بیشتر ما از کار کردن لذت می بریم؛ کار در کنار استقلال مالی که به ما می بخشد، حس مهم بودن را برای ما به ارمغان دارد. این بسیار عالی است؛ اما در برخی موارد افراد به کار معتاد می شوند؛ به گونه ای که ساعات طولانی را در محیط کار می گذرانند و مهم ترین مشغله فکری و اولویت آنها؛ کار می شود.
با هم اندیشان همراه شوید تا اعتیاد به کار را تعریف کرده و در مورد عوارض و آسیب هایی که به انسان می زند را توضیح می دهیم!
اعتیاد به کار چیست؟
اعتیاد به کار (Workaholism) نوعی اعتیاد رفتاری است که در اثر آن فرد کارش را به صورت وسواس گونه انجام می دهد؛ به کارش معتاد است و ساعات زیادی را به کارش اختصاص می دهد.
این فرد تفریحات و روابط خانوادگی خود را فدای کار می کند و در صورتی که کار نکند، استرس زیادی تحمل می کند!
اعتیاد به کار یک وضعیت پزشکی نیست؛ اما می تواند پیامدهایی نظیر استرس، اختلال وسواس جبری، فرسودگی روانی، مشکلات کنترل عواطف و هزاران مشکل دیگر را به دنبال داشته باشد.
انواع اعتیاد به کار
- شکست گرا
فرد با دوری از خوشی و انجام فداکاری برای کار لذت کسب می کند.
- خرابکار
از تمام جنبه های زندگی می گذرد تا کار کند.
- مجازات گر
خود را رنج می دهد تا کار به خوبی پیش برود.
- گلایه ای
دوست دارد از سختی کار و بی کفایتی مدیران گله کند!
دلایل اعتیاد به کار
اعتیاد به کار، بیشتر به دستاوردها و موفقیت های کاری مرتبط است؛ بیشتر افراد به خصوص افراد کمال گرا به خاطر عزت نفسی که کار به آن ها می دهد، دچار این اعتیاد رفتاری می شوند.
افرادی که کمال گرا هستند، بیشتر دچار اعتیاد به کار می شوند؛ چرا که دوست دارند به تمام جنبه های کار فکر کنند و از سپردن کار به افراد دیگر خودداری می کنند.
این افراد مدت زیادی این عادت را ادامه می دهند، تا زمانی که متوجه اثرات بد آن شوند.
تشخیص اعتیاد به کار
در ادامه به شاخصی می پردازیم که به شما می گوید آیا دچار اعتیاد به کار هستید یا نه؟ این شاخص ها توسط شورای پزشکی دانشگاه برگن تهیه شده است. باید ببینید این علایم هر چند وقت یکبار در زندگی شما اتفاق می افتد.
به سوالات زیر پاسخ دهید:
- بیش از ساعاتی که در برنامه شما است کار می کنید؟
- اگر کار نکنید، دچار استرس می شوید؟
- در مورد تناسب اندام اوقات فراغت و سرگرمی بی اهمیت هستید؟
- سلامتی شما تاثیرات منفی پذیرفته است؟
- با درخواست دیگران برای کم کردن ساعات کار موافقت نمی کنید؟
- به دنبال راهی هستید تا زمان های بیشتری را به کار کردن اختصاص دهید؟
- برای کاهش حس گناه، افسردگی، نگرانی و عدم مفید بودن کار می کنید؟
جملات بالا را یک بار دیگر برای خود مرور کنید و سعی کنید با یکی از ۵ گزینه زیر به آنها پاسخ دهید:
- اصلاً (۱)
- به ندرت (۲)
- گاهی اوقات (۳)
- اغلب (۴)
- همیشه (۵)
اگر چهار مورد از این سوالات گزینه 4 و 5 بود، باید بدانید به کار اعتیاد دارید.
نشانه های اعتیاد به کار
در برخی از فرهنگ ها سخت کار کردن ارزش به حساب می آید و افرادی که زیاد کار می کنند، مورد تشویق قرار می گیرند. اعتیاد به کار زیاد دیده می شود. این افراد زیاد کار کردن را عادی دانسته و فکر نمی کنند که دارای اعتیاد هستند!
مهم ترین نشانه های اعتیاد به کار عبارتند از:
- فرد ساعات زیادی را در محل کار می گذراند؛ حتی اگر نیاز به آن وجود نداشته باشد!
- از ساعات استراحت خود کم می کند تا به کارها برسد.
- بیش از حد در مسائل کاری غرق می شود.
- در چالش های شغلی ترس از شکست دارد.
- روابط شخصی را به خاطر شغل به خطر می اندازد.
- به مسائل کاری در ساعات استراحت فکر می کند.
- در مواقع بحرانی مانند طلاق به کار پناه می آورد.
عوارض اعتیاد به کار
- کاهش رضایت شغلی
- کاهش رضایت خانواده
- کاهش رضایت از زندگی
- افزایش احساس بی تفاوتی و بیعلاقگی به شریک زندگی
- کاهش سلامت جسمی و روحی
- افزایش استرس شغلی
- افزایش خستگی مفرط
- افزایش رفتارهای کاری زیان بخش
- افزایش تعارض میان کار و زندگی
- افزایش انتظار موفقیت شغلی در آینده
- بی تاثیر روی رضایت از رابطه
- افزایش خستگی عاطفی
- بی تاثیر روی عملکرد
- افزایش بدبینی
- افزایش بی توجهی به هویت فردی
- بی تاثیر روی کارایی حرفه ای
درمان اعتیاد به کار
برای درمان اعتیاد به کار، یک برنامه توانبخشی لازم است؛ این برنامه با فرآیندی که برای درمان اعتیاد به مواد طی می شود، متفاوت است!
برنامه توانبخشی شامل مشاوره، ماندن در خانه و شرکت در برخی کلاس ها است. برخی افراد که دوره حادی را سپری می کنند، باید مدتی در مرکز ترک اعتیاد بماند تا بهبود یابد.
اعتیاد به کار، حالت خطرناکی است که در نهایت به اختلال افسردگی تبدیل می شود!
توصیه هایی برای درمان اعتیاد به کار
اگر به اعتیاد به کار دچار هستید، می توانید این اقدامات را برای ترک آن به کار ببرید؛ یا در صورتی که در خطر اعتیاد به کار قرار دارید، اقدامات زیر می تواند از اعتیاد به کار پیشگیری کند.
- یاد بگیرید که به موقع کار را تعطیل کنید
مدت زمان مشخصی برای کار کردن در نظر بگیرید و پس از آن کار را تعطیل کنید. به خودتان قول بدهید و برای این قول ارزش قائل شوید.
- به خودتان استراحت بدهید
در حین کار استراحت های کوتاه مدت برای خود در نظر بگیرید. به جای پشت میز نشستن و نهار خوردن، آن را در بیرون و در فضای آزاد محل کارتان بخورید! از محل کارتان فاصله گرفته و در پارک اطراف کمی قدم بزنید یا با همکارتان صحبت کنید.
- طرز فکرتان را تغییر بدهید
این را بدانید که طرز فکر کار زیاد و تفریح کم بسیار مخرب است؛ شما باید تعادل میان کار و زندگی را حفظ کنید. گردش آخر هفته و مسافرت مخصوص افراد تنبل نیست؛ بلکه با تفریح انسان تجدید قوا می کند.
- کار خود را به منزل نبرید
برنامه خود را تنظیم کنید و تمامی کارها را در ساعات کاری انجام دهید و برای خانه چیزی نگه ندارید. سعی کنید در خانه مسائل کاری از جمله چک کردن ایمیل یا پیام را انجام ندهید.
- مراقبه و مدیتیشن را فراموش نکنید
یاد بگیرید ذهن خود را آرام کنید به این منظور مدیتیشن و مراقبه بسیار عالی است و شما را به حضور در لحظه حال و بی فکری می رساند. جای دنجی انتخاب کنید؛ مانند طبیعت و در آن لحظه ای بیاسایید؛ نفس عمیق بکشید و فکرتان را آزاد کنید. با این کار انرژی های منفی از شما دور خواهند شد.
- بین کار و زندگی اتان مرزهایی تعیین کنید
مشکل افرادی که معتاد به کار هستند، ناتوانی در ایجاد حد و مرز بین کار و زندگی است. اگر یاد بگیرید برای کار خود برنامه ریزی کرده و به آن پایبند باشید، شما با این کار یاد می گیرید تعادل را در کار و زندگی ایجاد کنید.
سخن پایانی
اگر بین کارو زندگی تعادل ایجاد کنید و به موقع به تفریح بپردازید و روحیه خود را با تفریح و مدیتیشن بالا ببرید، به راحتی می توانید بهره وری را بالا ببرید و نیازی به سخت کار کردن نخواهد بود.
اعتیاد به کار بسیار خطرناک است؛ چرا که این اختلال رفته رفته زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. ابتدا روابط شخصی و خانوادگی فرد را مختل می کند و سرانجام به اختلال افسردگی می انجامد.
اگر با خواندن این مقاله متوجه شدید که اعتیاد به کار دارید، می توانید با مشاوره گرفتن برای حل مشکل خود قدمی بردارید. روانشناسان باتجربه مرکز مشاوره هم اندیشان در کنار شما هستند تا از اعتیاد به کار، رهایی پیدا کرده و شیوه متعادلی در زندگی داشته باشید.
برای استفاده از خدمات مشاوره تلفنی با شماره 02191023933 تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا اعتیاد به کار با ساعات طولانی کار کردن متفاوت است؟
بله؛ در اعتیاد به کار فرد در صورت کار نکردن، دچار استرس می شود و برای مواجه نشدن با مسائلی مانند طلاق یا فرار از روابط اجتماعی، به کار پناه می آورد.
انواع اعتیاد به کار، کدامند؟
شکست گرا، خرابکار، مجازات گر و گلایه ای
نظرات کاربران