آگورافوبیا چیست و چه علائمی دارد؟ + کاربردی ترین روش ها برای درمان قطعی آن

آگورافوبیا از ترکیب دو کلمه آگورا (ریشه یونانی) به معنی محل تجمع و فوبیا (ریشه انگلیسی) به معنی ترس تشکیل شده است.

آگورافوبیا یا گذرهراسی یا برزن هراسی، نوعی اختلال اضطرابی است که افراد مبتلا در مواجهه با برخی موقعیت ها دچار ترس می شوند و رفتارهای اجتنابی از خود نشان می دهند. در این حالت فرد حس می کند که در مکان خاصی گیر افتاده است.

در ادامه به معرفی این اختلال پرداخته علایم و درمان آن را توضیح می دهیم. با هم اندیشان همراه باشید.

آگورافوبیا چیست؟

آگورافوبیا (Agoraphobia) یا گذرهراسی، نوعی اختلال اضطرابی است که فرد از مکان هایی که در او ایجاد پانیک کند؛ همچنین از مکان هایی که در او ایجاد درماندگی می کند، خودداری می کند.

ممکن است این فرد از مکان های عمومی ماند مترو یا فضاهای بسته مانند آسانسور بترسد. در مواردی که بر شدت این بیماری افزوده می شود و به جایی می رسد که فرد از ماندن در خانه فقط احساس امنیت می کند.

این اختلال معمولا پس از رخ دادن حملات پانیک ایجاد می شود و فرد را دچار ترس می کند. او از ترس این که دوباره دچار پانیک نشود، از قرار گرفتن در مکان هایی که حدس می زند دچار حمله می شود اجتناب می کند.

تعداد کمی از افراد بدون ایجاد حملات پانیک نیز ممکن است دچار اختلال آگورافوبیا شوند، که تصادف و تنبیه می تواند یک از این دلایل باشد.

علائم آگورافوبیا

فردی که به آگورافوبیا مبتلا است، از کارهای زیر هراس دارد:

• تنها از خانه بیرون رفتن
• جاهای شلوغ
• صف
• فضاهای بسته مانند آسانسور
• فضاهای باز مانند پل
• وسایل نقلیه مانند مترو هواپیما

ریشه آگورافوبیا

آگورافوبیا در اثر وقوع حادثه ای استرس زا تولید می شود. فرد ممکن است ناگهان رابطه عاشقانه اش به پایان برسد، یا عزیز خود را از دست بدهد!

در پی این حادثه فرد به تدریج ارتباط خود را از دنیای بیرون قطع می کند و انزوا را ترجیح می دهد. این یک رفتار اجتنابی است و به تدریج لیست مکان های عمومی او محدود شده و دیگر از بودن در اجتماع را ناامن دانسته و از آن اجتناب می کند.

اگر این زمان طولانی تر شود فرد مکان های دیگری را نیز ناامن دانسته و به تدریج خود را در خانه محبوس می کند.

تاثیر آگورافوبیا در زندگی

آگورافوبیا به شدت بر تعاملات افراد کار و فعالیت های روزمره تاثیر منفی می گذارد. این اختلال روانی توانایی را از افراد می گیرد و باعث می شود فرد از دیدن دوستان و بستگان محروم شود.

او نمی تواند در رویدادهای مهم حاضر شود. رفتارهای اجتنابی آن ها باعث وابستگی آن ها به اطرافیان می شود!

علت ایجاد گذرهراسی

هنوز دلیل اصلی ابتلای افراد به آگورافوبیا مشخص نیست؛ اما برخی عوامل بروز آن را شدت می بخشد.

این عوامل عبارتند از:

• ژنتیک
• وضعیت سلامتی
• خلق اضطرابی
• استرس های محیطی
• افسردگی
• درگیری با سایر اختلالات اضطرابی دیگر مانند فوبیا پانیک، وسواس و اختلال اضطراب فراگیر
• سابقه سوءاستفاده جنسی و سوء مصرف مواد
• وجود آگروفوبیا در خانواده فرد
• افرادی که در برابراضطراب واکنش های اجتنابی از خود نشان می دهند، در آگروفوبیا نقش دارد.

شیوع آگورافوبیا

سن ابتلا به آگورافوبیا از ۱۸ تا ۳۵ سال است؛ ممکن است کودکان نیز به این اختلال دچار شوند.

بروز آن در زنان بیشتر از مردان است؛ به طوری که احتمال بروز آن در زنان دو برابر بیشتر از مردان است.

آگورافوبیا با اختلالات دیگری چون سوء مصرف مواد و الکل، افسردگی، اختلالات اضطرابی دیگر و نیز اختلالات شخصیتی همپوشانی دارند.

تشخیص آگورافوبیا

برای تشخیص آگورافوبیا پزشک ممکن است این سوالات را از شما بپرسد:

1. آیا برای خروج از خانه استرس دارید؟
2. آیا از موقعیت های مختلفی فرار می کنید؟
3. آیا برای کم شدن علایم از کسی کمک می گیرید؟
4. آیا به سختی در مورد عواطف خود با کسی صحبت می کنید؟

پیشگیری از آگورافوبیا (Agoraphobia)

تا کنون راه قطعی برای پیشگیری از آگورافوبیا وجود ندارد؛ با این حال فرد هر چه بیشتر به رفتارهای اجتنابی خود ادامه دهد، بیشتر درگیر اضطراب خواهد شد.

بهترین راه این است که فرد با ترس های خود مقابله کند، به این صورت که از مکان هایی شروع کند که ترس کمتری نسبت به آن ها دارد و با بازدید از آن مکان ها رفته رفته بر ترس خود غلبه کند.

فرد مبتلا می تواند برای بارهای اول به همراه یک دوست از این مکان ها دیدن کند.

درمان آگورافوبیا

روش‌های زیر برای درمان آگورافوبیا یا گذر هراسی به‌ کار می‌روند.

1- آموزش روانی

درمان شناختی – رفتاری از موثرترین روش ها برای درمان اختلالات اضطرابی است. هدف آن آموزش مهارت ها به فرد است تا بهتر بتواند با چالش های خود روبه رو شود و با اضطراب کنار بیاید.

2- خطای شناختی

فردی که از آگورافوبیا رنج می برد، از چیزهای واقعی غیرواقعی هراس غیرمنطقی دارد. خطاهای شناختی که در مغز رخ می دهد باعث می شود فرد خطر را بیش از حد حس کند و تصور می کند توانایی مقابله را ندارد؛ بنابراین با راه حل ها اجتنابی از خطر دوری می کند.

آن ها دنیا را وقعی نمی بینند؛ بلکه به خاطر خطاهای شناختی دنیا را با عینک خطاهای شناختی تماشا می کند.

3- مواجهه درمانی

مواجهه درمانی، بهترین راه درمان این اختلال است. قرار گرفتن تدریجی در موقعیت های ترس برانگیز و خاموش کردن خاموش‌ سازی واکنش‌های هیجانی شرطی از اصلی ترین راه هایی است که این اختلال را درمان می کند.

4- تکنیک‌های ریلکسیشن

روش هایی برای آرام سازی در لحظه به افراد مبتلا توصیه می شود، که شامل تنفس دیافراگمی است؛ در این حالت به افراد تنفس دیافراگمی آموزش داده می شود.

تنفس دیافراگمی به این صورت است که ابتدا فرد از شکم به‌ جای سینه، نفس می کشد؛ پس از آن با شمارش دم و فکر کردن به کلمه آرامش روی تنفس خود تمرکز می کند.

5- درمان دارویی

پس از مراجعه به روانپزشک و تشخیص آگورافوبیا متخصص داروهای SSRI و یا SNRI تجویز می کند. داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی (فلوکستین و سرترالین) که بر روی ترشح سروتونین تاثیر می گذارند و به طور معمول موثر تر از ضد اضطراب ها عمل می کنند.

برای اثربخشی این داروها باید چند هفته صبر کرد. ممکن است چندین بار دارو عوض شود تا موثرترین دارو کشف شود. این داروها باید زیرنظر پزشک مصرف شود تا خطری در پی نداشته باشد.

در پایان

اختلال آگورافوبیا (Agoraphobia) از جمله اختلالات هراس است که در آن فرد از حضور در مکان های شلوغ یا مکان هایی که در او ایجاد اضطراب شدید و حمله پانیک کرده است خودداری می کند

این اختلال با دارودرمانی و درمان شناختی ررفتاری قابل کنترل و درمان است!

اگر در مورد اختلال آگورافوبیا سوالی دارید، می توانید با مرکز مشاوره هم اندیشان مشاوره بگیرید و سوالات خود را بپرسید. مشاوران باتجربه این مرکز به شما در روند درمان یاری می رسانند!

برای مشاوره تلفنی هم اندیشان با شماره 02191023933 تماس بگیرید.

سوالات متداول

علایم آگورافوبیا (Agoraphobia) چیست؟

ترس از فضاهای بسته مانند سینما و آسانسور و فضاهای باز مانند پل و شلوغی و صف

سن شیوع آگورافوبیا چیست؟

آگورافوبیا از 18 تا 35 سال ظاهر می شود.