چگونه کودک را به درستی تشویق کنیم؟

تشویق سن و سال نمی شناسد. تمامی افراد به خصوص کودکان به تشویق نیاز دارند تا انگیزه بگیرند. تشویق باعث می شود خستگی از کودک دور شد و او نسبت به راهی که انتخاب کرده است امیدوار تر شود.

با تشویق رفتار کودک، او بر سر دو راهی ها، راه درست را انتخاب می کند. سعی در اصلاح ناسازگاری ها و نقاط منفی خود بر می آید و اینگونه بسیاری از رفتارهای غلط وی بدون نیاز به مداخله والدین خود به خود اصلاح می شود.

اما چگونه کودک را تشویق کنیم تا موثر واقع شده و باعث تاثیرات منفی در او نشود؟ در این مقاله به این سوالات در این زمینه پاسخ می دهیم. پس لطفا با مرکز مشاوره هم اندیشان همراه باشید.

انواع روش های تشویق

تمامی انسان ها در هر سن و سالی که باشند نیاز به تشویق دارند. کودکان نیز نیازمند این هستند که به کارهای خوب شان توجه شود. تشویق به جا و به موقع، باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می شود.

تشویق به 4 نوع تقسیم می شود، که بشرح زیر است:

1- تشویق احساسی

تشویق احساسی مانند در آغوش گرفتن کودک، نوازش، بوسیدن، لبخند و تماس چشمی محبت آمیز است.

2- تشویق کلامی

تشویق کلامی از موثرترین نوع تشویق است که برای هر سنی کاربرد دارد. این تشویق باعث می شود کودک با اعتماد به نفسی داشته باشید و او همواره احساس ارزشمندی کند. حتی شاهد افزایش عزت نفس در کودک خود خواهید بود.

این نوع تشویق در عین اینکه ساده و عملی است، هزینه ای ندارد و می توانید بارها از آن استفاده کنید.

3- هدیه و جایزه

این نوع تشویق شامل خریدن جایزه هایی است که در مواقع معمولی کودک دسترسی به آنها ندارد. لوازمی مانند اسباب بازی، مداد رنگی، ماژیک، لباس یا حتی برخی از خوراکی ها، می تواند جایزه محسوب شود.

این روش به خصوص برای کودکان با سن پایین که نمی توانند خوب و بد را تشخیص دهند، بسیار مناسب است.

4- فعالیتی یا تفریحی

فعالیت هایی که کودک از آن لذت می برد را شناسایی کرده و به عنوان پاداش تشویق برای کودک در نظر بگیرید.

برای بسیاری از کودکان بازی و تفریح بسیار لذت بخش تر از جایزه و هدیه است. برای پاداش کارهای خوب کودک، فعالیت های تفریحی دلخواه او را فراهم کنید. نکته مهم این است که کودک بداند این تفریح در نتیجه رفتار های خوب او است.

فعالیت های دلخواه کودک می تواند شامل رفتن به شهربازی یا پارک، بازی های مورد علاقه او مانند توپ بازی یا تنیس و بدمینتون باشد.

روش های صحیح تشویق کودکان

تشویق کردن نیز اصولی دارد که با رعایت آنها، تشویق شما تاثیر بسیار خوبی خواهد  داشت. در ادامه به روش های صحیح تشویق می پردازیم. لطفا همچنان ما را همراهی نمایید.

1- روش کار را تحسین کنید نه کودک را

می توانید به جای این که بگویید “تو باهوشی” از این جمله استفاده کنید: “راهکار خوبی برای این مسئله پیدا کردی”.

در این صورت روشی که کودک از آن استفاده کرده است را تحسین می کنید نه خود او را !

2- کودک را صادقانه تشویق کنید

یک محقق برجسته روانشناسی به نام ولف او مایر، تحقیقی بر روی کودکان انجام داد. او طیف وسیعی از کودکان با سنین مختلف را مورد تشویق قرار داد و رفتارهای آنها را بررسی کرد.

او دریافت کودکان 7 ساله، بیش از بقیه به تشویق ظاهری اهمیت می دادند. کودکان بزرگتر در حالی که آنها خود به خوب یا بد انجام دادن وظایفشان واقف بودند؛ با بدگمانی این تشویق ها را بررسی می کردند و به این کلمات تحسین برانگیز دقت می کردند تا بدانند آیا این تشویق ها واقعی هستند یا ساختگی!

برخلاف تصور والدین، کودکان در این مورد بسیار دقیق هستند و به راحتی می توانند به نیت های پنهان شده در تشویق ها پی ببرند. پس هر نوع اغراق و تشویق غیراصولی و ساختگی را می فهمند.

شاید والدین با خود فکر کنند تشویق کودکی که عملکرد درستی نداشته، باعث می شد او انگیزه بگیرد و برای موفقیت بیشتر تلاش کند؛ اما نتایج تحقیقات خلاف آن را اثبات کرده و نشان می دهد در این موارد کودک این تشویق را نشانه شکست خود می داند.

پس بهترین راهکار این است که در تشویق کودکان صادق باشید، تا بتواند به پیشرفت های زیادی دست پیدا کند.

3- در تشویق کودک زیاده روی نکنید

تحقیقات نشان داده تشویق یکسره کودک انگیزه او را نابود می کند.

محققی به نام ماری بادرو در تحقیقات خود ثابت کرد، دانش آموزانی که معلمانشان آنها را یکسره و بدون حساب و کتاب تشویق می کردند، سوالات کلاسی را با تردید جواب می دادند و اگر معلم جواب ها را تایید نمی کرد، آنها زود تسلیم شده و می گفتند “جواب سوالات را نمی دانم”.

جان گروسِک محقق دیگری بود که در نتایج تحقیقاتش نشان داد بچه های 8 – 9 ساله ای که به خاطر سخاوتمند بودنشان مورد تشویق بسیار زیادی قرار گرفته بودند، رفتارهای سخاوتمندانه را کمتر کردند و به مرور میلی برای سخاوتمندی و کمک به دوستانشان از خود نشان نمی دادند.

کودکانی که به صورت افراطی تشویق شده اند، برای بدست آوردن رضایت والدین و معلمان تلاش می کنند. در واقع انگیزه اصلی این کودکان از انجام کار، تنها بدست آوردن تشویق است و در صورتی که این تشویق به آنها داده نشود، میلی به انجام آن کار ندارند.

پیشنهاد می کنیم برای اینکه از موارد و تاثیرات تشویق نابجا و نادرست کودکان آگاهی پیدا کنید، مقاله تشویق نابجای کودک چه تاثیری بر تربیت او دارد؟ را مطالعه فرمایید تا در این زمینه آگاهانه عمل نمایید.

در صورت نیاز می توانید با کارشناسان مرکز مشاوره هم اندیشان تماس حاصل کنید و در این زمینه از آنها راهنمایی دریافت کنید.

نکات ضروری در تشویق صحیح کودک

• هنگام تشویق علت آن را نیز برای کودک بیان کنید.
• تشویق با رشوه فرق دارد. تشویق بی رویه ممکن است به رشوه تبدیل شود.
• تشویق نا به جا، اعمال کودک را به پاداش وابسته کرده و او را پرتوقع و مغرور می کند.
• تشویق نباید برای دلخوش کردن کودک باشد؛ باید تنها برای رفتار پسندیده او باشد.
• تشویق باید به موقع باشد؛ یعنی کودک بلافاصله پس از انجام رفتار خوب، باید تشویق شود تا تاثیرگذار شود.
• هیچ وقت تمامی نیازهای کودک را مشروط به پاداش نکنید؛ چرا که او را با ناامنی مواجه می کند. نیازهایی مانند تغذیه و احساس امنیت باید بدون قید و شرط برای کودک فراهم شود.

در پایان

همه ما دوست داریم فرزندمان را تشویق کرده و به او انرژی دهیم، یا از بازگو کردن دستاوردهای او لذت ببریم؛ اما تشویق کردن صحیح اصولی دارد که باید رعایت شود تا تاثیرگذار شود.

تشویق باید صادقانه باشد؛ چرا که کودکان فرق بین تشویق دروغین و صادقانه را درک می کنند. تشویق ساختگی باعث می شود کودک بیشتر احساس شکست کند.

روش کار کودک را تحسین کنید تا کودک بداند به چه علت تشویق می شود. به یاد داشته باشید در تشویق، حد اعتدال را رعایت کنید. در غیر این صورت کارایی خود را از دست داده و برای کودک عادی خواهد شد.

اگر می خواهید با روش های نوین فرزند پروری آشنا شوید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان تماس بگیرید. مشاوران کودک باتجربه این مرکز، روش های موثر تربیت کودک را به شما آموزش می دهند و به سوالاتتان در این رابطه پاسخ می گویند.

برای دریافت مشاوره تلفنی کودک، می توانید از سراسر ایران با شماره 9099071985  بدون پیش شماره تماس بگیرید.

سوالات متداول

بهترین وقت برای تشویق کودک چه زمانی است؟

تشویق باید بلافاصله بعد از اینکه کودک اقدامی را صحیح و مثبت انجام داد صورت گیرد تا عمل تشویق کردن، تاثیرات مثبت خود را بر جای بگذارد.

چند نوع شیوه برای تشویق کردن کودکان وجود دارد؟

چهار شیوه معمول که عبارتند از تشویق احساسی، تشویق کلامی، هدید و جایزه دادن و تشویق فعالیتی تفریحی می باشد. در مقاله فوق هر یک از این نوع تشویق را برایتان توضیح داده ایم.