اختلال انفجاری متناوب چیست؟ | معرفی علل بروز، علایم و نحوه درمان آن

شاید در زندگی خود با افرادی مواجه شده اید که برای یک مورد بسیار کوچک، بسیار عصبانی می شوند. این عصبانیت برای اتفاقی که افتاده، چندان تناسبی ندارد؛ بنابراین فرد بی دلیل عصبانی شده است.

درواقع این فرد به اختلال انفجار متناوب (Intermittent explosive disorder) مبتلاست و باید این اختلال را درمان کند.

ما در این مقاله سعی داریم تا اختلال انفجاری متناوب، علائم، علل و نحوه درمان آن را توضیح دهیم؛ بنابراین توصیه می کنیم که این مقاله را حتما بخوانید.

اختلال انفجاری متناوب (Intermittent explosive disorder) چیست؟

اختلال انفجاری متناوب، به دوره های تکراری و ناگهانی رفتارهای تکانشی، پرخاشگرانه، خشونت آمیز و یا پرخاشگری های کلامی گفته می شود که فرد در واکنش به اوضاع و محیط اطراف از خود نشان می دهد.

ازجمله این رفتارها می توان به عصبانیت در هنگام رانندگی، سوء استفاده های جنسی، پرتاب یا شکستن اشیاء اشاره کرد.

این رفتارهای انفجاری باعث بروز پریشانی های قابل توجه در فرد می شود و بر روی روابط خانوادگی، اجتماعی، کاری و تحصیلی فرد تاثیر می گذارند. همچنین عواقب مالی و قانونی زیادی را در پی دارند.

طبق تحقیقات انجام شده بین یک تا هفت درصد افراد در طول زندگی خود دچار اختلال انفجار متناوب می شوند.

این اختلال یک اختلال مزمن بوده و ممکن است به مرور زمان شدت عصبانیت ها کاهش یابد.

از رفتارهای انفجاری شایع در بین افراد مبتلا به این اختلال، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دعوا
داد زدن
بد اخلاقی
بحث های شدید
تهدید دیگران
صدمه به اموال
کتک کاری (سیلی زدن، کتک زدن، فشار دادن)
تهدید یا حمله به مردم یا حیوانات

اختلال انفجاری متناوب (Intermittent explosive disorder) چیست؟

علائم اختلال انفجاری متناوب کدامند؟

این اختلال علائم متعددی دارد که از مهم ترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

عصبانیت های انفجاری ناگهانی بوده و معمولا کمتر از 30 دقیقه طول می کشند. این عصبانیت ها ممکن است به طور مکرر در طول هفته یا ماه اتفاق بیافتد.
در بین دوره های پرخاشگری جسمی، ممکن است که درگیری های لفظی نیز اتفاق بیفتند.
افراد مبتلا در بیشتر اوقات تحریک پذیر بوده، پرخاشگر یا عصبانی و خشمگین باشند.
افراد ممکن است که بعد از عصبانیت احساس آرامش و خستگی کرده و در نهایت از کار خود خجالت زده شده و احساس پشیمانی کنند.

در حالت کلی علائم این اختلال در زمان عصبانیت عبارتند از:

خشم
لرزش
تحریک پذیری
تپش قلب
افکار خودکشی
تنگی قفسه سینه
مور مور شدن بدن
انرژی بیش از حد

علائم اختلال انفجاری متناوب کدامند؟

علل اختلال انفجاری متناوب کدامند؟

اختلال انفجاری متناوب می تواند از 6 سالگی یا نوجوانی شروع شود. این اختلال معمولا در جوانان بیشتر از بزرگسالان است و علت دقیق آن مشخص نیست؛ اما عوامل متعددی وجود دارند که منجر به این اختلال می شوند.

از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ژنتیک

ممکن است این اختلال یک اختلال ژنتیکی باشد و از والدین به فرزندان منتقل شود.

تفاوت در نحوه عملکرد مغز

در برخی از موارد، در ساختار و عملکرد شیمیایی افراد مبتلا به این اختلال با دیگران تفاوت هایی وجود دارد.

محیط

بیشتر افراد مبتلا به این اختلال در خانواده هایی رشد کرده اند که رفتار خشونت آمیز و تهاجم کلامی و جسمی در آنها رایج است.

سابقه سوء استفاده جسمی

افرادی که مورد آزار و اذیت جسمی قرار گرفته اند یا چندین اتفاق آسیب زا را تجربه کرده اند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال هستند.

سابقه اختلالات روانی

افراد مبتلا به اختلالات شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت مرزی یا سایر اختلال های روانی بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال هستند.

شیوع اختلال انفجاری متناوب

شیوع این اختلال دو و هفت دهم درصد است و در مردان بیشتر دیده می شود. برخی از مبتلایان به دلیل رفتارهای تهاجمی و خطرناک زندانی می شود.

شواهد نشان می دهد این اختلال در بستگان درجه اول فرد مبتلا شایع تر است.

این اختلال در افراد جوان تر بیشتر مشاهده می شود. شروع آن از اواخر نوجوانی تا بزگسالی است با قدم گذاشتن به میانسالی شدت این اختلال فروکش می کند.

بیماران مبتلا به اختلال انفجاری متناوب، میل زیادی به آتش افروزی دارند که آمار زیادی از این کار گزارش شده است.

اختلالات همراه با اختلال انفجاری عبارتند از:

سایر اختلالات کنترل تکانه
مصرف مواد
اختلالات خلق، اضطراب و خوردن

راه های تشخیص اختلال انفجاری متناوب

برای تشخیص این اختلال در افراد، ابتدا باید یک معاینه بدنی انجام شود تا شرایط جسمی یا سایر اختلالات روانی بررسی شوند و در صورتی که مشکل جسمی یا اختلالات روانی دیگری وجود نداشته باشد، ارزیابی روانشناختی انجام می شود.

این ارزیابی در مورد علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری فرد خواهد بود که توسط روانشناس انجام می شود.

پزشک علائم افراد را با راهنمای DSM5 مطابقت می دهد. این علایم باید هفته ای دو بار و به مدت 3 ماه متوالی دیده شود تا پزشک بتواند با قطعیت وجود این اختلال در فرد را تشخیص دهد

راه های تشخیص اختلال انفجاری متناوب

عوارض اختلال انفجاری متناوب کدامند؟

این اختلال خطرات و عوارض متعددی دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اختلال در روابط با دیگران

دعواهای مکرر و سوء استفاده های جسمی باعث می شود که اطرافیان ارتباطات خود را با فرد کم کرده و گاهی این اختلال باعث جدایی ها، استرس بین اعضای خانواده و… می شود.

مشکلات در محل کار، خانه یا تحصیل

اختلال انفجاری متناوب می تواند باعث از دست دادن شغل، بیکاری، اخراج از مدرسه، حوادث رانندگی، مشکلات مالی و… شود.

مشکلات روانی

این اختلال می تواند باعث بروز اختلالات خلقی گوناگون مانند: افسردگی و اضطراب شود.

مصرف الکل یا مواد مخدر

افراد مبتلا به این بیماری بیشتر به سمت مواد مخدر و مصرف الکل می روند.

بروز انواع بیماری ها

اختلال انفجاری متناوب باعث بروز بیماری هایی مانند: فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی و… می شود.

صدمه به خود

این اختلال می تواند باعث جراحات عمدی یا اقدام به خودکشی شود.

عوارض اختلال انفجاری متناوب کدامند؟

درمان اختلال انفجاری متناوب در کودکان و بزرگسالان

درمان دقیقی برای این اختلال وجود ندارد و معمولا برای درمان این بیماری از ترکیب چند درمان استفاده می شود.

این درمان ها عبارتند از:

1- روان درمانی

جلسات روان درمانی می تواند به صورت فردی یا گروهی برگزار شود. این جلسات به فرد کمک می کنند که چگونه عصبانیت و پاسخ های نامناسب خود را کنترل کند. همچنین فرد تشخیص خواهد داد که کدام موقعیت یا رفتارهای او می تواند منجر به واکنش های تهاجمی شود.

در درمان اختلال انفجاری کودکان به خانواده ها آموزش داده می شود که چه رفتاری با کودک خود داشته باشند و چگونه علائم این اختلال را در کودک خود کاهش دهند.

2- دارو درمانی

برخی از داورهای ضد افسردگی برای افراد مبتلا به این بیماری تجویز می شوند. این داروها می توانند به درمان اختلال انفجاری متناوب کمک کنند.

این بیماران بدون دارو درمانی نباید مورد روان درمانی قرار گیرند چرا که به دلیل خشم زیاد ممکن است به مشاور حمله‌ور شوند و به او آسیب برساند.

رویکرد درمانی اصلی ترکیبی از دارو درمانی به همراه روان درمانی است. از مهمترین اهداف درمان این است که بیمار وادار شود در مورد افکار و احساساتی که قبل از حملات انفجاری صحبت کند تا مشاور با پی بردن به آن از این خشم و انفجار جلوگیری کند.

داروهایی مانند داروهای لیتیوم، کاربامازپین، والپروات و فنی توئین در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه مفید هستند.

درمان اختلال انفجاری متناوب در کودکان و بزرگسالان

سخن آخر

اختلال انفجاری متناوب (Intermittent explosive disorder) یکی دیگر از اختلالات عصبی است.

افراد مبتلا به این اختلال به سرعت و بیش از اندازه عصبانی می شوند و در این عصبانیت ممکن است دست به کارهای خطرناکی بزنند. این در حالی است که عصبانیت آنها بی مورد بوده و اتفاقی که افتاده بود، چندان با عصبانیت فرد متناسب نیست.

ما در این مقاله سعی کردیم که اختلال انفجاری متناوب، علل، علائم و راه های درمان آن را به شما توضیح دهیم. در صورتی که در این زمینه به مشاوره و راهنمایی بیشتری نیاز داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در هم اندیشان در ارتباط باشید.

مرکز مشاوره هم اندیشان، با اتکا به مشاورین مجرب خود، آماده خدمت رسانی به شما عزیزان در چالش های مختلف شماست. برای دریافت مشاوره تلفنی از سراسر کشور، با شماره 9099071985 تماس بگیرید.