانتزی و زیبای داستان ها کودکان را خود به دنیای زیبایی ها می برد. باعث می شود کودک هر نوع استرسی ناشی از هر موضوعی را کاهش دهد.

در پایان

قصه ها و دنیای زیبای آنها برای کودکان نقش مهم و اساسی دارد.

یک کودک وقتی به قصه ای گوش می دهد، در مرحله اول توانایی گوش دادن فعال در او شکل می گیرد؛ سپس قدرت تمرکز او افزایش یافته و تخیل او رشد می کند. کودک در دنیای قصه ها با قهرمان داستان همراه شده و شیوه های حل مسئله، روحیه، پشتکار و تلاش را از این قهرمان های ساختگی یاد می گیرد.

از مهمترین نتایجی که خواندن قصه در بر دارد، می توان به رفع اضطراب کودک، یادگیری مهارت و حل مشکلات رفتاری در کودک اشاره کرد.

اگر در مورد قصه درمانی در کودکان سوالی دارید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید. مشاوران کودک این مرکز به سوالات شما پاسخ می دهند و شما را در فرزند پروری نوین یاری می رسانند.

برای مشاوره تلفنی کودک با شماره 9099071985 تماس بگیرید.

سوالات متداول

قصه گویی را از چه سنی می توانیم شروع کنیم؟

کودک حتی در دوران نوزادی نیز می تواند قصه را تشخیص دهد و صدای مادر می تواند آرامش بخش او باشد. در سنین 3 تا 4 سالگی می توان قصه هایی در راستای تربیت او تعریف کرد.

مهم ترین نتایج خواندن قصه و داستان برای کودکان چیست؟

رفع اضطراب کودک – یادگیری مهارت های مختلف – بهبود مشکلات رفتاری کودک